TÜRKİYE’DE BİR ÜNİVERSİTEYE BAĞLI İLÇEDE OKUYAN ÖĞRENCİLERİN DİJİTAL SAĞLIK OKURYAZARLIĞI İLE AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI İLİŞKİSİNİN BELİRLENMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırmada, Türkiye’de bir üniversiteye bağlı ilçede okuyan öğrencilerin dijital sağlık okuryazarlığı ve akıllı telefon bağımlılığı ilişkinin saptanması amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 eğitim öğretim yılında bir üniversiteye bağlı ilçede bulunan Yüksekokul ve Meslek Yüksekokullarında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmaya katılmaya gönüllü 517 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından konu ile ilgili literatür taraması yapılarak Sosyo-demografik Bilgi Formu, Dijital Sağlık Okur Yazarlığı Ölçeği (DSOÖ), Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği Kısa Formu (ATBÖ-KF) Google formlar üzerinden oluşturulan araştırma linki dijital ortamda öğrenciler ile paylaşılmış, araştırmaya davet edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler, araştırmacılar tarafından SPSS 27 (Statistical Programme for Social Sciences) paket programı ile değerlendirilmiş ve istatistiksel analizi; yüzdelik hesabı, ortalama, standart sapma, MANOVA, Pearson momentler çarpım korelasyon analizi, Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanılarak yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 20,78 olarak bulunmuş, %72,3’ü kadın, Dijital Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği’nin alt boyutlarından öğrencilerin yön bulma becerileri, içerik ekleme ve gizliliğin korunması puanları yüksek; bilgi arama, güvenilirliğin değerlendirilmesi ve ilgi düzeyini belirleme puanları ise orta düzeydedir. Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formundan aldıkları puan ortalaması ve standart sapması 26,96±12,09 olup alınabilecek ortalama puanın altında olduğu görülmektedir. Bu araştırmada ATBÖ-KF puanları ile bilgi arama (p<0.01), güvenilirliğin değerlendirilmesi (p<0.01), ilgi düzeyini belirleme (p<0.01), yön bulma becerileri (p<0.01), içerik ekleme (p<0.01) ve gizliliğin korunması (p<0.01) puanları arasında düşük düzeyde negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çalışma bulguları akıllı telefon bağımlılığı arttıkça dijital sağlık okuryazarlığının azaldığını göstermektedir.
Keywords
Abstract
This research aims to determine the digital health literacy and smartphone retention of students studying in a district affiliated with a university in Türkiye. The population of the study consists of students enrolled in Vocational Schools and Vocational High Schools affiliated with a university located in a district during the 2023-2024 academic year. The sample of the study consists of 517 students who voluntarily participated. Data were collected through a literature review conducted by the researchers, using the Socio-Demographic Information Form, Digital Health Literacy Scale (DHLS), and Smartphone Addiction Scale-Short Version (SAS-SV). The research link, created via Google Forms, was shared with the students in a digital environment, and they were invited to participate in the study. The data obtained from the research were evaluated using the SPSS 27 (Statistical Program for Social Sciences) package by the researchers, and the statistical analysis was performed using percentage calculation, mean, standard deviation, MANOVA, Pearson product-moment correlation analysis, and Simple Linear Regression Analysis. The average age of the students participating in the study was found to be 20.78, with 72.3% being female. Students scored high on the subscales of the Digital Health Literacy Scale in navigation skills, content creation, and privacy protection; their scores were moderate in information seeking, evaluating reliability, and determining interest level. The mean and standard deviation of the scores obtained from the Smartphone Addiction Scale-Short Version were 26.96±12.09, indicating that the scores were below the average that could be obtained. A low-level negative significant relationship was found between SAS-SV scores and the scores for information seeking (p<0.01), evaluating reliability (p<0.01), determining interest level (p<0.01), navigation skills (p<0.01), content creation (p<0.01), and privacy protection (p<0.01). The study findings indicate that as smartphone addiction increases, digital health literacy decreases.
