Author:
Abstract
Geçmişin kültürel birikimini birçok yapısında taşıyan kentler, yüzlerce senenin zenginliğini bugüne taşıyabilmektedir. Bu bağlamda bir toplumun sosyo-kültürel dokusu ve mimarî yapıları hem geçmişteki hem de mevcut toplulukların kültürel mirasını yansıtmaktadır. Mekânsal açıdan coğrafya, kültürlerin farklılık ve benzerliklerini barındırmaktadır. Bu bakımdan mimarî ve kültürel yapılar ile ciddi bir bağlantı içerisinde yer almaktadır. Bir kentin kültürel dokusu ve bunun önemli unsurlarından biri olan mimarî yapılar da kültürel coğrafyanın çalışma kapsamında yer almaktadır. Kültürel niteliklerin mekânsal dağılımı, bir süreç içerisinde oluşan kimi değişimlerin sonucudur. Disiplinler arası bir konu olarak değerlendirilen kültürdeki mekânsal benzerlik, farklılık ve çeşitlilikleri anlamak için de birden çok disiplinin sahip olduğu bir perspektife sahip olmak gerekmektedir. Zira kültür; tarih, sosyoloji, mimarî ve coğrafya gibi bilimlerin bileşkesinde yer almakta ve onların yardımıyla incelenebilmektedir. Mardin ilinin Midyat ilçesinin geçmişine bakıldığı zaman, Midyat’ın kimler tarafından ve ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak Midyat kelimesi, M.Ö. 9. yüzyıla ait Asur tabletlerinde mağara kenti anlamına gelen “Matiate” sözcüğü ile kayıtlarda geçmektedir. Midyat; Süryani, Kürt, Türk, Arap gibi birçok etnik grubu ve dini bir arada yaşatan kültürel zenginliği ile birlikte özgün kilise, manastır ve camileriyle kendine has bir mimariye sahip olan tarihî yapılarıyla kendinden söz ettirmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada yüzyıllarca farklı kültürlere beşiklik eden ve bu kültürel zenginliğini otantik bir sanatla mimarî yapılarına yansıtan Midyat’ın; kent dokusu ve sosyo-kültürel mekânsal yapısını ortaya koymak hedeflenmektedir.
Keywords
Abstract
Cities that carry the cultural accumulation of the past in many structures can carry the wealth of hundreds of years to the present. In this context, the socio-cultural fabric and architectural structures of a society reflect the cultural heritage of both past and present communities. Spatially, geography contains the differences and similarities of cultures. In this respect, it is in a serious connection with architectural and cultural structures. The cultural fabric of a city and the architectural structures, which are one of the important elements of it, are also included in the study of cultural geography. The spatial distribution of cultural qualities is the result of some changes that occur in a process. In order to understand the spatial similarity, differences and diversity in culture, which is considered as an interdisciplinary subject, it is necessary to have a perspective that is possessed by multiple disciplines. Because culture is in the composition of sciences such as history, sociology, architecture and geography and can be studied with their help. When we look at the history of Midyat district of Mardin Province, it is not known for sure who and when Midyat was founded. But the word Midyat, 9 BC. In the Assyrian tablets of the century, the word “Matiate” means cave city is mentioned in the records. Midyat; Assyrian, Kurdish, Turkish, Arab and many other ethnic groups and religious coexistence together with cultural richness, unique churches, monasteries and mosques with its own unique architecture with its historical structures. In this context, it is aimed to reveal the urban texture and socio-cultural spatial structure of Midyat, which has cradled different cultures for centuries and reflects this cultural richness to architectural structures with an authentic art.