Author :
Abstract
Ulusal hastalık yükünün ve hastalıkların tedavisi için ayrılan kaynak miktarının belirlenmesi, hem toplumun sağlık statüsünün belirlenmesinde hem de etkin kaynak dağılımının sağlanmasında önemli bir yere sahiptir. Ulusal hastalık yükündeki artış, hastalıkların tedavisi için ayrılan kaynak miktarını artırarak doğrudan doğruya, emek verimliliği ve emek arzını olumsuz bir şekilde etkileyerek dolaylı bir şekilde ulusal gelir düzeyini etkilemektedir. Bilim ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte yaşlanan nüfusun artması hem yerel ekonomilerde hem de dünya genelinde sağlık harcamalarının artmasına neden olmuştur ve sağlık harcamalarının 2050'li yıllarda kamu bütçesiyle karşılanamayacak boyutlara ulaşması beklenmektedir. Bu bağlamda ulusal hastalık yükünün ve her bir hastalık için ayrılan kaynak miktarının belirlenmesi etkin kaynak dağılımının sağlanabilmesi için gereklidir. Türkiye'de ulusal hastalık yükü araştırmaları yapılmakta ve hastalıkların tedavi edilebilmesi için farklı tedavi yöntemleri önerilmektedir. Ancak; hem harcama bazında hem de sağlık statüsü kazanımları açısından etkin kaynak dağılımını sağlayacak politika önerilerinin geliştirilemediği görülmektedir. Türkiye'de hastalıkların ekonomik maliyetlerini inceleyen çalışma sayısı oldukça sınırlıdır. Hastalık yükündeki artışların ekonomik karar birimlerinin zamanlar arası tüketim ve yatırım tercihlerini nasıl etkilediğini inceleyen herhangi bir çalışmaya da rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı hastalıklar ve ekonomik büyüme arasındaki etkileşimi sağlayan mekanizmalarının nasıl çalıştığını teorik yaklaşımlar çerçevesinde ele almaktır. Bu bağlamda yapılan çalışmalar hastalıkların ekonomik karar birimlerinin gelir ve harcama akımlarını olumsuz etkileyerek ekonomi büyümeyi azaltıcı etkiler yarattığını ortaya koymaktadır.
Keywords
Abstract
Determination of the national burden of disease and the amount of resources allocated for the treatment plays an important role both in determining the health status of the society and in ensuring the efficient resource allocation.İncreasing of the national burden of disease affects the naional income level indirectly by increasing the amount of resources allocated for the treatment of diseases, directly affecting labor productivity and labor supply.The increasing of aging population due to the development of science and technology has led to an increase in health expenditures both in local economies and worldwide and it is expected that health expenditures will reach the dimensions that cannot be met by public budget in 2050s. In this context, the determination of the national burden of disease and the amount of resources allocated for each disease is necessary to ensure efficient resource allocation. The national burden of disease studies has carried out in Turkey and different treatment methods are recommended for the treatment of diseases.However; It can be seen that policy proposals that provide effective resource allocation in terms of both expenditure and health status gains cannot be developed. The number of studies examining the economic costs of the disease in Turkey is quite limited. it has not been conducted study that examine how the increases in the burden of disease affect intertemporal consumption and investment preferences of economic decision-makers.The purpose of this paper is to discuss how the transmission mechanisms that provide the interaction between diseases and economic growth work within the framework of theoretical approaches. İn this context, the results of the study prove that diseases negatively affect income and expenditure flows of economic decision units and reduce economic growth.
Keywords
- Abegunde, D. & Stanciole, A. (2006). “An Estimation of the Economic Impact of Chronic Non- communicable Diseases in Selected Countries” WHO Working Paper.
- Ainsworth, M. & Over, M. (1994). AIDS and African Development. The World Bank Research Observer, Vol. 9, No. 2:203-240.
- Ardnt, C. & Lewis, J. D. (2000). The macro implications of HIV/AIDS in South Africa: A Pre- liminary Assessment. South African Journal of Economics, 68: 380-392.
- Arrow, K. J., (1962). The Economic Implications of Learning By Doing. The Review of Eco- nomic Studies, 29(3): 155-173.
- Barro, R. (1991). Goverment Spending in a Simple Model of Endogenous Growth. Journal of Political Economy, 98: 103-125.
- Bardhan, P. & Udry, C. (1999). Development Microeconomics. New York,USA: Oxford Uni- versity Press.
