Author:
Abstract
Filmsel sesin dramaturgisi kavramını, dramatik etkileşim üzerinden, semantik bağlamda anlatının ses evreninin tasarımı olarak tanımlayabilmek mümkündür. Sinemada sessel bileşenleri oluşturan öğeler çoğunlukla, öyküyü tamamlayıcı bağlamda kullanılırken, nitelikli filmlerde ise daha çok dramatik işlevlerle yüklü olarak kullanılmanın yolları aranmaktadır. Bu yönelim, çağdaş filmlerde sürekli gelişen bir olgudur. Bu çalışma, sinemasal anlatılarda ses tasarımının dramaturgi anlamda nasıl inşa edildiği üzerine kurulmuştur. Bir film için senaryo yazımı yapılırken, geleneksel anlamda ‘metin dramaturgisi’ kurulur. Yönetmen bu dramaturgiyi görsel dile tercüme edip, filme çekmeye başladığında artık farklı bir dramaturgiye dönüşüm söz konusu olmaktadır. Dönüşümü oluşturan öğelerden biri de ses tasarımıdır. Ses tasarımı, konu, anlatı tarzı, anlatı biçimi ekseninde görüntülerle kurulan ilişkilerle belirlenen bir dramaturgiyi içerir. Ses dramaturgisi, temel olarak, yönetmenin, anlatının söylemsel kimliğini koruyarak, sessel tasarımın, filmsel metni dönüştüren/güçlendiren içerikle kullanması anlamına gelir. Bu çalışmanın odak/ana sorunsalı, metinsel dramaturgi saklı kalmak koşuluyla, ses tasarımının oluşturulmasında dramaturgi kavramının nasıl ve ne ölçüde işlediği üzerinedir. Çalışmada, temel bilgiler verildikten sonra iki film üzerinden analiz yapılmış ve birincil olarak anlatı modalitesi ile ses dramaturgisi arasında karşılıklı ilişki var mıdır sorusuna yanıt aranmıştır. Yanıtı aranan ikinci soru ise, metinsel dramaturgi, görsel ve akustik yapılanma gibi değişkenler üzerinden filmsel sesin tasarımındaki oluşumların hangi dinamiklerle belirlendiğidir. Araştırma kapsamında ele alınan filmlerde sessel metinler, ağırlıklı olarak ‘yorumsama analizleri’ (analytic-hermeneutics) şeklinde incelenmiştir.
Keywords
Abstract
The concept of film sound dramaturgy can, through dramatic interaction, be defined as the design of sound universe in a semantic context. In cinematography while the items that make up auditory components are usually used in the context of story complement, in qualified films mostly the ways loaded with dramatic functions are looked for. This tendency in contemporary films is an ever thriving fact. This study was set up on how the sound design in cinematographic narrative, in the sense of dramaturgy, is constructed While writing a scenario for a film, a text dramaturgy is built up in a traditional sense. When the director, after translating this dramaturgy into a visual expression, starts filming, a transformation into a different dramaturgy forms the topic. One of the elements constituting transformation is the sound design. On the axis of sound design, topic, narrative style, narrative configuration contain a dramaturgy identified by the interactions which are interwoven by images. Sound dramaturgy, basically, means that the director, by preserving the discursive identity of the narrative, uses the sound design in a content of transforming/strengthening the film text. The focal/principal problematic of this study, provided that the textual dramaturgy is kept aside, is about how and to what degree the concept of dramaturgy works on the formation of the sound design. After giving some basic information, analysis carried out through two films and primarily, an answer was searched for the question of whether there is an interaction between narrative modality and sound dramaturgy. The other question to be answered was, through the variables such as textual dramaturgy, visual and acoustic structuring, by what dynamics the formations in film sound design are determined. Under the scope of this study, the phonic texts are mainly studied by analytic-hermeneutic analysis.