Author :
Abstract
İbn Hibbân el –Bustî hicri 3. Asrın ikinci yarısıyla, hicri 4. Asrın ilk yarısında yaşamış önemli bir ilim adamıdır. Sahih hadis müelliflerinin sonuncusu olan İbn Hibbân’ın eserleri sonraki döneme kaynaklık etmiştir. Kendisi önemli bir muhaddistir. İbn Hibbân ayrıca fıkıh, fıkıh usulü, edebiyat, kelam, tıp ve astronomi gibi ilim dallarında da eğitim almış çok yönlü bir âlimdir. İbn Hibbân, yaşadığı dönemde, hadislerin rivayet yöntemlerinin çoğalması sebebiyle, metin ve senet yönünden hadislerin tespitinin zorlaştığını ve hadislerin ifade ettiği hükümlere göre sahih bir hadis kitabının yazılmasının zorunlu hale geldiğini görmüştür. Bu sebeple Sahihu İbni Hibban adıyla meşhur olan el-Musnedu’s-Sahîh 'Ala't-Tekâsîm ve'l-Envâ' min Gayri Vucûdi Kat'in fi Senedihâ ve Lâ Subûti Cerhin fi Nâkilîhâ adlı eserini kaleme almıştır. Bu makalede, İbn Hibbân’ın kitabı el-Munedu’s-Sahih adlı eserinin tertibi, şartları, eserine yöneltilen tenkit ve övgüler, ravilerine yöneltilen eleştiriler ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Ayrıca Sahihi’ndeki hadislerin metin ve senet yönünden değerlendirilmesi ve Kütübü Sitte ile mukayesesi yapılmıştır.
Keywords
Abstract
Ibn Ḥibbān al-Bustī was a prominent scholar who lived during the second half of the 3rd century AH and the first half of the 4th century AH. As the last compiler of authentic hadith collections, his works became essential sources for later generations. He was a distinguished muhaddith as well as a versatile scholar who studied various disciplines, including jurisprudence, legal theory, literature, theology, medicine, and astronomy. In his time, the proliferation of methods of hadith transmission made it increasingly difficult to verify traditions in terms of both text and chain of transmission. Recognizing this, Ibn Ḥibbān considered it necessary to compile an authentic hadith collection organized according to the rulings conveyed by the traditions. For this purpose, he authored his renowned work al-Musnad al-Ṣaḥīḥ ʿalā al-Taqāsīm wa al-Anwāʾ min Ghayri Wujūd Qaṭʿ fī Sanadihā wa Lā Thubūt Jarḥ fī Nāqilīhā, which came to be widely known as Ṣaḥīḥ Ibn Ḥibbān. This article examines in detail the arrangement and criteria of Ibn Ḥibbān’s al-Musnad al-Ṣaḥīḥ, the criticisms and praises it has received, as well as the objections raised against some of its narrators. Furthermore, the hadiths in Ṣaḥīḥ Ibn Ḥibbān are evaluated both textually and in terms of transmission chains, and a comparison with the Kutub al-Sittah is provided.
