ENTROPİ VE ARAS YAKLAŞIMLARI YARDIMIYLA MEVDUAT BANKACILIĞI SEKTÖRÜNÜN ÇOK KRİTERLİ PERFORMANS ANALİZİ
Author :
Abstract
Bankalar, finansal sistemin temel yapı taşlarından biri olarak ekonomik büyüme, kaynak dağılımı ve istikrar açısından kritik bir rol üstlenmektedir. Küreselleşme, teknolojik gelişmeler ve artan rekabet, bankacılık sektörünün performansının çok yönlü ve nesnel ölçütlerle değerlendirilmesini zorunlu hale getirmektedir. Geleneksel performans değerlendirme yöntemleri, genellikle finansal oran analizi veya tek boyutlu kârlılık ölçütleri gibi sınırlı parametrelere dayanmaktadır; bu da bankaların gerçek performansını yansıtmakta yetersiz kalabilmektedir. Bu bağlamda, çok kriterli karar verme (ÇKKV) teknikleri, finansal ve finansal olmayan göstergeleri birleştirerek daha kapsamlı bir analiz sunma potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada, Entropi-ARAS hibrit modeli yardımıyla sektörel olarak banka performansI ölçümü ölçülmüştür. Önerilen karar verme yaklaşımı Türk mevduat bankacılığı sektürünün 2013-2023 yılları arasındaki finansal performansını değerlendirmeye odaklanan bir vaka çalışmaasına uygulanmıştır. Bu amaç doğrultusunda belirlenen karar verme probleminin çözümünde sermaye yeterlilik oranı, mevduat düzeyi, alınan krediler, toplam krediler, faiz gelirleri, likit aktifler, ortalama aktif karlılığı, faiz dışı gelirler ve faaliyet oranı gibi 9 fiansal kriter kullanılmıştır. Finansal kriterlerinin ağırlık değerlerini hesaplamak için objektif bir ağırlıklandırma metodolojisi olan Entropi algoritması kullanılmıştır. Buna yıl alternatiflerinin sıralanmasında ise ARAS algoritması uygulanmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda mevduat bankacılığı sektörünün finnansal performnsı üzerinde en etkili olan kriterin aktif karlılığı olduğu tespit edilmiştir. ARAS sıralama sonuçları ise 2013-2023 yılları arasında mevduat bankacılığı sektörünü 2022 yılında en yüksek performansı gösterdiği belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
Banks play a fundamental role in the financial system as key institutions responsible for promoting economic growth, ensuring efficient resource allocation, and maintaining financial stability. Globalization, technological advancements, and increasing competition have made it essential to assess the performance of the banking sector using multidimensional and objective criteria. Traditional performance evaluation methods generally rely on financial ratio analysis or one-dimensional profitability indicators, which often fall short in capturing the overall performance of banks. In this context, multi-criteria decision-making (MCDM) techniques offer a more comprehensive and integrative analytical framework by combining financial and non-financial indicators. In this work, the financial performance of the Turkish deposit banking industry for the period 2013–2023 is assessed employing a hybrid MCDM approach based on the Entropy and ARAS methods. The decision-making problem is modeled using nine financial criteria: capital adequacy ratio, deposit level, loans received, total loans, interest income, liquid assets, return on assets, non-interest income, and operating ratio. The weights of the financial criteria are determined based on the Entropy methodology, an objective weighting technique. Subsequently, the ARAS technique is employed to rank the financial performance of yearly alternatives. The analysis reveals that return on assets is the most influential criterion affecting the financial performance of the deposit banking indutry. According to the ARAS ranking results, the year 2022 stands out as the period in which the Turkish deposit banking sector demonstrated its highest performance during 2013–2023.
