Author:
Abstract
Her milletin kendine özgü bir ölçü sistemi vardır. Coğrafya, kültür, dinin beraber yaşayan milletlerin bu ölçü sisteminde etkisi olmuştur. Bu etkinlikler bir milletin farklı coğrafyada yaşadığı topluluklarda bile farklı ölçü birimleri kullanmasına vesile olmuştur. Uygur Türkleri kendi dil sistemine göre diğer Türk boylarıyla aynı ve farklı ölçü birimleri kullanmaktadır. Bunların bazıları Eski Türkçeden günümüz Yeni Uygur Türkçesine gelmiş, ses değişimi yapmış, bazıları ise ihtiyaca göre yeni kelime türeterek, çeşitli gramer unsurları kullanarak ortaya çıkmıştır; hatta bazıları yabancı dillerden alıntılama yöntemiyle kullanılmaya başlanmıştır. Bu makalede, Uygur Türkçesinin mesafe, uzunluk, ağırlık, zaman, miktar’ kategorileri için ilgili terimler ve bunların Türkiye Türkçesindeki karşılığı üzerinde durulmuştur. Bunun yanında, bu ölçü birimlerinin Uygur Türkçesindeki kullanımı, ifade edilmesi ve bazı yörelerdeki özel ölçü birimleri yer almıştır.
Keywords
Abstract
Each nation has its own measurement system. Geography, culture and religion has been influenced this measurement system of nations who live toghther. These factors even conduce to usage of different measurement units for different peoples of same ethnic. Uyghur Turkish according to their languages are using the same and different system units with other Turkish tribes.Some of them have come from Old Turkish to today's New Uygur Turkish and made volume changes when the others emerged deriying new words based on their needs by using various grammatical elements.And some of them even began to be used with the method of quoting from a foreign language. In this essay , terms related to categories of distance, length, weight, time, amount' and their provision in Turkey Turkish are focusesd on. In addition, the use of this measurement in Uyghur Turkish, expression of them and special units in some places are involed.