Author:
Abstract
Bir toplumda sosyal, kültürel, siyasal ve ekonomik alanda yaşanan olumlu veya olumsuz her türlü gelişme, zaman içerisinde edebiyat ve fikir dünyasında da etkisini hissettirmiştir. Bu değişimler, toplumsal uzamda bazı akım veya ideolojilerin belirmesine imkân tanımış; sanatçı veya aydınlar duyuş ve düşünüşlerini etkileyen; kendi hayat ve sanat görüşlerine uyan akımları benimsemişlerdir. İnsan varlığına, onuruna ve ülküsüne saygıyı ilke edinen hümanizm, Cumhuriyet Dönemi Türk kültür ve yazınını etkileyen önemli bir akımdır. İnönü döneminin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından Tercüme Bürosu kurularak modern Batı eserleri Türkçeye uyarlanmış ve kültürel kalkınmayı sağlamada hümanist yaklaşım benimsenmiştir. Cumhuriyet sonrası Türk şiirinin dönüm noktalarından biri olan Garip hareketi içerisinde öncü şair pozisyonunda olan Orhan Veli, gerek şiire biçim ve öz bağlamında getirdiği yeniliklerle gerekse Tercüme Bürosu’nda çalıştığı yıllarda benimsediği hümanist yaklaşımla şiir poetikasını oluşturmuş ve etkisini günümüze dek sürdürmüştür. Bu çalışmada şairin şiirleri, ‘’Sıradan Bireylerin Yaşamı’’, ‘’II. Dünya Savaşı’’, ‘’Toplumsal Eleştiri’’ izlekleri ekseninde tasnif edilecek; hümanizm akımı paralelinde incelenip değerlendirilecektir.
Keywords
Abstract
All kinds of positive or negative developments in social, cultural, political and economic areas have affected the literature and ideas in time. These changes make it possible to identify some movements or ideologies in terms of social aspects. Artists and intellectuals have adopted the movements that affect their ideas and minds, which suit their ideology of life and art. Humanism, which respects human existence, dignity and nationality, is a significant movement that influences Turkish culture and literature during the Republican Period. The Translation Bureau was established by Hasan Ali Yücel, the Minister of National Education during İnönü Era, and adapted the modern western works to the Turkish language and adopted the humanist approach in the cultural development. Orhan Veli held the leading position in the Garip movement, which is one of the turning points of the Turkish poetry. He created a poetic language by bringing innovations to the poetry in terms of form and substance and adopting the humanistic approach in the years that he worked in the Translation Bureau, and he maintained his influence until today. In this study, his poems “The Life of Ordinary I