ABDÜLKERÎM KUŞEYRÎ’NİN TERTÎBÜ’S-SÜLÛK FÎ TARÎḲİ’LLÂH ESERİNİN SEYR Ü SÜLÛK AÇISINDAN İNCELENMESİ (TERCÜMESİYLE BİRLİKTE)
Author:
Abstract
Tarikatlar döneminde seyr-ü sülûk süreci salikin bir şeyhe intisap etmesiyle başlayıp insanın, yaratılışında var olan iyi huy ve duygularını kalıcı bir duruma getirmek için Hakk’a ulaşma yolunda belli tasavvufî âdâb ve erkânın uygulanması ile nihayete erer. Ancak tarikatlar öncesinde bu sürecin nasıl başladığı ve devam ettiğine ilişkin ulaşılan bilgi sınırlıdır. Süreçte bir şeyhe intisap edilip edilmediği ya da sürecin şeyhsiz mi tamamlandığına ilişkin açık deliller bulunmamaktadır. Seyr-ü sülûk sürecinin nasıl işlediğini bireysel tecrübe üzerinden ifade eden ilk yazılı eserin Kuşeyrî’nin Tertîbü’s-sülûk fî Tarîḳi’llâh’ı olduğu düşünülmektedir. Eser sürecin nasıl başladığı, şeyhe nasıl intisap edildiği, salikin yaşadığı haller ve makamların neler olduğu ve bu durumlarda neler yaşandığı ve sürecin nasıl sonlandığı üzerinde durulmaktadır. Salik ilk olarak dünyadan uzaklaşarak Allah’ın farz kıldığı şeylere yönelmeli ve kendisini temizlemelidir. Ardından Hak yolunda ilmine güvenilen bir mürşide intisap edilmelidir. Daha sonra mürşidin gösterdiği şekilde zikirlerini takip etmeli ve ilerlemelidir. Süreçte çeşitli hallere giren ve makamlara ulaşan salik kendisine gelen bilginin Haktan mı Şeytandan mı olduğunu ayırt edip ilerleyişini sürdürmelidir. Zikrine bu şekilde devam eden salik sonunda marifetullaha ulaşacaktır.
Keywords
Abstract
In the period of the Tariqah, the process of seyr-u-sulûk starts with the adherence of the sālik to a sheikh and ends with the application of certain mystical manners and principles on the way to reach the Truth in order to bring the good habits and feelings inherent in the creation of man to a permanent state. However, the information about how this process started and continued pre-Tariqah period is limited. There is no clear evidence as to whether a sheikh was involved in the process or whether the process was completed without a sheikh. It is thought that the first written work expressing how the process of Seyr-ü sulûk works through individual experience is Kuşeyrî's Tertîbü's-sulûk fî Tarîḳi'llâh. The risale focuses on how the process started, how to engaging with the sheikh, the states and stuations of the sālik, what happened in these states and situations, and how the process ended. The sālik must first turn away from the world and turn to the things that Allah has made obligatory and cleanse himself. Then, on the path of Truth, should be engaging a sheikh, whose knowledge is trusted. Then, he should follow his dhikr and progress as shown by the sheikh. The sālik, who entered various states in the process and reached the situations, should distinguish whether the information coming to him is from the Truth or Satan and continue his progress. The sālik who continues his dhikr in this way will eventually reach marifetullah.