TARİHİ BÖLGELERDEKİ KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN KENT KİMLİĞİ VE KENTİN DOKUSU ÜZERİNE ETKİLERİ; İSTANBUL ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Kentin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve zamanın şartlarına ayak uydurması için kentsel dönüşüm projelerine ihtiyaç vardır. Bu dönüşüm projeleri kentin kimliği için son derece önemli bir yere sahip olan kentin tarihi bölgelerinde yapılıyorsa çok titiz bir çalışma gerektirir. Bu bölgelerde yapılacak değişiklikler kentin dokusunu, kültürünü ve görsel kimliğini doğrudan etkileyecektir. Tarihi bölgelerdeki dönüşümlerin ‘yenileme’ yöntemiyle yapılması, alansal temizleme (yıkıp-yapma) gibi cerrahi müdahalelerden uzak durulması önemli bir gerekliliktir. Bu bölgelerde yaşayan insanların da kent kimliğinin oluşturulmasında ciddi katkıları bulunduğu dikkate alınarak, sürece aktif bir şekilde dahil edilmelidirler. Bu makalede kentsel dönüşüm uygulamalarının İstanbul kentinin görsel kimliğine yaptığı olumsuz etkiler, kentin kompozisyonu için önemli bir yere sahip “doku” öğesi üzerinden incelenecektir. Araştırma literatür taramasının yanısıra söz konusu tarihi bölgelerin güncel fotoğraflarını da içermektedir.
Keywords
Abstract
Urban transformation projects are needed for the city to grow healthily and keep up with the conditions of the time. If these transformation projects are carried out in the historical areas of the city, having an extreme importance for the identity of the city, it requires a meticulous work. Changes made in these regions directly affects the city's texture, culture and visual identity. It is an important requirement to make the transformations in the historical regions by 'renewal' method and to avoid surgical interventions such as areal cleaning (demolition). Considering that people living in these regions also have serious contributions to the formation of urban identity, they should be actively involved in the process. In this article, the negative effects of urban transformation applications on the visual identity of the city of Istanbul will be examined through the “texture” element, which has an important place for the city's composition. In addition to the literature review, the research includes current photographs of these historical sites.
Keywords
- Aktemur, Ali Murat, (2012), “Batılılaşma Dönemi Istanbul Mimarisinden Eklektik Üslupta Bir Yapı: Galata Rüsumat (Gümrük)Binası (Eski Paket Postanesi)” Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Cilt 0, Sayı 28 s. 1-17, Erzurum.
- Aydın, Ahmet Hamdi, Çamur, Ömer, (2016), Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Başarılı Dünya Örnekleri: Danbara, Solidere, Rio Janeiro. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt.6, Sayı.1 Sayfa. 53- 67, Kahramanmaraş.
- Berger, John, (1998), O Ana Adanmış. İlk Basım 1988. (Çev., Müge Gürsoy Sökmen), Metis Yayınları, İstanbul.
- Belge, Murat, (2007), İstanbul Gezi Rehberi. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
- Danışman, Günhan, (2009), TMMOB Mimarlar Odası Büyükkent Şubesi,İstanbul
- Esentürk, Müveddet. (2009). İstanbul İli Örneğinde Kentsel Dönüşüm Uygulamaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi. FBE, İstanbul.
- Fishman, Robert, (2016), Yirminci Yüzyılda Kent Ütopyaları. (Çev., Duygu.Toprak ), Daimon
- Hasol, Doğan, (2017), 20. Yüzyıl Türkiye Mimarlığı. Yem Yayınları, İstanbul.
- İleri, Selim, (2012), Yıldızların Altında İstanbul. 7.Baskı. Everest Yayınları, İstanbul.
- İncedayı, Deniz, (2008), Mimari Tasarımda Disiplinlerarası Yaklaşım. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, İstanbul.
- Kandaloğlu, Nihat, (2016), Kentsel Dönüşüm, Ege Basım, İstanbul.
- Kuban, Doğan, (2016), Sanat, Mimarlık, Toplum Kültürü Üzerine Makaleler. Boyut Yayınları, İstanbul.
- Lynch, Kevin, (2018), Kent İmgesi.(Çev., İrem Başaran), Türkiye İş Bankası Yayınları,
- Özgeriş, Mustafa, (2018), Kentsel Donatı Elemanlarının Kent Dokusu Yönünden Değerlendirmesi: Erzurum İli Örneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, Afyon.
- Oğurlu, İdris, (2014), Çevre-Kent İmajı-Kent Kimliği-Kent Kültürü Etkileşimlerine Bir Bakış, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Sayı,26, İstanbul.
- Ortaylı, İlber, (2003), İstanbul’dan Sayfalar. İBB Kültür A.Ş Yayınları, İstanbul.
- Tanyeli, Uğur, (2017), Yıkarak Yapmak Anarşist Bir Mimarlık Kuramı İçin Altlık. Metis Yayıncılık, İstanbul.
- Tekeli, İlhan, (2011), Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm. Tarih Vakfı Yurt
- Tekeli, İlhan, (2011), Türkiye’nin Kent Planlama ve Kent Araştırmaları Tarihi Yazıları. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
- Tuğaç Çiğdem, (2019), Türkiye’de Kentsel İklim Değişikliği İçin Eko-Kompakt Kentler. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Ernst Reuter İskan ve Şehircilik Uygulama ve Araştırma Merkezi, Ankara.
- Yayınoğlu, Pınar Eraslan, Susar, Filiz, (2008), Kent, Görsel Kimlik ve İletişim. Umuttepe Yayınları, İzmit.
- Yılmaz, Onur Kemal, Bozdoğan, Recep, (2018), Türkiye’de Belediyelerin Mevcut Kentsel Dönüşüm Uygulamalarına Yönelik Tutumları: İstanbul İlçe Belediyeleri Üzerine Bir Araştırma. Dergipark/İdealkent. Cilt 9. Sayı 24. Sayfa. 430-455, Ankara.
- Weber, Max, (2000), Şehir/Modern Kentin Oluşumu. (Çev., Musa Ceylan), Bakış Yayınları,
- Doğan Haber Ajansı, (2017), https://140journos.com/karak%C3%B6y-yolcu-salonu- y%C4%B1k%C4%B1ld%C4%B1-b46793b045e7”
- Yılmaz, Emine Merdim (derleyen), (2017), “Sulukule’yi ve Sulukuleli’yi Nasıl Bir Gelecek bekliyor?” www. Arkitera.com.
- Karakoç, Nilüfer, (2017), https://www.arkitera.com/haber/galataporttan-karakoy-yolcu-salonu- aciklamasi
- Figür 1: Galataport Projesi kapsamında yıkılan binalar (2003). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 2: Galataport İnşaatı (2020). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 3: Denizcilik İşletmeleri ve Karaköy Yolcu Salonu(2003). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 4: İstanbul Modern’in Eski Yeri(2019). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 5: Denizcilik İşletmeleri (2003). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 6: Denizcilik İşletmeleri (2020). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 7: Sulukule (Yıkılmamış Bölgeleri), (2019). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 8: Yeni Sulukule Evleri Sitesi, (2019). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 9: Göztepe Kentsel Dönüşüm Bölgesi,(2019). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 10: Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Bölgesi,(2019). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 11: Süleymaniye Kentsel Dönüşüm Bölgesi,(2019). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 12: Süleymaniye Kentsel Dönüşüm Bölgesi,(2019). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 13: Tarlabaşı Yıkılmamış Binalar, (2019). Fotoğraf: Deniz Dora
- Figür 14: Tarlabaşı Yeni Yapılmış Binalar, (2019). Fotoğraf: Deniz Dora
