Author :
Abstract
Osmanlı İmparatorluğu, geniş sınırları ve zengin kültürel mirasıyla dünya mimari tarihinde önemli bir yer edinmiştir. İmparatorluk döneminde inşa edilen yapılar, farklı coğrafyalardan ve kültürlerden esinlenerek geliştirilerek hem estetik hem de işlevsel açıdan kendine özgü bir üslup yaratmıştır. Osmanlı mimarisinin bu zengin çeşitliliği içerisinde, kervansaraylar ticaretin, sosyal etkileşimlerin ve konaklama hizmetlerinin sağlandığı önemli yapılar olarak öne çıkmıştır. Bu çalışmada Osmanlı dönemi kervansaray mimarisinin önemli bir örneği olan Kayseri’nin İncesu ilçesinde yer alan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kervansarayı’nı tarihsel ve mimari açıdan incelenmiştir. 17. yüzyılın sonlarında inşa edilen bu yapı, zamanla farklı işlevler üstlenmiş ve günümüzde ticari ve sosyal etkinliklere ev sahipliği yapmaya devam etmektedir. Çalışma, kervansarayın Osmanlı dönemi mimari özellikleriyle olan uyumunu ve günümüz işlevlerini değerlendirmeyi amaçlamıştır. Çalışmanın kapsamı, külliye içindeki bu yapının mimari detaylarının incelenmesi ve literatürdeki kervansaray mimarisi ile karşılaştırılmasıdır. Yöntem olarak literatür taraması, yerinde gözlem ve fotoğraflama teknikleri kullanılmıştır. Yapı Osmanlı dönemi kervansaraylarının plan tipolojisi, malzeme kullanımı, işlevsellik gibi özellikleriyle karşılaştırılmıştır. Değerlendirme sonucunda, kervansarayın hem özgün özelliklerini büyük ölçüde koruduğu hem de günümüz ticari ve sosyal işlevlerine uyum sağladığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The Ottoman Empire, with its vast borders and rich cultural heritage, holds a significant place in the history of world architecture. The buildings constructed during the empire were influenced by various geographies and cultures, developing a unique style both aesthetically and functionally. Among the diverse examples of Ottoman architecture, caravanserais stand out as key structures that facilitated trade, social interactions, and lodging services. This study examines the Merzifonlu Kara Mustafa Pasha Caravanserai, located in the İncesu district of Kayseri, as an important example of Ottoman caravanserai architecture. Built in the late 17th century, the structure has taken on different functions over time and continues to serve as a venue for commercial and social activities today. The study aims to evaluate the caravanserai’s compatibility with the architectural characteristics of the Ottoman period and its current functions. The scope includes an examination of the architectural details of the structure within the complex, and a comparison with caravanserai architecture found in the literature. The methodology involves a literature review, on-site observation, and photographic documentation, with a comparison of the structure's typology, material use, and functionality to other Ottoman caravanserais. The evaluation concludes that the caravanserai has largely preserved its original features while adapting to contemporary commercial and social functions.
