TÜRKİYE’DE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE: FİNANSAL GELİŞME, YENİLENEBİLİR VE YENİLENEMEYEN ENERJİ TÜKETİMİ VE DOĞAL KAYNAK GELİRLERİNİN ROLÜ
Author:
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 1990-2015 döneminde finansal gelişme, yenilenebilir ve yenilenemeyen enerji tüketimi ve doğal kaynak gelirlerinin karbon emisyonu üzerindeki etkisinin ARDL, FMOLS ve CCR Modelleri ile araştırılmasıdır. Bu etki enerji tüketim verileri ayrıştırılarak iki model bağlamında incelenmiştir. Birinci modelde finansal gelişmenin, karbon emisyonu üzerindeki etkisinin pozitif olduğu, yenilenebilir enerji tüketiminin ve doğal kaynak gelirlerinin karbon emisyonu üzerindeki etkisinin ise negatif olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. İkinci modelde yenilenemeyen enerji tüketiminin, karbon emisyonu üzerindeki etkisinin pozitif olduğu tespit edilmiştir. Finansal gelişme ve doğal kaynak gelirlerinin karbon emisyonu üzerindeki etkisi açısından birinci modelle benzer sonuçlara ulaşılmıştır. Dolayısıyla Türkiye’de çevre kalitesinin iyileştirilmesinde, yenilenebilir enerji tüketiminin artırılması ve doğal kaynaklardan elde edilen gelirlerin yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönlendirilmesi gerekmektedir. Analiz sonuçları Türkiye ekonomisinde sürdürülebilir çevre açısından önemli politika önerilerine sahiptir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to investigate the effects of financial development, renewable and non-renewable energy consumption and natural resource rents on carbon emissions in Turkey in the 1990-2015 period using ARDL, FMOLS ve CCR Models. This effect was analyzed in the context of two models by separating the energy consumption data. In the first model, it has been found that the effect of financial development on carbon emissions is positive, while the effect of renewable energy consumption and natural resource rents on carbon emissions is negative. In the second model, it has been determined that the effect of non-renewable energy consumption on carbon emissions is positive. Similar results were obtained with the first model in terms of the effect of financial development and natural resource rents on carbon emissions. Therefore, in order to improve the environmental quality in Turkey, it is necessary to increase the consumption of renewable energy and to direct the income from natural resources to domestic and renewable energy resources. The results of the analysis have important policy recommendations in terms of sustainable environment in the Turkish economy.