Author :
Abstract
Öncelikle Kerkük Irak Türkmenlerinin en önemli ve sembol şehridir. Tarihte “Kerhini” ve “Kerhine” adlarıyla anılmıştır. Irak’ın kuzey ve orta bölgeleri arasında yer alır zengin petrol rezervleri bulunmaktadır. 1960 yılına kadar şehrin %90’ı Irak Türkmenlerinden oluşmaktaydı. Ayrıca 1976 yılında Araplaştırma politikası sonucu şehrin adı el-Tamim olarak değiştirilmiştir. 1960 yılına kadar şehrin %95’ini Türkmenler oluştururken bu oran Araplaştırma politikaları sonucu %60’lara düşmüştür”. Türkmen şairi Mustafa Ziya, böyle bir coğrafyada yeşerdi ve yaşadığı dönemde yazdığı şiirlerle, Türkmenlere yol gösterici oldu. Şiir ve yazılarında toplumun nasıl olması gerektiğini ortaya koydu. Mustafa Ziya eserlerinde hikmet, çalışkanlık, ile birlikte millî konuları işledi. Bu çalışmada Irak Türkmen Edebiyatına dikkatleri çekerek Mustafa Ziya’nın eserlerinin Türkiye Türkçesine aktarılmasına ve onun şahsiyetinin tanıtılmasına çalışılmıştır. Çalışmada, Mustafa Ziya’nın biyografik hayatına, eserlerine ve şiirlerinin Şekil bilgisi bakımından incelişine yer verilmiştir .Bizler Irak Türkmen Edebiyatını, tarihini ve medeniyetimizi Türkiye’de tanıtabildiğimiz ölçüde, Irak coğrafyasındaki Türkmenlerin ve şehirlerinin de Türkiye’nin manevi bir parçası olduğunu ortaya koymuş oluruz.
Keywords
Abstract
First of all, Kirkuk is the most important and symbolic city of Iraqi Turkmen. It has been known as "Kerhini" and "Kerhine" in history. It is located between the northern and central regions of Iraq. It has rich oil reserves. Until 1960, 90% of the city was composed of Iraqi Turkmen. In addition, the name of the city was changed as al-Tamim in 1976 as a result of the Arabization policy. While Turkmens constituted 95% of the city until 1960, this rate decreased to 60% as a result of Arabization policies ” The Turkmen poet Mustafa Ziya grew up in this geographical zone and acted as a guide for the Turkmen people with the poems and rudiments he wrote during his lifetime. He set forth his ideas for how society should be in his poems .Mustafa Ziya handled national concerns with wisdom, diligence, compassion and fraternity in his works. Object of this study is to translate Rashid Ali Dakuklu’s piece called the into contemporary Turkey Turkish while emphasizing Iraqi Turkmen literature and familiarise readers with his personality. Study covers the biographical information concerning Mustafa Ziya, his works and the writings about him. In addition to this, the poems found in his piece are classifed according to their subject matters. Turkmen population living in Iraqi geography and their cities can be regarded as spiritual component of Turkey as long as we introduce Iraqi Turkmen literature, history and civilization in Turkey.
Keywords
- Beyat, F.M, (1979), 1958-1968 Arasında Irak’ta Türkmen Edebiyatı, Kardeşlik.
- Hürmüzlü, Erşat, (1994), Irak Türkleri, Irak Milli Türkmen Partisi Enformasyon Bürosu Yayınları, Ankara.
- Küzeci, Şemsettin, (2007), Kerkük Şairleri, Dünya Genç Türk Yazarlar Birliği, Ankara.
- Nakip, M, (2007), Kerkük’ün Kimliği, Bilgi Yayınları, Ankara.
- Özkan, N, (2011), Irak Türk Edebî Dilinin Tarihî Gelişimi, Kardeşlik.
- Ziya, Mustafa, (1973), Altın Çiçek, Kerkük Cumhuriyet yayınları, Kerkük.
- Ziya, Mustafa, (1976), Gönül Parçaları, Kültür Yayınları, Bağdat.
- Ziya, Mustafa, (1988), Kuşaklar, Kültür Yayınları, Bağdat.
- Ziya , Mustafa, (2016), Balam Kerkük, Kültür Yayınları, Ankara.
- Ziya, Mustafa, (2020), Mustafa Ziya’nın Küçük Not Defterinden Şiirler, Ankara.
