Author:
Abstract
İktisadi düşünce tarhine göre ekonomi biliminin başlangıç yılı 1776 olarak kabul edilir. 1776 yılı Adam Smith’in “Ulusların Zenginliği” eserini yayınladığı yıldır. Smith bu eseriyle Batılı ülkeler için oldukça gerçekçi bir ekonomik sistem vizyonu ortaya koymuştur. Bu yeni ekonomik sistemin adı kapitalizmdir ve bu sistemin motoru “kişisel çıkar” dır. Sosyoloji ise 19. yüzyılın sonlarında bir akademik disiplin olarak Avrupa’da ortaya çıktı. Tönnies, Simmel, Durkheim ve Weber gibi öncü sosyologlar Avrupa’da gerçekleşen hızlı kentleşme, sanayileşme, bilimsel devrimler, teknolojik gelişme ve yükselen rasyonalizm karşısında hayrete düşmüşler ve endişeye kapılmışlardı. Bu araştırmacılar yaptıkları çalışmaları tamamıyla “sosyal ilişkiler” üzerine kurmaktaydılar. Kapitalizm, modern ekonomi bilimi ve sosyoloji Osmanlı’ya Tanzimat Reformuyla girmiştir. Ancak, Osmanlı toplumunun sanayileşmeye ve kapitalizme başlayabilmesi için ihtiyaç duyduğu eğitimli, rasyonel, güvenilir ve hesaplayıcı bireyler bulunmamaktaydı. Bu bağlamda çalışmada, Avrupa’da kapitalizmin, ekonomi bilimi ve sosyolojinin doğuşu ve Türk toplumuna girişi anlatılmaktadır.
Keywords
Abstract
Begining of Economics science is accepted as 1776 according to history of economics. In 1776 Adam Smith published his famous book “Wealth of Nations”. With this great book Smith presented a very realistic economic system vision for Western countries. The name of this new economic system was Capitalism and the engine of this system was “self-interest”. Sociology was founded as a formal academic discipline at the end of 19th century in Europe. The leading sociologists like Tönnies, Simmel, Durkheim and Weber was frightened and excited by the rapid urbanization, industrialization, scientific revolutions, technological advances and rising rationalisation which were taking place in Europe. These leading sociologists were making researches which were mainly based on “social relations”. Capitalism, modern economics and sociology entered Ottoman society with Tanzimat Reforms. However, there were no educated, rational, reliable and calculative individuals to realize industrialization and capitalism in the Ottoman society. In this study, the birth of capitalism, economics and sociology in Europe is historically evaluated. Besides, introduction of capitalism, economics and sociology to Ottoman society is shortly discussed.