Author:
Abstract
Enflasyon ve faiz son dönemlerde Türkiye ve dünya ekonomisinin en önemli konuları haline gelmiştir. Bu çalışmada Türkiye’de faiz ile enflasyon arasındaki ilişkiler, simetrik ve asimetrik analiz yöntemleriyle, 2002:M01-2021:M12 dönemi için incelenmiştir. Analizlerde ADF testinin yanında Johansen (1988) ve Hatemi-J ve Irandoust (2012) asimetrik eşbütünleşme testleri, VEC yöntemi, Hacker ve Hatemi-J (2012) simetrik ve Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testleri bir arada kullanılmıştır. Yapılan analizlerde; enflasyondaki %1 puanlık artışın nominal faiz oranında ortalama %1,16 puanlık bir artışa yol açtığı, nominal faizlerdeki %1 puanlık artışın ise enflasyon oranını %0,85 puan artırdığı belirlenmiştir. Yani enflasyonun faize etkisi daha yüksektir. Serilerin pozitif ve negatif birikimli şokları ile yapılan analiz sonuçlarına göre; enflasyonu artırıcı şoklar faizi artırmakta, ancak enflasyonu azaltıcı şoklar faizi azaltmamaktadır. Enflasyon artarken faizler de artmakta, ancak enflasyon düşerken faiz hemen düşmemektedir. Diğer yandan faizi artırıcı şokların enflasyonu azalttığı, faizi azaltıcı şoklarınsa enflasyonu artırdığı belirlenmiştir. Simetrik nedensellik testinde; enflasyon ile faiz arasında karşılıklı nedensellik ilişkisinin var olduğu, asimetrik nedensellik testindeyse; enflasyon artışlarından faiz artışlarına doğru görece zayıf, faiz azalışlarından enflasyon azalışlarına doğru güçlü nedensellik ilişkilerinin var olduğu belirlenmiştir. Enflasyon düşüşlerinden faiz düşüşlerine ve faiz artırımlarından enflasyon artışlarına doğru herhangi bir nedensellik ilişkisinin olmadığı görülmüştür. Ama pozitif faiz şokundan negatif enflasyon şokuna ve negatif faiz şokundan pozitif enflasyon şokuna doğru nedensellik ilişkilerinin var olduğu bulunmuştur. Bu bağlamda, Türkiye’de faiz artırımları enflasyonda azalmaya, faiz indirimleri ise enflasyonda artışa neden olmaktadır.
Keywords
Abstract
Inflation and interest have recently become the most important issues of the Turkish and world economy. In this study, the relations between interest rate and inflation in Turkey were examined with symmetric and asymmetric analysis methods for the period 2002:M01-2021:M12. In addition to the ADF test, Johansen (1988) and Hatemi-J and Irandoust (2012) asymmetric cointegration tests, VEC method, Hacker and Hatemi-J (2012) symmetric and Hate-mi-J (2012) asymmetric causality tests were used together in the analyzes. In the analyzes made; It was determined that a 1% increase in inflation led to an average increase of 1.16% in the nominal interest rate, while a 1% increase in nominal interest rates increased the inflation rate by 0.85%. In other words, the effect of inflation on interest rates is higher. According to the results of the analysis made with the positive and negative cumulative shocks of the series; Inflation-increasing shocks raise interest rates, but inflation-reducing shocks do not. As inflation increases, interest rates increase, but when inflation decreases, interest does not fall immediately. On the other hand, it has been determined that interest-raising shocks reduce inflation, while interest-lowering shocks increase inflation. In the symmetric causality test; In the asymmetric causality test, in which there is a mutual causality relationship between inflation and interest; It has been determined that there are relatively weak causal relationships from inflation increases to interest rate increases, and strong causality relationships from interest rate decreases to inflation decreases. From inflation decreases to interest rate decreases and from interest rate hikes to inflation increases it was found that there is no true causal relationship. However, it has been found that there are causal relationships from positive interest rate shock to negative inflation shock and from negative interest rate shock to positive inflation shock. In this context, interest rate hikes cause a decrease in inflation, while interest rate cuts cause an increase in inflation.