Author :
Abstract
Dijitalleşme, küreselleşen ticaretin yeni dinamiklerini şekillendiren başlıca unsurlardan biri hâline gelmiştir. Ekonomik, kültürel ve iletişimsel dönüşümlerin kesişiminde ortaya çıkan bu süreç, ekonominin temel yapı taşlarını yeniden tanımlamakta ve üretim, emek, mülkiyet ile kapitalizm gibi ekonomi politiğin temel bileşenlerinde köklü değişimlere yol açmaktadır. Bu çalışma, dijitalleşmenin küresel e-ticaret üzerindeki etkilerini Alibaba.com örneği üzerinden analiz etmeyi amaçlamaktadır. Alibaba.com, yalnızca bir e-ticaret platformu değil, aynı zamanda dijitalleşmenin küresel değer zincirlerini merkezileştirdiği ve yeni bir ekonomik hegemonya kurduğu bir yapı olarak değerlendirilmektedir. Araştırma, fenomenolojik nitel yaklaşımla tasarlanmış olup, Türkiye’de Alibaba.com’a üye olan 15 ihracatçı KOBİ, platformun Türkiye temsilcileri ve İş Geliştirme Müdürü ile gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış mülakatlara dayanmaktadır. Veriler tematik analiz yöntemiyle çözümlenmiş ve dört ana tema belirlenmiştir: (1) Alibaba.com’un sağladığı fırsatlar, (2) dijital emek süreçleri, (3) mülkiyet ve platform bağımlılığı, (4) iletişim stratejileri ve danışmanlık desteği. Araştırma sonuçlarına göre, Alibaba.com KOBİ’lere ihracat ve görünürlük açısından önemli avantajlar sunmakta; ancak aynı zamanda kullanıcıları algoritmik kontrol, veri temelli gözetim ve mülkiyet belirsizliği süreçlerine maruz bırakmaktadır. Dijital emek biçimleri görünmezleşmekte, platform kapitalizmi ve gözetim kapitalizmi dinamikleri güçlenmektedir. Bu saha araştırması, dijital platformların sadece teknolojik altyapılar değil; aynı zamanda gözetim, yönlendirme ve veri temelli sermaye birikimi mekanizmaları olarak işlev gördüğünü ortaya koymaktadır. Elde edilen bulgular, dijitalleşmenin emek kavramını dönüştürme biçimlerini ve platformun iletişim stratejilerinin yeni emek formlarıyla olan ilişkisini görünür kılmaktadır. Sonuç olarak, Alibaba.com örneği, dijital emek, mülkiyetin yeniden tanımlanması ve platform kapitalizminin işleyişi açısından kritik bir laboratuvar işlevi görmekte hem yerel hem de küresel düzeyde yeni bağımlılık ilişkileri ve eşitsizlik biçimlerinin oluşumuna zemin hazırlamaktadır.
Keywords
Abstract
Digitalization has become one of the main factors shaping the new dynamics of globalized trade. Emerging at the intersection of economic, cultural, and communicational transformations, this process is redefining the fundamental building blocks of the economy and leading to profound changes in the core components of political economy, such as production, labor, property, and capitalism. This study aims to analyze the effects of digitalization on global e-commerce using the example of Alibaba.com. Alibaba.com is considered not only an e-commerce platform but also a structure that centralizes global value chains through digitalization and establishes a new economic hegemony. The research is designed with a phenomenological qualitative approach and is based on semi-structured interviews conducted with 15 SME exporters registered on Alibaba.com in Turkey, the platform's representatives in Turkey, and the Business Development Manager. The data was analyzed using thematic analysis, and four main themes were identified: (1) opportunities provided by Alibaba.com, (2) digital labor processes, (3) ownership and platform dependency, (4) communication strategies and consulting support. According to the research findings, Alibaba.com offers SMEs significant advantages in terms of export and visibility; however, it also exposes users to processes of algorithmic control, data-based surveillance, and ownership uncertainty. Digital labor forms are becoming invisible, and the dynamics of platform capitalism and surveillance capitalism are strengthening. This field research reveals that digital platforms function not only as technological infrastructures but also as mechanisms for surveillance, steering, and data-based capital accumulation. The findings reveal the ways in which digitalization transforms the concept of labor and the relationship between the platform's communication strategies and new forms of labor. Consequently, the Alibaba.com example serves as a critical laboratory in terms of digital labor, the redefinition of property, and the functioning of platform capitalism, paving the way for the formation of new dependency relationships and forms of inequality at both the local and global levels.
