HELENİSTİK VE ABBÂSÎ DÖNEMLERİNDE ŞİİRİN İŞLEVİ VE KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER: KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME
Author :
Abstract
Bu çalışma, Helenistik ve Abbâsî dönemlerinde şiirin saray kültüründeki işlevini ve toplumsal-kültürel dönüşümlerini karşılaştırmalı olarak incelemektedir. Helenistik dönemde şiir, kralların ve elit sınıfın koruması altında gelişen, estetik ve entelektüel yönü öne çıkan bir ifade biçimi olarak değerlendirilmiştir. Şairler, sarayların ideolojik yapısını desteklemekle kalmayıp aynı zamanda bireysel duygu ve doğa temalarını da işlemişlerdir. Abbâsî döneminde ise şiir, politik, toplumsal ve dinî açılardan çok daha yoğun anlamlar yüklenmiş bir mecra hâline gelmiştir. Saray çevresindeki şairler, hem övgü hem hiciv yoluyla yönetimi ele almış; edebiyat, eleştirel düşüncenin ve kültürel birikimin taşıyıcısı olmuştur. Bu bağlamda, çalışmada şiirlerin estetik yapıları, toplumsal bağlamları, edebi türleri ve şairlerin konumları tarihsel ve metinsel karşılaştırmalarla analiz edilmiştir. Sonuç olarak, şiirin her iki dönemde de sadece sanat değil, aynı zamanda bir düşünce biçimi ve toplumsal aktör olduğu görülmektedir.
Keywords
Abstract
This study presents a comparative analysis of the role of poetry in palace culture and socio-cultural transformations during the Hellenistic and Abbasid periods. In the Hellenistic era, poetry developed under royal patronage and emphasized aesthetic and intellectual values. Poets supported court ideology while also exploring themes of nature and personal emotion. During the Abbasid period, poetry became a more politically and socially charged medium, functioning both as praise and critique of the ruling elite. Abbasid poets engaged with ideological, religious, and societal discourse, transforming poetry into a tool of cultural expression and critique. This paper analyzes the formal structures, literary styles, and cultural functions of poetry in both periods, while also examining the position of poets in their respective societies through textual and historical comparisons. The findings demonstrate that poetry in both contexts functioned not only as an artistic expression but also as a medium of thought and a socio-political force.
