YENİ VERİLER IŞIĞINDA TARİHİ VAN ÇATAK MERKEZ KÖPRÜSÜ

Author:

Year-Number: 2021-116
Yayımlanma Tarihi: 2021-05-05 23:30:04.0
Language : Türkçe
Konu : Sanat Tarihi
Number of pages: 125-147
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Van’ın birçok tarihi ve kültürel değeri göz kamaştırıcı bir güzellikte karşımıza çıkmaktadır. Urartu kale ve kaya mezarları, camileri, medreseleri, manastırları, kiliseleri, ekolojik ve kültürel mirasıyla adeta bir açık hava müzesidir. Saha çalışmalarımız da incelediğimiz Çatak’taki köprü Ermenice kitabesi ile dikkat çekicidir. Kaynak taraması sonucu birden çok yerli çalışma tespit edilmiştir. Bu yayınlarda kitabe çözümlenememiştir. İnşa yılı, mimarı ve yaptıranı açığa çıkarılamamıştır. Bu nedenle mimari tanıtım kısa tutulmuş ve yerli yayınlarda bulamadığımız kitabesine yoğunlaşılmıştır. İlçe’nin içinden geçen Sortkin Çayı üzerinde inşa edilmiştir. Tek gözlü, yolu ortadan iki yana eğimli taş köprüler grubu içindedir. Mansap cephesinin güneydoğu tarafında Ermenice kitabe yer almaktadır. Bu kitabe farklı açılardan önem taşımaktadır. Araştırmamızda önemli sonuçlara ulaşılmıştır.  Köprü 1652 veya 1657 yılında yapılmıştır. Eserin mimarı Hacı Ba(bgen) veya Babsh’dır. Kitabedeki Agarane Ezdinşer isminin, Osmanlı Devleti’ne bağlı Hakkari beylerinden III. İzzeddin Şir olduğu netlik kazanmıştır. Özellikle Osmanlı Devleti’nin idaresi zamanında sağlanan siyasi istikrar ve hoşgörü ortamı Ermenilerin inşa faaliyetlerini artırmıştır. XVII. yy. Rönesans’ı olarak tanımlanmaktadır. Bu alanda ülkemizde oldukça az sayıda araştırma bulunmaktadır. Yapıların çalışılması, kültürel gelişim ve kültürler arasındaki etkileşim açısından katkı sağlayacaktır.

Keywords

Abstract

Many historical and cultural values of Van appear in glaring beauty.  It is almost an open-air museum with Urartu Castle and rock tombs, mosques, madrasas, monasteries, churches, ecological and cultural heritage. The bridge at Çatak, which we examined in our field studies, is noteworthy with its Armenian inscription. Multiple domestic studies have been identified as a result of the resource scanning. In these publications, the inscription could not be resolved. The year of construction, its architect and by whom it was built coul not be revealed. For this reason, the architectural introduction kept short and focused on the analysis of the inscription which we could not find in domestic publications. It was built on Sortkin Stream, which runs through the district. It is in the group of single-span stone bridges with whose road inclined to both sides. There is an Armenian inscription on the southeast side of the downstream facade. This inscription is important from different perspectives. Important results have been reached in our research. The bridge was built in 1652 or 1657. The architect of the work is Hacı Ba(bgen) or Babsh. The name Agarane Ezdinşer in the inscription it became clear that he was III.Izzeddin Shir from Hakkari Beys of the Ottoman Empire. In particular, the environment of tolerance and political stability provided during the administration of the Ottoman Empire increased the construction activities of Armenians. It is defined as the seventeenth century Renaissance. There are quite a small amount of research in this field in our country. The study of structures will contribute to cultural development and interaction between cultures.

Keywords