Author :
Abstract
Bu derlemenin amacı postpartum dönemde anne ve bebeğe yönelik kültürel inanç ve uygulamaları ortaya koymaktır. Bunun için Türkiye’de yapılan güncel makaleler derlenmeye çalışılmıştır. Kültür, insanlar tarafından öğrenilen ve nesilden nesile aktarılan değerler, inançlar, tutumlar, örf ve adetler olarak tanımlanmaktadır. Toplumların sağlıkla ilgili inanç ve uygulamaları, içinde yaşadığı toplumun kültürünün bir parçasıdır. Doğum sonu dönemde görülen sağlık sorunlarının normal bir durum gibi algılanması, bu dönemde bakımın yetersizliği, kadının toplumdaki statüsü, aile büyüklerinin baskısı, ekonomik yetersizlikler, sağlık merkezlerine erişim zorlukları, dini inançlar, sağlık personeline güvenmeme, sağlık güvencesinin olmaması gibi nedenler toplumu sağlık sorunlarını çözmek için geleneksel uygulamalar yapmaya yöneltmektedir. Doğum sonu dönemde verilen sağlık hizmetlerinin yetersizliği kadınların bu dönemdeki sağlık problemlerini önlemek ya da çözmek için ailelerinden görmüş oldukları geleneksel uygulamalara yönelmelerine neden olmaktadır. Lohusanın yastığının altına bıçak, soğan, iğne, şiş, kuru soğana batırılmış iğne, ayna, ekmek, nazarlık, çuvaldız, şiş, tavuğun çatal kemiği, deniz midyesi kabuğu, çatal iğne vb cisimler koymak, yenidoğanı sarılıktan korumak ve tedavi etmek için sarı bez örtmek, sarı kurdele takmak, anne sütü akmaya başlayıncaya kadar şekerli su vermek, bebeğin alınını çizilerek sarımsak koymak, kulak arkasını kesmek, bebeği yumurta sarısı ile yıkamak, sarımsak ile üzümü beşiğine takmak, dua okumak, nazar boncuğu takmak, kurşun dökmek gibi uygulamalar postpatum dönemde yapılan geleneksel uygulamalardan bazılarıdır. Toplum tarafından yapılan geleneksel sağlık uygulamaları etki bakımından sağlığa zararlı, bazıları yararlı ve bazıları ise ne zararlı nede yararlıdır. Lohusa ve yenidoğan sağlığının korunması ve geliştirilmesinde sağlık hizmeti sunucularının önemli mesleki sorumlulukları vardır. Özellikle doğurganlıkla alakalı problemlerin önlenmesinde gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde hemşireler tarafından verilen sağlık hizmeti önem arz etmektedir. Bütüncül yaklaşım lohusa ve yenidoğan sağlığını koruma ve geliştirmenin yanında sağlık hizmeti sunmada önceliklerin belirlenmesi ve hizmetin etkinliğinin artırılması bakımından da önem arz etmektedir. Hemşire/ebeler geleneksel uygulamaları daha iyi değerlendirme ve özelliklerini belirleme açısından daha çok belirleyici çalışmaların yapılması, toplum bazlı eğitimlerin verilmesi önerilebilir.
Keywords
Abstract
The purpose of this paper is to reveal cultural beliefs and practices regarding mother and baby in the postpartum period. For this purpose, an attempt has been made to compile current research articles conducted in Turkey. Culture is defined as the values, beliefs, attitudes, customs, and traditions that are learned, shared, and passed down from generation to generation by a group of people. Health-related beliefs and practices of societies are part of the culture of the society in which they live. Perceiving postpartum health issues as normal, inadequate care during this period, the woman's status in society, pressure from extended family members, economic constraints, difficulties in accessing health centers, religious beliefs, distrust of healthcare professionals, and lack of health insurance all lead society to resort to traditional practices to address health problems. The inadequacy of health services provided in the postpartum period causes women to turn to traditional practices they have received from their families in order to prevent or solve health problems during this period. Placing objects such as scissors, knives, onions, garlic, needles, pins, pins dipped in dry onion, mirrors, bread, amulets, corset pins, chicken wishbones, sea mussel shells, and forked needles under or by the side of the postpartum woman's pillow, covering the newborn with yellow cloth to protect and treat jaundice, tying yellow ribbons, giving sweetened water until mother's milk comes in, placing garlic on the baby's forehead after scratching it, cutting behind the ears, bathing the baby with egg yolk, attaching garlic and grapes to the cradle, reading prayers, attaching evil eye beads, and pouring lead are some of the traditional practices performed during the postpartum period. Traditional health practices performed by the society are harmful to health, some are beneficial, and some are neither harmful nor beneficial. Health care providers have important responsibilities in protecting and improving postpartum and newborn health. Health services provided by midwives/nurses during pregnancy, birth and postpartum period are especially important in preventing fertility-related problems. In addition to protecting and improving postpartum and newborn health, the holistic approach is also important in determining priorities in providing health services and increasing the effectiveness of the service. It may be suggested that nurses/midwives conduct more definitive studies and provide community-based training in order to better evaluate traditional practices and determine their characteristics.
