Author:
Abstract
Salutojenik yaklaşım; kişilerin/toplumların fiziksel ve zihinsel yönden sağlıklı olmalarını teşvik eden; hastalığın kaynaklarını ele alan geleneksel bir yaklaşım olan patogenez’in aksine sağlığın kökenlerine odaklanan bir modeldir. Kentleşmenin hızla arttığı günümüzde, insanlar yaşantılarının büyük bir kısmını yapılı çevrelerde geçirmektedirler. Bu durum yaşam şekillerimiz üzerinde olumsuz değişikliklere neden olmakta; kalp-damar hastalıkları, kanser, diyabet, depresyon ve bunama gibi çeşitli sağlık sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada; patojenik yaklaşıma bir cevap olarak geliştirilen “salutojenik yaklaşım” öncelikle genel prensipleriyle ele alınmıştır. Sonraki aşamada yapılı çevrelerin tasarlanması sürecine ne şekilde adapte edildiği ve bu kapsamda toplum sağlığı üzerine etkileri literatürde yer alan örnek çalışmalar kapsamında değerlendirilmiştir. Son aşamada ise sürdürülebilir toplum sağlığı için yapılı çevrelere yönelik tasarım önerileri “salutojenik yaklaşım” doğrultusunda geliştirilmeye çalışılmıştır. Yapılı çevreler bireylerin ve toplumların yaşantısında önemli bir role sahiptir dolayısıyla bu çevrelerin sağlığı destekleyici niteliklerde olmaları gerekmektedir. Bu kapsamda salutojenik yaklaşımın tasarım süreçlerine katılımının sürdürülebilir sağlıklı toplumlar için gerekli olduğu düşünülmektedir. * Bu çalışma 26-28 Ekim 2017 tarihinde Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde düzenlenen III. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu'nda “Sağlık Veren Çevrelerin Tasarımında Salutojenik Yaklaşım” başlığıyla bildiri olarak sunulmuştur.
Keywords
Abstract
Salutogenesis is a concept that focuses on the origins of health, in contrast to the pathogenesis that is the traditional concept study of the sources of disease. More broadly salutogenic approach is a health promoting source that encourages a person or society to feel physically and mentally healthy, with a good quality of life and sense of well-being. Today, when urbanization is rapidly increasing, people spend a large part of their lives in built environments. This leads to negative changes in our lives / lifestyles, and in addition brings various health problems such as cardiovascular diseases, cancers, diabetes, depression and dementia. In this study; The "salutogenic approach" developed as an answer to the pathogenesis was firstly addressed by general principles. In the next stage, how the design of the built environments was adapted to the process and the effects on the community health were evaluated within the scope of the case studies in the literature. In the last stage, the design proposal for the built environments for sustainable community health has been tried to be developed in the direction of the "salutogenic approach". Built environments have an important role in the lives of i