XI. XIV. YÜZYILLARDA KAFKASYA ŞEHİRLERİNDE İKTİSADİ VE SOSYAL HAYAT (TEBRİZ ÖRNEĞİ)

Author:

Year-Number: 2017-40
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : TARİH
Number of pages: 181-210
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Karadeniz’in kuzey steplerinde yaşayan İskit/Sakalar MS. 395’li yıllarda Tebriz bölgesine gelen ilk Türk toplulukları olarak bilinmektedir. Selçuklu Hanedanlığının başkanlığındaki Türklerin Azerbaycan bölgesinde ilk görülmeleri ise 11. yüzyılın başlarına (1015–1021) rastlamaktadır. 1040 Dandanakan Savaşı’ndan sonra batı bölgelerinin fethini üzerine alan Tuğrul Bey, 1043 yılında Rey şehrine gelerek karargâhını buraya kurarak, kendi yanına aldığı ve alpliklerini ispatlamış olan Selçuklu prensleriyle birlikte Kafkasya bölgesinin fethini başlatacaktır. Selçukluların Azerbaycan’a akınlar düzenlediği dönemlerde Tebriz’de Revvadiler hüküm sürmekteydi. 1042 yılında meydana gelen büyük ve yıkıcı depremin ardından Tebriz’e hâkim olan Selçuklular şehri yeniden imar ve inşa ettiler. Büyük Selçuklular, Irak Selçukluları ve ardından Sökmenliler devrinde Türk hâkimiyetinde kalan Azerbaycan şehirlerinin iktisadi durumunda ticaretin ehemmiyeti büyük olmuştur. Sanatkârlık ve ticaret birbirini tamamlayarak karşılıklı surette biri diğerinin gelişmesine müspet tesir göstermiştir. Tebriz şehrinin kervan ve transit yollarının kesiştiği ve kaynaştığı mekânda bulunması uluslararası ticari faaliyetlerin gelişmesini hızlandırmıştır. XIII. yüzyılın başlarında Kafkasya’nın dış politika durumu zorlaşmıştır. Celaleddin Harezmşah’ın ve daha sonra Moğolların Kafkasya bölgesine hücumu sosyal hayatı çok kötü duruma sokmuştur. Birçok şehir dağılmış ve ticaret yolları tehlikeli duruma düşürmüştür. Vergilerin artması, ticaretin zayıflaması ve halkın fakirleşmesi sonucunda Tebriz eski ihtişamını hızla kaybetmiştir.

Keywords

Abstract

Scythians, who lived in the northern steads of the Black Sea, are known as the first Turkish communities to come to Tabriz in 395 BC. The Turks, headed by the Seljuk Dynasty, first encountered the beginning of the 11th century (1015-1021) in the Azerbaijani territory. Following the conquest of the western regions after the Battle of Dandanakan in 1040, Tuğrul Bey came to the city of Rey in 1043 and founded his headquarters here and will start the conquest of the Caucasus region together with the Seljuk princes, who have proved their alleys. During the periods when the Seljuks organized Azerbaijan, Revvads ruled in Tabriz. After the great and devastating earthquake that took place in 1042, the Seljuks who dominated Tabriz were reconstructed and built the city. The Azerbaijani cities, which were under the Turkish domination during the Great Seljuks and Iraqi Seljuks, became more and more important in the economic situation. The arts and trade complement each other and mutually influence one another in the development of the other. The fact that the city of Tabriz is located at the intersection of the caravans and the transit routes has accelerated the development of international commercial activities. XIII. At the beginning of the century, the foreign policy situation of the Caucasus became difficult. The social life of Celaleddin Harezmshah and later the offensive of the Mongols to the Caucasus region has provoked a very bad situation. Many cities have been dispersed and trade routes have become dangerous. As a result of the increase of taxes, the weakening of trade and the poverty of the people, Tabriz lost its former glory rapidly.

Keywords