Author :
Abstract
Hayatın her alanındaki problemlerin matematiksel düşünce ile sorgulanması çözümler üzerinde daha fazla bilgi sahibi olmamızı sağlamaktadır. Öyle ki matematikle uğraşanlar hayatımızda karşımıza çıkabilecek her tür problemi bir teoreme dönüştürmek ve bu teoremlerini ispatlamak için uğraş vermişlerdir. 2019 yılının son aylarında “Yeni Koronavirüs (2019-nCoV)” adında bir hastalık türemiştir. Bu virüsün yayılma hızı gün geçtikçe daha da artmaktadır. Koronavirüsünün tedavisi için aşı çalışmaları devam etmektedir. Tüm dünyada virüsün yayılım hızını arttırması aşı çalışmalarının ve klinik (1.faz, 2.faz, 3.faz) deneylerinin bir an önce tamamlanıp neticelenmesini zorunlu kılmıştır. Bu durumda virüse karşı en iyi silahımız aşı çalışmalarında ondan daha hızlı olmaktır. Denenmesi gereken binlerce bileşenden doğru olanı doğru yöntemle en hızlı şekilde tespit etmektir. Kısa zamanda en fazla veri sonucuna ulaşabilmek için var olan bir problemin çözümünde küçükte olsa bir katkı sağlamak adına durumun matematiksel olarak bir modelini düşünelim. 1000 adet kimyasal (bileşen) şişe arasından hastalığın ilerleme seyrini durduran ve iyileştiren şişeyi en kısa zamanda nasıl tespit edeceğimize dair problemin içerisinde barındırdığı matematiği araştırmak amaçlanmıştır. Elimizde 10 adet bu hastalığa yakalanmış kişilerden alınan çeşitli laboratuar numuneleri olduğu varsayılır. Her bir şişeyi 1 damla olmak üzere elimizde bulunan numunelere şişe numarasındaki kurala göre denetebiliriz. Her bir şişedeki sıvı etkisini 1 saat sonra gösteriyorsa 1000 şişe arasındaki hastalığı iyileştiren şişeyi 1 saat sonunda nasıl tespit edebiliriz? Sorusunun çözümü için taban aritmetiğinden yararlanılmıştır. Durumu modellemek için karabiber (numune) –deterjan (bileşen) deneyi ile somutlaştırılacaktır. İçinden çıkılmaz gibi görünen yerlerde dahi basit aritmetik bilgisi ve stem uygulamaları ile her zorluğun üstesinden gelmek mümkündür. Böylelikle bir işin yapılma süresinden de tasarruf edilmiştir.
Keywords
Abstract
Questioning the problems in every field of life with mathematical thinking enables us to have more knowledge on solutions. So much so that those who are engaged in mathematics have tried to turn every kind of problem that we may encounter in our lives into a theorem and to prove these theorems. In the last months of 2019, a disease called "New Coronavirus (2019-nCoV)" emerged. The spread of this virus is increasing day by day. Vaccine studies for the treatment of coronavirus are ongoing. The increasing rate of spread of the virus all over the world has made it imperative that vaccine studies and clinical (phase 1, phase 2, phase 3) trials be completed and concluded as soon as possible. In this situation, our best weapon against the virus is to be faster than it in vaccine studies. It is to determine the right one among the thousands of components that need to be tested in the fastest way with the right method. Let's consider a mathematical model of the situation in order to make a small contribution to the solution of an existing problem in order to reach the most data results in a short time. Among 1000 chemical (ingredient) bottles, it is aimed to investigate the mathematics involved in the problem of how to identify the bottle that stops and cures the progression of the disease in the shortest time. It is assumed that we have 10 laboratory samples taken from people suffering from this disease. We can inspect the samples we have, 1 drop in each bottle, according to the rule in the bottle number. Base arithmetic was used to solve the question “If the liquid in each bottle shows its effect after 1 hour, how can we identify the bottle that cures the disease among 1000 bottles after 1 hour?”. To model the situation, it will be concretized with the black pepper (sample) - detergent (component) experiment. Even in seemingly insurmountable situations, it is possible to overcome every difficulty with simple arithmetic knowledge and stem applications. In this way, the time to do a job is also saved.
