Author :
Abstract
Obsesif kompulsif bozukluk, yineleyici düşüncelerin ve bu düşüncelerin oluşturduğu kaygıdan kaçınmak için tekrarlanan davranışların görüldüğü bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık, kişilerin gündelik yaşantısındaki işlevselliğini olumsuz etkilemektedir. Sıklıkla görülmesine karşın çeşitli nedenlerle tedaviye başvurma çoğunlukla uzun zaman almaktadır. Tedavi aşamasında farklı yaklaşımlara göre uygulanan teknikler değişmektedir. Bu yaklaşımlardan biri olan bilişsel davranışçı terapi, düşünce, duygu ve davranış arasındaki ilişkiye vurgu yapan bir psikoterapi yöntemidir. Bilişsel davranışçı terapi, bilişler ve davranışlarda değişiklik yaparak obsesyon ve kompulsiyonları azaltmayı amaçlar. Araştırmalar obsesif kompulsif bozukluğun tedavisinde en etkili yaklaşımın bilişsel davranışçı terapi olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışma obsesif kompulsif bozukluğun tedavisinde bilişsel davranışçı terapi yaklaşımının incelenmesi amacıyla yazılan derleme türünde bir makaledir.
Keywords
Abstract
Obsessive-compulsive disorder is a disorder in which repetitive thoughts and behaviors are seen to avoid the anxiety caused by these thoughts. This disorder negatively affects the functionality of people in their daily lives. Although it is common, it often takes a long time to apply for treatment for various reasons. During the treatment, the techniques applied according to different approaches vary. Cognitive behavioral therapy, which is one of these approaches, is a psychotherapy method that emphasizes the relationship between thought, emotion and behavior. Cognitive behavioral therapy aims to reduce obsessions and compulsions by making changes in cognition and behavior. Studies on the treatment of obsessive compulsive disorder have revealed that the most effective approach is behavioral therapy. In this review, it is aimed to examine the cognitive behavioral therapy approach in the treatment of obsessive compulsive disorder.
Keywords
- Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Beşinci Baskı, (DSM-5), Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı'ndan, çev. Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
- Demirsöz, T. (2022). Obsesif kompulsif bozukluk ve ilişkili bozukluklar. Ö. Öncül-Demir, E. Tuna, Y. Şimşek-Alphan, D. Gürcan-Yıldırım, G. Sarısoy-Aksüt, T. Demirsöz, . . . G. Z. Çenesiz içinde, DSM-5'e göre anormal psikoloji (s. 189-214). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Dilbaz, N., & Karamustafalıoğlu, O. (2008). Obsesif kompulsif bozukluk ve obsesif kompulsif spektrum bozukluklarında tedavi: fluvoksamin'in yeri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 208-221.
- Diler, R. S., Avcı, A., Tamam, L., & Toros, F. (1999). Çocuk ve ergenlerde obsesif kompulsif bozukluk: sosyodemografîk, klinik özellikler ve eştanılar. Türk Psikiyatri Dergisi, 10(4), 294-304.
- Duman, T. N. (2019). Psikotrop İlaç Kullanımına Rağmen Obsesif Kompulsif Bozukluk Belirtileri Devam Eden Vakalarda Bilişsel Davranışçı Terapi'nin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Geçtan, E. (2017). Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar. İstanbul: Metis Yayınları.
- Goldstein, E. B. (2020). Bilişsel Psikoloji. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Göveç, N. T., & Başgül, Ş. S. (2017). Psikodrama ve bilişsel davranışçı terapi yöntemi ile grup çalışmasının sınav kaygısı üzerindeki etkileri. Bilişsel Davranıçşı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 22-30.
- Güllüoğlu, M. Ç. (2015). Obsesif Kompulsif Bozukluğu Tanısı Konmuş Çocuk ve Ergenlerin Ebeveynlerindeki Psikopatolojik Belirtileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- İnci, S. B., Ardıç, Ü. A., İpci, M., & Ercan, E. S. (2016). Obsesif kompulsif bozukluğu olan ergenlerde bilişsel davranışçı terapi ve aripiprazol birlikteliği: olgu sunumu. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 44-49.
- Karaman, D., Durukan, İ., & Erdem, M. (2011). Çocukluk çağı başlangıçlı obsesif kompulsif bozukluk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 278-295.
- Koşe, Ç. (2010). Obsesif Kompulsif Bozukluğu Olan Çocuklara Uygulanmış Olan Bilişsel Davranışçı Terapi, İlaç Tedavisi ve Kombinasyonunun Etkililiklerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Lapsekili, N., & Ak, M. (2012). Obsesif kompulsif bozuklukta bilişsel davranışçı terapi sürecinde yol gösterici: formülasyon. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 21-27.
- Morrison, J. (2019). DSM-5'i Kolaylaştıran Klinisyenler İçin Tanı Rehberi. (Ç. E. Şahin, Dü., & H. U. Kural, Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Okray, Z. (2021). COVID-19 Pandemisi ve Obsesif kompulsif bozukluk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 13(3), 588-604.
- Okumuş, F. E., Berk, Ö. S., & Yücel, B. (2019). Obsesif kompulsif bozuklukta gevşeme eğitimi ve bilişsel davranışçı tekniklerin uygulanması: vaka örneği. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi , 63-68.
- Öner, P., Türkçapar, H., & Üneri, Ö. Ş. (2016). Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı terapi: Anksiyete Bozuklukları. Kriz Dergisi, 11-18.
- Özcan, Ö., & Çelik, G. G. (2017). Bilişsel davranışçı terapi. Türkiye Klinikleri, 115-120.
- Purdon, C., & Clark, D. A. (2013). Takıntılarla başa çıkma. İstanbul: Psikonet Yayınları.
- Solso, R. L., MacLin, M. K., & Maclin, O. H. (2011). Bilişsel psikoloji. (A. Ayçiçeği-Dinn, Çev.) İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Şafak, Y. (2012). Obsesif Kompulsif Bozuklukta Bilişsel Davranışçı Grup Psikoterapisinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, S.B. Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği.
- Şafak, Y., Karadere, M. E., Özdel, K., Özcan, T., Türkçapar, H., Kuru, E., & Yücens, B. (2014). Obsesif kompulsuf bozuklukta bilişsel davranışçı grup psikoterapisinin Eekinliğinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 225-233.
- Şimşek, A. B. (2018). Obsesif Kompulsif Bozukluk Hastalarında Obsesyon ve Kompulsiyonların İmpulsivite İle İlişkisi. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi.
- Türkçapar, H. (2020). Bilişsel davranışçı terapi. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
- Türkçapar, H., & Sargın, A. E. (2011). Bilişsel davranışçı psikoterapiler: tarihçe ve gelişim. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergis, 1(1), 7-14.
- Vardar, E. (2000). Obsesif kompulsif bozukluğun genetiği. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 10(3).
- Yılmaz, B. (2018). Obsesif kompulsif bozukluk tedavisinde güncel yaklaşımlar. Lectio Scientific Journal of Health and Natural Sciences, 21-42.
- Zayman, E. P. (2016). DSM-5'te Obsesif kompulsif bozukluk. Çukurova Üniversite Tıp Fakültesi Dergisi, 360-362.
