Author :
Abstract
Bu çalışmada Asya kökenli eski yaylı çalgılar form, tutuş pozisyonu ve çalış teknikleri çerçevesinde günümüz yaylı çalgılar dörtlüsüyle paralellik kurularak incelenmektedir. Hindistan, Çin ve Asya bölgesi yaylı çalgıların tarihsel gelişimi göz önüne alındığında bir başlangıç noktası niteliğindedir. Kuzey Avrupa kökenli eski yaylı çalgılar ve günümüz yaylı çalgılar dörtlüsünün form ve çalış tekniklerinin ilk izlerine, ravanastron ve diğer Asya kökenli enstrümanlar üzerinde rastlanmaktadır. Makalede konu edilen kemângeh à gouz (eski, antik kemângeh) ve rebab gibi Hint ve Arap kökenli eski yaylı çalgılar, viyol ailesi ve keman tekniğinin ilk örneklerini oluşturmaktadır. Bunun paralelinde, Asya kökenli eski yaylı çalgıların kullanıldıkları coğrafya ve etnik köken de enstrümanların gelişiminde belirleyici olmuştur. Kemângeh à gouz İran ve Pers etkisiyle ön plana çıkarken, rebab daha çok Kuzey Afrika’da Arap etkisinde kalmış Mağripliler tarafından tercih edilmiştir. Asya kıtasında yaylı çalgıların gelişimi Hint ve Arap coğrafyasıyla sınırlı kalmamış, Çin kökenli erhu da literatürdeki yerini almıştır. Ortaçağ’da kullanılan rebek ve fidel gibi eski yaylı çalgılar Mağrip kökenli rebab izleri taşırken, viyol ailesi enstrümanları da Doğu uygarlıklarında kemàngeh roumy ve sine keman formlarıyla karşılık bulmuştur. Mısır ve Osmanlı İmparatorluğu’nda kullanılan iki çalgı konuya dahil edilmiş, günümüz keman formunun Türkiye’deki tarihsel gelişiminin aydınlatılması amaçlanmıştır. Tarih öncesinden başlayarak Hindistan, İran ve Çin gibi farklı coğrafyalarında kullanılmış olan Asya kökenli eski yaylı çalgılar, günümüz yaylı çalgılar dörtlüsünün ilk örnekleri olarak literatürde geniş yer tutmaktadır.
Keywords
Abstract
In this article, asiatic string instruments are examined in terms of form, shape and playing techniques, establishing parallels with today's string quartet forms. India, China and the Asian region are a starting point when considering the historical development of string instruments. The first traces of the forms and playing techniques of the ancient string instruments of Northern European origin and the string quartet of today can be found on the ravanastron and other instrument forms of Asian origin. Ancient string instruments of Indian and Arabic origin, such as the ravanastron, kemângeh à gouz and rebab discussed in the article, constitute the first prototype of the viol family and violin technique. In parallel with this, the geography and ethnicity in which ancient string instruments of Asian origin were used were also decisive in the development of the instruments. While kemângeh à gouz came to the fore with Iranian and Persian influence, rebab was preferred by the Moors under Arab influence in North Africa. The development of string instruments in the Asian continent was not limited to the Indian and Arab geography; the erhu, of Chinese origin, also took its place in the literature.While ancient string instruments such as the rebec and fidel used in the Middle Ages in the Europe bear traces of the rebab originating in the Maghreb, instruments of the viol family found their counterparts in Eastern civilizations in the forms of the kemàngeh roumy and sine violin. Both instruments used in Egypt and the Ottoman Empire are included in the subject, and it is aimed to shed light on the historical development of today's violin form in Turkey.Ancient string instruments used in different geographies of the Asian continent such as India, Iran and China since prehistory have a wide place in the literature as the first examples of today's string quartet.
