AKARSU HAVZALARINDA BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN ZAMANSAL DEĞİŞİMİNİN BELİRLENMESİ: RİVA (ÇAYAĞZI) HAVZASI ÖRNEĞİ
Author:
Abstract
Akarsu havzaları kendilerine has doğal ortam özellikleriyle korunması gereken alanlardır. Ancak birtakım beşeri faaliyetler için yeni alanların oluşturulması havzalar üzerinde tehdit oluşturmaktadır. Bu gibi durumlarda havzalar üzerindeki tahribat bitki örtüsünün ortadan kaldırılmasıyla başlamaktadır. Ancak bitki örtüsü varlığının, havzadaki doğal süreçlerin devamlılığı açısından sağladığı faydalar göz önünde bulundurulduğunda korunması oldukça önemlidir. Bundan dolayı havzalardaki bitki örtüsünün tespiti ve zamansal değişimini ortaya koymak amacıyla bitki örtüsü indeksleri kullanılarak birtakım çalışmalar yapılmaktadır. NDVI (Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi) analizi, söz konusu çalışmalarda en sık kullanılan bitki örtüsü indekslerinden biridir. Bu çalışmada, Riva (Çayağzı) deresi havzasında bitki örtüsünün 2000-2022 yılları arasındaki zamansal değişimi Landsat uydu görüntüleri üzerinde NDVI analizi uygulanarak incelenmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre her iki yılda da havzada en az alan kaplayan sınıfın, düşük NDVI değerlerine sahip bitki örtüsünden yoksun olan alanlar olduğu, en fazla alan kaplayan sınıfın ise yüksek NDVI değerlerine sahip yoğun ve sağlıklı bitki örtüsü alanları olduğu belirlenmiştir. 2000 yılından 2022 yılına gelindiğinde havzada bitki örtüsünden yoksun ve seyrek bitki örtüsü alanlarında azalış, yoğun bitki örtüsü alanlarında ise artış olduğu ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
River basins are the areas that must be protected because of their unique natural features. However, opening new areas for some human activities become a threat on basins. In such cases, the destruction on the basins begins with the removal of vegetation. Considering the benefits of vegetation cover in terms of continuity of natural processes in the basins, protecting them is very crucial. For this reason, many studies are done by using vegatation indices in order to determine the vegatation cover in the basins and to reveal its temporal changes. NDVI (Normalized Difference Vegetation Index) analysis is one of the most frequently used vegetation indices in these studies. In this study, the temporal change of vegetation cover in the Riva (Çayağzı) Stream Basin between 2000-2022 years was investigated applying NDVI analysis on Landsat satellite images. According to the results, it was determined that the least area in the basin was the areas devoid of vegetation (low NDVI values) and the largest area in the basin was the dense and healthy vegetation areas (high NDVI values) in both years (2000 and 2022). In the period from 2000 to 2022, it was revealed that there was a decrease in the areas of non-vegetated and sparse vegetated, and an increase in the area of dense vegetation in the basin.