- Bartnett, T. & Whiteside, A. (2000), Guidelines for Studies of the Social and Economic Impact of HIV/AIDS, Genava: UNAIDS.
- Becker, G. S., 1964. Human Capital, A Theoretical and Empirical Analysis with Special Refe- rence to Education, New York: Colombia University Press.
- Bilen M. & Yumuşak, İ. G. 2008. Gary S. Becker’in İktisat Bilimine ve Beşeri ve Sermaye Teorisine Katkıları. Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 2(1): 1-14.
- Bolliner, L., Stover, J., & Riwa, P.1999. The Economic Impact of AIDS in Tanzania. The Policy Project, RTI.
- Bollinger, L. & Stover, J. 1999. The economic impact of AIDS. The Futures Group Internati- onal, in collaboration with the Research Triangle Institute and the Centre for Development and Population Activities.
- Bonnel, R. 2000. HIV/AIDS and Economic Growth: A Global Perspective. The South African Journal of Economics, 68(5): 360–379.
- Bradley, C. J., Yabroff, K. R., Dahman, B., Feuer, E.J., Mariotto, A. & Brown, M.L. 2008. Productivity Costs of Cancer Mortality in the United States: 2000-2020. Journal National Cancer Institue, 100(24): 1763-70.
- Bradley, C.J., Landsdorp-Vogelaar, I., Yabroff, K., Dahman, R., Marriotto, A., Feuer, E. J. & Brown, M. L.. 2011. Productivity Savings From Colorectal Cancer Prevention and Control Strategies. American Journal of Preventine Medicine, 41(2): 5-14.
- Cuddington, J. 1993. Modeling the Macroeconomic Effects of AIDS, with an Application to Tanzania. The World Bank Economic Review, 7: 173-189.
- Cuesta, J. 2008. Does a Mature AIDS Epidemic Threaten Growth?. Inter-American Develop- ment Bank: Washington.
- Çakır, E. & Karlıkaya, C. 2007. The Cost of Lung Cancer in Turkey. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 55(1): 51-58.
- Denison, E. 1962. The Source of Economic Growth in The United States. The Economic Jour- nal, 72: 935-938.
- Dixon, S., Mcdonald, S. & Roberts, S. 2006. The İmpact of HIV and AIDS on Africa’s Econo- mic Development. BMJ, Volume: 324: s.232-234.
- Drimie, S. 2002. The Impact of HIV/AIDS on Rural Households and Land Issues in Southern and Eastern Africa. Integrated Rural & Regional Development Human Sciences Research Council, Pretoria: South Africa.
- Ertan, A. E. 2003. Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi’nde İzlenen Bazı Akciğer Hastala- rının Tanı ve Tedavi Sağlık Harcamaları. Hacettepe Üniversitesi Sağık Bilimler i Enstitüsü Basılmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara.
- Grossman, M. 1999. The Human Capital Model of The Demand for Health, NBER Working Paper, No:7078: Cambridge.
- Haacker, M. 2002. The Economic Consequences of HIV/AIDS in Southern Africa. IMF Wor- king Paper No. 02/38: Washington.
- Hicks, N. 1980. Economic Growth and Human Resources. World Bank Staff Working Paper No.408, Washington.
- Hu, T. 2006. Perspectives: An International Review of the National Cost Estimates of Mental Illness, 1990-2003.The Journal of Mental Health Policy and Economics 9(1): 3-13.
- Kabajulizi, J. & Ncube, M. 2015. The Economy Wide Impact of HIV/AIDS and the Funding Dilemma in Africa: Evidence from a Dynamic Life Cycle Horizon of Uganda. BSG Working Paper Series: USA.
- Karagül, M. 2003. Beşeri Sermayenin ekonomik Büyümeyle İlişkisi ve Etkin Kullanımı. Akde- niz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(5): s.79-90.
- Kaufmann, N. A. & Gary, D. D. 2007. An Energy Model for Viewing Embodied Human Capital Theory. Performance Improvement Quarterly.20(1):37-48.
- Kigozi, J., Jowett, S., Lewis, Barton, M., & Coast, J. 2016. Estimating Productivity Costs Using the Friction Cost Approach in Practice: A Systematic, Review. Europan journal of Health Economy, 17(1):31-44.
- Koopmanschan, M. A., Rutten, F., H., Ineveld, M. & Roijen, L. 1995. The Friciton Cost Met- hod for Measuring Indirect Cost of Disease. Journal of Health Economics, 14, 171-189.
