Author:
Abstract
Merkezi Doğu Anadolu’da bulunan Trankafkasya ve Kuzeybatı İran’ın bir bölümünde hüküm süren Urartu Krallığı, Orta Demir Çağ kültürleri arasında önemli bir yere sahiptir. Urartu sınırları içerisinde yer alan birçok merkezdeki kazı çalışmaları ve araştırmalarla çok sayıda eser günümüze kazandırılmış, bu eserler aracılığı ile Urartu’nun sosyo-kültürel yapısı, dinsel inançları, siyasi yapılanması ve sanat anlayışı aydınlatılmaya çalışılmıştır. Tespit edilen Urartu maddi kültür kalıntıları üzerinde savaş, av sahneleri, dinsel sahneler, mitolojik unsurlar ve çeşitli hayvan figürlerine rastlanılmaktadır. Bu hayvan figürlerinden biri de boğadır. Boğa, Urartu’da çoğu zaman tek bir figür olarak, bazen de kartal, boğa, balık ve insan uzuvlarına sahip karışık bir yaratık olarak farklı şekillerde betimlenmiştir. Urartu Sanatı’nın birçok dalında karşılaşılan boğa tasvirini konu alan bu çalışma, boğa tasvirinin hangi etkiler sonucunda Urartu Krallığı’nda kendine yer edindiğini ve zaman içindeki gelişimini kapsamaktadır. Farklı dönemlerde ve birçok kültürde boğa figürü konusunda yapılan çok sayıdaki araştırma boğa tasvirinin kullanımına dair bilgiler sunmaktadır. Urartu Krallığı’nda boğa tasvirinin kullanımında birkaç soru karşımıza çıkmaktadır. Bunlar; boğanın hangi amaçla kullanıldığı, Urartu kültüründeki yeri ve önemi, köken arayışları, ikonografik gelişimi, sembolik ve dinsel yönüdür. Bu çalışmada yazılı metinler, arkeolojik veriler referans alınarak boğa figürünün Urartu Krallığı’ndaki varlığı irdelenecek, çevre kültürlerle etkileşimi, ikonografik gelişimi ve kullanımlarına dair ortaya çıkan sorulara cevap bulunmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
The Urartian Kingdom, which ruled in Trancaucasia and a part of Northwest Iran, whose center is in Eastern Anatolia, has an important place among the Middle Iron Age cultures. Many works have been brought to the present day with excavations and researches in many centers within the borders of Urartu, and through these works, the socio-cultural structure, religious beliefs, political structure and artistic understanding of Urartu have been tried to be clarified. War, hunting scenes, religious scenes, mythological elements and various animal figures are found on the Urartian material culture remains. One of these animal figures is a bull. The bull is depicted in different ways, mostly as a single figure in Urartu, and sometimes as a mixed creature with eagle, bull, fish and human limbs. This study, which deals with the depiction of the bull encountered in many branches of Urartian Art, covers the effects of the bull depiction in the Urartian Kingdom and its development over time. Numerous studies on the bull figure in different periods and in many cultures provide information on the use of the bull image. Several questions arise in the use of the bull image in the Urartian Kingdom. Several questions arise in the use of the bull image in the Urartian Kingdom. These; For what purpose the bull is used, its place and importance in Urartian culture, its search for origins, its iconographic development, its symbolic and religious aspects. In this study, the existence of the bull figure in the Urartian Kingdom will be examined by reference to written texts and archaeological data, and it will be tried to find answers to the questions that arise about its interaction with the surrounding cultures, its iconographic development and uses.