Author:
Abstract
Nesimi XIII-XIV yüzyıl Azerbaycan edebiyatını zirveye ulaştırmış bir şairdir. Nesimi yalnız Azerbaycan edebiyatının gelişmesinde öncülükte bulunmayıp ana dilinin ve milli dilin gelişme sürecine büyük katkı sağlamıştır. Şiirlerinde ustalıkla kullandığı kelimeler şairin dönemindeki edebi dilin oluşmasına bir zemin oluşturmuştur. İmadeddin Nesimi Arapça Farsça şiirler yazmasına karşılık hep milli dili ve milli kelimeleri kullanmayı üstün tutmuştur. Bu çalışmada Nesiminin söz varlığında yer alan o dönem için henüz arkaik olmayan kelimeler ele alınıp incelenmiştir. Nesiminin söz varlığında yer alan ve birçoğu milli nitelik taşıyan arkaikleşmiş kelimeler bugün Çağdaş Azerbaycan Türkçesinin sözlüğünde yer almamaktadır. Nesiminin söz varlığında kullanılmış olan arkaik kelimeler her ne kadar edebi dilde kullanılmasa da Azerbaycan Türkçesinin ağızlarında hala da kullanılmakta olduğu görülebilir. Bu çalışmada Nesiminin söz varlığındaki incelenecek olan arkaik kelimelerin Eski ve Çağdaş Türk lehçelerindeki şekil ve anlamları da gösterilecektir.
Keywords
Abstract
Imadeddin Nesimi is a poet who carried Azerbaijani literature in 13th-14th century to the peak. He not only led the development of Azerbaijani literature but also contributed largely to the development of mother tongue and national language. The words he skillfully used in his poems paved the way for creation of the literary language in his time. Although Nesimi authored Arabic and Persian poems, he always valued national language and national words above others. This paper deals with and discusses the words in Nesimi’s vocabulary, being not archaic yet at his time. The words contained in Nesimi’s vocabulary, several of which bear national characteristics and which became archaic, do not exist in modern day Azerbaijani Turkish vocabulary. The archaic words used in Nesimi’s vocabulary continue to be used in local dialects of Azerbaijani Turkish although they are not used in the literary language. This paper discusses and shows the forms and meanings of archaic words in Nesimi’s vocabulary in Old and Modern Turkish dialects.