Author:
Abstract
Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti’ni laikleştiren yasaların 3 Mart 1924’te TBMM’de kabul edilmesinden kısa bir süre sonra Silifke’de meydana gelen “Hoca Askeri Olayı” ele alınmıştır. Olayın meydana gelmesinde “Hoca Askeri” lakabıyla bilinen Sivaslı Mehmet Askeri’nin rolü olmuştur. Ülkenin gelen siyasi atmosferinin hassas olduğu bir dönemde ortaya çıkan bu olay, siyasal iktidar tarafından önemsenmiş ve olayın yargılama safhası ulusal basın tarafından ilgiyle takip edilmiştir. İlk yargılanmada idam cezasına çaptırılan Hoca Askeri, temyizden dönen davanın ikinci yargılanmasında üç yıl kürek cezasına mahkum edilmiştir. Serbest kaldıktan sonra Şeyh Sait Ayaklanması’ndan dolayı tekrar gözaltına alınan Hoca Askeri, Diyarbakır İstiklal Mahkemesi’nde yargılanarak idam cezası almıştır. Çalışmada, olayın ortaya çıkışı, yargılanma süreci ve kamuoyundaki yankısı arşiv belgelerine, süreli yayınlara ve araştırma eserlerine dayalı olarak incelenmiştir.
Keywords
Abstract
This study investigates "Hoca Askeri" event which emerged shortly after the enactment of the secularized laws of the Republic of Turkey on March 3, 1924 at Grand National Assembly of Turkey in Silifke. Mehmet Askeri from Sivas, also known as "Hoca Askeri" had a role in this issue. This event, which emerged in a sensitive political atmosphere, was noticed by the political party in power and the judgement stage of the event was closely followed by national press. Hoca Askeri was sentenced to the capital punishment in the first judgment of the court and the sentence was reduced to three years of penal servitude in the second hearing of the case following the appealing. Hoca Askeri, who had been released following Sheikh Said Rebellion, was once again taken into the custody; put on trial at Diyarbakır Independence Court and executed. This study investigates the emergence of the event in question, the process of trial and its repercussions on the public opinion based on archival documents, periodicals and research works.