Author:
Abstract
Düşüncelerini toplumsal ve siyasal sorunlara çare ararken keşfeden Türk aydını, Batı’nın üstün özelliklerini yakalamayı amaçlayarak Batı karşısında ezilmemenin, birlik içerisinde güçlü bir Devlet olarak devam edebilmenin yöntemlerini sorgulamıştır. Türk düşünü, modernleşme sürecine bağlı olarak gelişmiş; “modernleşme olgusu” etrafında dönüp durmuştur. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Türk aydını, çeşitli formüllerle kimlik arayışına girişmiştir. Türk İnkılâbını “milliyet” ve “medeniyet” prensiplerine dayandıran Mustafa Kemal Atatürk’ün “bütünleştirici Türk kimliği” kurgusunda şüphesiz bu düşünsel birikimin etkisi büyüktür. ‘Türkçülüğün Manifestosunu ortaya koyan isim’ olarak anılan Yusuf Akçura’nın “Üç Tarz-ı Siyaset” eserindeki “seçenekçi”; ‘Türkçülüğün fikir babası’ olarak anılan Ziya Gökalp’in “Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak” eserindeki “sentezci” yaklaşımı milliyetçilik akımının gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Türkçülük akımını, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulmasıyla yeniden şekillendiren Mustafa Kemal Atatürk, geliştirdiği milliyetçilik anlayışı üzerine Türk kimliğini inşa etmiştir. Bildiride Yusuf Akçura’nın ve Ziya Gökalp’in üçlü tasnifleri temelinde Atatürk’ün inşa ettiği ve günümüzde de geçerliliğini koruyan “Türk kimliği” kurgusu, Türk aydınının düşünsel çabası çerçevesinde karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır.
Keywords
Abstract
The Turkish intellectual, who discovered his thoughts in search of solutions to social and political problems, questioned the methods of not being oppressed in the face of the West and of being able to continue as a strong state in the Union by aiming to capture the superior characteristics of the west. The Turkish thought developed due to the modernization process; it revolved around the “phenomenon of modernization”. Since the second half of the 19th century, Turkish intellectuals have sought identity with various formulae. There is no doubt that this intellectual accumulation has a great impact on the “Integrative Turkish identity” of Mustafa Kemal Atatürk, who based the Turkish Revolution on the principles of “nationality” and “civilization”. Yusuf Akçura’s “optionalist” approach in the “Three Styles of Politics” and Ziya Gökalp’s “synthesizer” approach in the “Turkification-Islamization-Modernization” which is referred to as the ‘father of idea of Turkism’, played an important role in the development of the current of nationalism. Mustafa Kemal Atatürk, who reshaped the Turkism current with the establishment of the state of the Republic of Turkey, built Turkish identity on the understanding of nationalism he developed. In the declaration, the fiction of “Turkish identity”, constructed by Atatürk on the basis of the tripartite classifications of Yusuf Akçura and Ziya Gökalp, which still remains valid today, will be considered comparatively within the framework of the intellectual efforts of the Turkish intellectuals.