Author :
Abstract
Osmanlı’da resmi olarak yayımlanan ilk gazete 19.yy’ın ilk yarısına tarihlenir. Bu yüzyılda yayın tasarımı; haber yazıları, makale, deneme, röportaj, eleştiri, anı, biyografi, ilan ve reklam yazıları gibi asıl tasarım öğelerinin cetvellerle ayrılan sütunlara yerleştirilmesini ifade eder. Bu unsurlara zaman zaman renk, çizgi vb. yardımcı unsurlar da eşlik edebilir. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren yazıların başlık, alt ve ara başlıklarının çevresinde, başlangıç ve bitişlerinde, fotoğraf, şekil, çizim vb. görsel unsurların kullanılmaya başlandığı görülür. Fotoğraf ve teknik çizim dışında, görsel unsurlar, süsleme amacıyla uygulanan dekoratif öğelerden oluşur. 19.yy sonu, 20.yy başlarında yayınlarda farklı bir resimleme anlayışı ile karşılaşılır. İllüstrasyon olarak adlandırılan bu tür, sözlüklerde; “gazete, dergi ve kitaplarda yer alan makale, öykü, roman, şiir ve açıklamaları çizim, boyama resim ya da şekil vb. görsel uygulamalarla ifade eden unsurlar” şeklinde tanımlanır. Süsleme amacıyla uygulanan dekoratif unsurların yanında, illüstrasyonlar, yazıları görsel yolla açıklama işlevi görmektedir. Bu çalışmada; 19.yy ikinci yarısı ile 20.yy’ın ilk çeyreği arasında yayımlanan süreli yayınlarda, dekoratif öğelerin, özellikle de illüstrasyonların kullanımı üzerinde durulacaktır. Konu; sözü edilen dönemde, yayınevlerinin tabi olduğu nizamnamelerin yayınlar üzerinde yarattığı etki, kullanılan basım teknikleri, yayınevlerinin donanımı, yayın kadrosu, uzmanlaşma vb. hususlar üzerinden ele alınacaktır.
Keywords
Abstract
The first officially published newspaper in the Ottoman Empire dates back to the first half of the 19th century. Then, publication design referred to a layout of two or more columns separated by rulers including the primary design elements such as news articles, articles, essays, interviews, critiques, memoirs, biographies, advertisements, and advertising texts. Auxiliary elements including colors and line etc. occasionally supplemented the above. From the second half of the century onwards, visual elements, including photographs, figures, drawings etc. were put into use around the titles, subtitles, and subheadings of the texts, and at the top and bottom of the layout. Visual elements as well as photography and technical drawings featured decorative elements for ornamental purposes. A different concept of illustration emerged as of the late 19th and early 20th centuries. Referred to as illustration, this was defined as "elements that express articles, stories, novels, poems and explanations in newspapers, magazines and books by means of visual applications, including drawings, paintings, pictures, shapes, etc." in relevant dictionaries. Illustrations served as an aid to explain the texts visually in addition to the decorative elements intended for ornamental purposes. This study investigated the use of decorative elements, especially illustrations, in periodicals published between the second half of the 19th century and the first quarter of the 20th century. The impact of the regulations governing the publishing houses on publications, the printing techniques in use, the equipment of printing houses, the editorial staff, and specialization, etc. were reviewed in the scope of the study.
