Author:
Abstract
Gazete, dergi yazarlığının yanı sıra şiir, hikâye, roman ve tiyatro türünde pek çok eser veren Aka Gündüz (1885-1958), Milli Edebiyat dönemi ile Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının üretken yazarlarındandır. Oyun yazarlığı, Aka Gündüz’ün dikkat çeken başlıca yönlerindendir. Gündüz’ün Milli Edebiyat döneminde verdiği Yarım Türkler (1919) adlı eseri, dönemin başlıca fikir akımlarından olan Türkçülük, milliyetçilik düşüncesini öne çıkarır. Yarım Türkler; Türkçülüğün, milliyetçiliğin bir fikir olarak savunulduğu eserdir. Yarım Türkler’de ‘Türklük’, kişiler arasında yaşanılan fikri/zihni çatışmanın esasını oluşturur. Kurmaca bir eserin tematik yönüne ve şahıs kadrosu, olay örgüsü, mekân, zaman gibi yapısal ögelerine dair değerlendirmeler, esere ‘çatışma odaklı’ yaklaşıldığında daha işlevsel hâle gelmektedir. Bu düşünceden hareketle, bu çalışmada Yarım Türkler’deki ‘çatışma’ ögesine ve dolayısıyla ‘çatışma’ üzerinden şekillenen tematik yöne dikkat çekilmektedir. Eser, bu doğrultuda ele alınmakta ve ‘çatışma’ ögesi üzerinden eserin tematik yönü, iletisi, ‘tez’i, yazarın ideolojik yönsemeleri ve edebi kişiliği hakkında değerlendirmeler yapılmaktadır.
Keywords
Abstract
Aka Gündüz (1885-1958) who produces many works such as poetry, story, novel and theater in addition to the newspaper and magazine writings, is one of the productive writers of National Literature Period and Republican Period of Turkish Literature. Game authoring is one of the salient features of Aka Gündüz. Yarım Türkler (1919) which is given by Aka Gündüz in National Literature Period puts forward Turkism and nationalism, which are the mainstream ideas of the period. Yarım Türkler is a literary work in which Turkism and nationalism are defended as an idea. ‘Turkishness’ constitutes the basis of the intellectual/mental conflict between persons in Yarım Türkler. Evaluations which is about any fiction’s thematic aspect and structural elements such as persons, events, space, time become more functional when the conflict is focused. Because of this thought, in this study, ‘conflict’ and the thematic aspect which is shaped by ‘conflict’ in Yarım Türkler is pointed out. The work is examined in this direction and evaluated in respect of the work’s thematic aspect, message, author’s ideological trends and literary personality in relation to ‘conflict’.