11.- 13. YÜZYILLARDA ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ SARAY ÇİNİLERİNDE GÖRÜLEN KÖPEK TASVİRLERİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Türk kültüründe ve sanatında hayvan sembolizmi tarih boyunca kültürel mirasımızda önemli bir unsur olmuştur. Eski Türklerden günümüze kadar kültür taşıyıcısı olarak birçok yerde karşımıza çıkan hayvan figürleri kültürümüzün ayrılmaz bir parçasıdır. Araştırmada kültürel ve sanatsal bağlamda Türklerde köpek tasviri incelenerek, Anadolu Selçuklu çini sanatında köpek figürleri tespit edilip belgelenmek amaçlanmıştır. Bu amaçla Türklerde özellikle Anadolu Selçuklu dönemi çini sanatında köpek figürü konusu sanatsal bağlamda irdelenmiş ve literatür taraması yapılmıştır. Özellikle 11.-13. yüzyıllarda çini eserlerde süsleme amaçlı kullanılan köpek figürünün kökeni ve çini sanatında nasıl yer bulduğu konusu bu çalışmada ele alınırken, Türk kültüründe mitoloji, destan ve efsanelerde karşımıza çıkan yönü de incelenmiştir. Eski Türklerdeki köpek figürünün anlamından yola çıkarak, çalışmanın ana teması olan Anadolu Selçuklu çinilerinde bulunan bu figürün Türklerdeki önemine ve tarihteki yerine değinilmek istenmiş ve özgün çini desen ve form tasarımları yapılmıştır.
Keywords
Abstract
Animal symbolism has historically constituted a significant element within Turkish cultural heritage, profoundly shaping both its art and traditions. From ancient Turkic societies to the modern era, animal motifs have served as enduring cultural emblems, recurring across diverse media and becoming inseparable from the collective identity. This study examines the cultural and artistic representation of dogs in Turkish society, with a primary focus on identifying and documenting canine motifs within Anatolian Seljuk ceramic tile art. By analyzing the artistic context of dog depictions—particularly in Seljuk-era tiles—and conducting an extensive literature review, the research investigates the origins of dog figures employed for decorative purposes in 13th-century tileworks and their integration into ceramic artistry. Furthermore, the study explores the symbolic role of dogs within Turkish mythology, epics, and folklore. Drawing on the historical significance of canine imagery in ancient Turkic culture, the study underscores the cultural and historical importance of these motifs in Anatolian Seljuk tiles, which form the core thematic focus. Original ceramic tile patterns and form designs, inspired by these historical motifs, have also been developed as part of this scholarly endeavor.
