Author :
Abstract
Bu makalenin amacı Türkçeden Boşnakçaya (Yaprak Dökümü) ve Boşnakçadan Türkçeye (Derviş ve Ölüm) tercüme edilmiş edebî eserlerde ikilemelerin nasıl tercüme edildiğini inceleyip elde edilen verileri karşılaştırmak, söz konusu dillerin bu yapıya meyillerini ortaya koymak ve mütercimlerin ikilemelere uygun karşılık bulup bulmadıklarını incelemektir. İçerik analizi yöntemi kullanılarak elde edilen veriler tanımlayıcı istatistik metoduyla Yaprak Dökümü eseri ile Türkçeden Boşnakçaya çevirisinde ikilemelerin görevleri ve anlamı açısından doğru tercüme edilmiş, yanlış tercüme edilmiş ve tercüme edilmemiş ve Derviş ve Ölüm eseri ve Boşnakçadan Türkçeye çevirisinde ikilemelerin görevleri ve anlamı açısından doğru tercüme edilmiş, yanlış tercüme edilmiş ve gereksiz tercüme edilmiş olarak üç kategoride değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda ortaya çıkan sonuçlardan bazıları şu şekildedir: Yaprak Dökümü ve çevirisinde bulunan ikilemeler Derviş ve Ölüm romanına ve çevirisine göre daha çok kullanılmış, Derviş ve Ölüm romanı ve çevirisinde ise ikilemeler daha az yer almıştır. Her iki tercümede de doğru tercüme edilmiş ikilemelerin oranının yüksek olması her iki dile uygun karşılık bulmanın mümkün olduğunu ortaya koymaktadır. Türkçeden Boşnakçaya tercüme edilmemiş ikilemelerin oranı ise mütercimin ana dilinde ikilemelerin sınırlı kullanımının mütercimlerin gözden kaçma oranını artırdığını göstermektedir. Ayrıca Boşnakça eserde ikileme özelliği olmayan kelimelerin Türkçe çevirisinde gereksiz bir şekilde ikileme olarak tercüme edilmesinin olmasının Türkçenin bu yapıya meylinin olduğunu gösterdiğini ve mütercimin, ana dilinde bu yapının yaygın kullanımı nedeniyle, orijinal metinde olmayan yerlerde ikilemeleri ürettiğini ifade etmek mümkündür.
Keywords
Abstract
The purpose of this article is to analyse how the reduplications in the literary works translated from Turkish to Bosnian (Falling Leaves) and from Bosnian to Turkish (Death and the Dervish) are translated, to make comparisons among the collected data, to present the tendencies of the aforementioned languages to use reduplications and to analyse whether or not the translators have found appropriate translation for the reduplications. The data have been collected with content analysis method and they have been evaluated by using descriptive statistics in three categories: in the literary work Falling Leaves correctly translated, incorrectly translated and untranslated and in the literary work Death and the Dervish correctly translated, incorrectly translated and unnecessarily translated by function and meaning of reduplications. These are some of the conclusions of this work: Reduplications have been used more in Falling Leaves and its translation, even though the work has smaller number of pages, while in Death and the Dervish and its translation reduplications have been used less. A large percentage of correctly translated reduplications in both translations show that it is possible to find appropriate translation in both languages. The percentage of the reduplications that have not been translated from Turkish to Bosnian shows that the limited usage of reduplications in translator’s mother tongue increases the possibility of overseeing. Also, it is possible to say that a large number of reduplications that have been unnecessarily translated from Bosnian to Turkish shows that Turkish has tendency towards this structure and that the translator has added to the translation the reduplications that are not present in the original work, because of the common usage of that structure in their mother tongue.
