TÜRKİYE’DE ÇEVRE KONULARINDA YAYIMLANMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN BİBLİYOMETRİK ANALİZİ (2000-2024 DÖNEMİ)
Author :
Abstract
Disiplinler arası bir yaklaşımla ele alınan çevre kavramının son yıllarda akademik çalışmalarda kendine önemli bir yer edindiği söylenebilir. Çevre ile ilgili yayımlanan akademik çalışmalarda görülen bu artış, konunun önemini açıkça ortaya koymaktadır. Bu çalışmada 2000-2024 yılları arasında Türkiye’de Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinde (YÖKTEZ) yayımlanmış olan lisansüstü tezler incelenmiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacını, çevre ile ilgili konularda yürütülen araştırmaları çeşitli değişkenlere göre inceleyerek genel bir bakış açısı sunmak ve bu alanda yapılacak olan çalışmalara belli ölçekte ışık tutabilmektir. Bu amaçla, Türkiye’de 2000 yılı başlangıç tarihi olarak kabul edilerek seçilen tarih aralığında dizinlenen tezlerin tümüne ulaşılmıştır. Araştırmamız Türkiye’deki lisansüstü tezlerin kapsamı ile sınırlandırılmıştır. Bu araştırma bünyesinde “çevre bilinci”, “çevre eğitimi”, “sürdürülebilir çevre eğitimi”, “çevre duyarlılığı”, “çevresel okuryazarlık”, “çevre bilimi”, “çevre sorunları”, “çevreye yönelik farkındalık” ile “çevreye yönelik tutum” gibi çevre konuları yer almaktadır. Toplam 643 lisansüstü tez çalışması; türü, dili, yılı, danışmanı, sayfa sayısı, üniversitesi, bağlı olduğu enstitü, anabilim dalı, erişim izni gibi parametreler ile sınıflandırılmıştır. Yapılan incelemelerde alan ile ilgili en çok Türkçe dilinde yüksek lisans tezi yapılmış, en fazla tezin ise (95) Gazi Üniversitesi enstitülerinde hazırlandığı belirlenmiştir. Yayımlanan tezlerin ağırlıklı olarak tek bir alanda değil hem matematik – fen bilimleri hem de Türkçe–Sosyal bilimler gibi farklı disiplinler arasında yapıldığı görülmektedir. Bu durum çevre konusunun sadece coğrafya biliminin ilgi alanında kalmadığını aynı zamanda disiplinler arası olduğunu ortaya koymaktadır.
Keywords
Abstract
It can be said that the concept of environment, which is handled with an interdisciplinary approach, has gained an important place in academic studies in recent years. This increase in the number of academic studies on the environment clearly reveals the importance of the subject. In this study, the postgraduate theses published in the National Thesis Center of the Council of Higher Education (YÖKTEZ) in Turkey between 2000 and 2024 were examined. The aim of the study is to provide a general perspective by examining the studies on environmental issues according to various variables and to shed light on future studies in this field. For this purpose, the year 2000 was accepted as the starting date in Turkey and all theses indexed in the selected date range were reached. The study was limited by covering only the postgraduate theses in Turkey. The scope of the study included environmental topics such as “environmental awareness”, “environmental education”, “sustainable environmental education”, “environmental sensitivity”, “environmental literacy”, “environmental science”, “environmental problems”, “environmental awareness” and “environmental attitudes”. A total of 643 graduate theses were classified according to parameters such as type, language, year, advisor, number of pages, university, institute, department, and access permission. In the examinations, it was determined that most of the master's theses in the field were conducted in Turkish language and the highest number of theses (95) were prepared at Gazi University. The published theses are not predominantly in a single field, but in both.
