Author:
Abstract
Doğu Anadolu illerimizden Erzincan’ın Refahiye ilçesi yüzyıllar boyunca pek çok tarihsel değişime uğramış ve göçler yaşamış olup Orta ve Doğu Anado-lu’nun geçiş noktasının kendine özgü ağız özelliklerini taşımaktadır. Bu çalış-mada bölgeyle ilgili kısa bir coğrafi ve tarihi bilgi verildikten sonra geleneksel ağız çalışmaları kapsamında bölge ağzının standart Türkiye Türkçesi’nden (STT) farklılaşan özellikleri önce fonolojik (ünlüler ve ünsüzlerdeki değişme-ler), daha sonra da morfolojik (köklerden türeyen yapı ve çekim eklerindeki standart sapmalarındaki) değişmeler yönünden ayrıntılı biçimde ve örnekleriy-le sunulmuştur. Derginin makale için sağladığı alan kapsamında yazının so-nunda üç Ek’e yer verilmiştir. Burada önce Refahiye Ağzı’nda görülen sözcük düzeyinde standart sapma örnekleri verilmiş. Daha sonra anlamları ve örnek-lemeleriyle yöresel bir sözlükçe sunulmuştur. En son ve 3. Ek’te UFA transk-ripsiyon (çevriyazı) yönteminin Türkçe için uyarlanmış biçiminin sunulması ile yöreden kaydedilmiş bir konuşmanın geleneksel transliterasyonu ile Türki-ye Türkçesine uyarlanmış UFA yöntemiyle yapılmış parçalı ve parçalarüstü özellikler taşıyan transkripsiyon (çevriyazı) biçimi, bundan sonraki yöresel lehçe çalışmaları için çağdaş bir notasyon yöntemi olarak önerilmiştir.
Keywords
Abstract
The township Refahiye is a district of the eastern Turkish province of Erzin-can located in the juncture of Central and Eastern Turkey. Refahiye has gone through many historical changes throughout centuries that have affected its local dialect somewhat distinct from standard Turkish which bears similar fea-tures close to those areas around Refahiye. This article presents first the geog-raphical and historical characteristics of the region as a start, and deals mainly with phonological and morphological aspects of the local dialect featuring ty-pical deviations from the generally acceptable norms. The article first analyzes the phonological features of the local dialect classifying the vowel and conso-nant changes from the Standard norms providing many examples under rele-vant headings. The second part deals with the morphological line, i.e. the structural and inflectional suffixes and other aspects of the Turkish word for-mation based on the local materials. A long list of authentic words is provided with meanings in standard Turkish along with their example sentences showing their use in context. A sampling of local speech in traditional Turkish transliteration has been provided along with their IPA transcription as a propo-sal for further studies in this field in a bid to internationalize the Turkish dia-lect notation.