- Kortt, M. A.,Langley, P. C. & Cox, E. R. 1998. A Review of Cost-of-Illness Studies on Obe- sity. Clinical Therapeutics, Volume: 20, No: 4: 772–779 Liu, J.L.Y., Maniadakis, N., Gray, A. and Rayner, M. 2002. The Economic Burden of Coronary Heart Disease in the UK. Heart, 88(6): 597–603.
- Lucas, R. E. 1988. On The Mechanics of Economic Development. Journal of Monetary Econo- mic, 22, 3-42.
- Mahal, A., Karan. A., Fan, V. Y., & Engelgau, M. 2013. The Economic Burden of Cancers on Indian Households. Asia Pacific Journal of Cancer, 9: 671–677. Maijama, D., S., Samsudin, Jan, S. & Khan ve M. 2015. HIV/AIDS and Economic Growth: Empirical Evidence From Sub-Saharan Africa. Research in Applied Economics, Vol. 7, No. 4: s.30-47. Mankiw, G., N., D., Romer, & Weil, D. N. 1992. A Contribution to the Empirics of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 107(2): 407-437. Mcdonald, S. & Roberts, J. 2004. Aids and Economic Growth: A Human Capital Approach. Working Paper, Department of Economics, University of Sheffield ISSN 1749-8368. Koçkaya, G., Polat, M., Wertheimer, A. I., Özet, A., Malhan, S., Vural, İ. M., Akbulat, A., Artıran, G., Gürsöz, H.& Kerman, S. 2013. Treatment Cost of Metastatic Colon Cancer in Turkey. Farmeconomia. Health Economics and Therapeutic Pathways ,14(1): 19-25. Özmen, V., Gürdal, S. Ö., Çabioğlu, N., Özçınar, B., Özaydın, A. N., Kayhan, A., Arıbal, A., Şahin, E., Saip, C.& Alagöz. 2017. Cost-Effectiveness of Breast Cancer Screening in Turkey, a Developing Country: Results From Bahçeşehir Mammography Screening Project. European Journal of Breast Health, 13(3):117-122.
- Romer, P. 1986. Increasing Returns and Lung-Run Growth. Journal of Political Economy”, 94(5): 1003-1037.
- Saha, S. & Gertham, U. G. 2013. Cost of Illness Studies on Reproductive, Maternal, Newborn, and Child Health: a Systematic Literature Review. Health Economics Review, 3: 24: 112.
- Sen, A. 1992. Inequality Reexamined, Harvard University Press: Cambridge.
- Sen, A.2000. Development as Freedom , Anchor Books: New York.
- Süt, N. 2012). Hastalık Maliyet Analizi. RAED Dergisi, 4(1):24-28.
- Torun, P.& Kutlar, A. 2018. Türkiye'de Kanserin Ekonomik Maliyetleri: Bir Hesaplanabilir Genel Denge Modeli Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Dergisi, 21(1): 87-101.
- Trapero-Bertrand, M. & Oliva-Morena, J.2014. Economic Impact of HIV/AIDS: a Systematic Review in Five European Countries. Health Economics Review,4:15:1-16.
- Stenier, J. F., Tia, C. A., Main, D. S.& Bradley. 2004. Assessing the Impact of Cancer on Work Outcomes. Cancer, Volume:101, Number :8,1703-1711.
- WHO. 2009. Who Guide to Identifying the Economic Consequences of Disease and Injury, Department of Health Systems Financing Health Systems and Services. Switzerland.
- Wöbmann, L.2003.Specifying Human Capital. Journal of Economic Surveys. 17(3): 239-270.
- Quattek, K. & Fourie, T. 2000. Economic Impact of AIDS in South Africa: A d-Dark Cloud on the Horizon. ING Barings (South African Research), Johannesburg.
- Vanaardnt, C. 2001. The Impact of HIV/AIDS on The South African Labour Market From A Critical Perspective. Journal of Demography, 8(1): 47-59.
- Yazıhan, N. & Yılmaz, H. H. 2007. Türkiye’de Meme Kanseri: Ekonomik Etkinlik ve Maliyet Etkililik. Türkiye’de Kanser Kontrolü. İçinde: Tuncer M. (ed.) ss: 363-375. T.C. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Ankara.
- Yumuşak, İ. & Yıldırım, D. 2009. Sağlık Harcamaları İktisadi Büyüme İlişkileri Üzerine Eko- nometrik Bir İnceleme. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, C. VI: s.57-70.
