Author :
Abstract
Araştırmanın amacı; tek bir konstrüksiyonun (kule formunun) paradigma değişimleri sonucunda geçirdiği başkalaşım sürecinin, feodalist, kapitalist ve enformasyonalist paradigmalar arasındaki görünümünü felsefenin etkisinde ortaya koymaktır. Bu kapsamda Pieter Bruegel, Vladimir Tatlin, Nam June Paik ve Cecil Balmond vd. dijitalleşme sürecinde değişen estetik bilincin örneklendirildiği ana figürlerdir. Bu sanatçıların çalışmaları üzerinden paradigma değişimlerinin izi sürülerek gerek sanat tarihinde, gerek toplumsal yapıda, gerekse felsefede değişimin nedenleri ve temel dinamikleri incelenmektedir. Ele alınan formun sanat tarihinde yansımaları antik-modern-postmodern (dijitalleşme) üçgeninde incelenirken, değişimi hem tetikleyen hem de temel nedenlerinden olan toplumsal düzenin feodalizm-kapitalizm-enformasyonalizm üçgeni ile düşünsel temelin totalist, modernist ve mobilist (postmodern) yapısı karşılıklı olarak analiz edilmektedir. İlk olarak Bruegel'in betimlediği kule resmi, insanların cennete ulaşma girişimlerini resimleyen bir simge haline gelmiştir. Bununla birlikte totalist düşüncenin temelinde yatan ütopik evren düşüncesi de nesnel gerçekliği tek bir elde, kökleri Platon'a uzanan (idealar dünyası) ideal dünya tasarımında bulur. Ancak 21. yüzyılın akışkan gerçekliği; -kule formu varlığını sürdürse de- tepe noktasının sürekli değiştiği ve dijital bilinçten doğan kaygan zemin olgusu ile karakterizedir. Nietzsche, Deleuze ve Foucault bu akışkan gerçekliğin felsefe alanında temsilcileridir. Bu kapsamda ortaya konulan çalışmalar da biçimsel olarak sarmal formda ve içerik olarak akışkan bir gerçeklik deneyimindedir. Yeni paradigmada bilgi (teknoloji tabanlı bilgi/enformasyon), ortaya çıktığı (piyasaya sunulduğu) andan itibaren eski konumuna taşınır ve varoluşsal benlik sürekli olarak kendini yenilemek durumunda kalır.
Keywords
Abstract
Aim of the research to reveal the appearance between capitalist and informationalist paradigms under the influence of philosophy of the metamorphosis process of a single construction (tower form) because of paradigm changes. In this context, Pieter Bruegel, Vladimir Tatlin, Nam June Paik and Cecil Balmond et al. are the main figures exemplifying the changing aesthetic consciousness in the digitalization process. By tracing the paradigm changes through the works of these artists, the reasons and fundamental dynamics of change in art history, social structure and philosophy are examined. While the reflections of the form in art history are examined in the triangle of ancient-modern-postmodern (digitization), the feudalism- capitalism- informationalism triangle of the social order, which both triggers the change and is one of the main reasons, and the totalist, modernist and mobilist (postmodern) structure of the intellectual base are analyzed mutually. A series of tower paintings, first described by Bruegel, have become an icon illustrating people's attempts to reach heaven. On the other hand, the idea of the utopian universe, which underlies the totalist thought, finds objective reality in a single hand, in the design of the ideal world that has its roots in Plato (the world of ideas). But the fluid reality of the 21st century; It is characterized by the slippery floor phenomenon, in which the peak point constantly changes and arises from digital consciousness, even though the tower form survives. Nietzsche, Deleuze and Foucault are the philosophical representatives of this fluid reality. Studies put forward in this context are also in spiral form formally and in a fluid experience of reality in terms of content. In the new paradigm, knowledge (technology-based knowledge/ information) moves to its former position from the moment of its emergence (market), and the existential self must constantly renew itself.
Keywords
- Artun, A. (2015). Rus Avangardı, Formların Siyaseti ve Tatlin Kulesi. e-skop. https://www.e- skop.com/skopbulten/rus-avangardi-formlarin-siyaseti-ve-tatlin-kulesi/2748 (erişim: 24.02.2021).
- Anonim (2021). Dadaikseon (The More the Better) by Nam June Paik 1988, Video installation https://twentyfivekoreandays.wordpress.com/page/2/ (erişim: 29.04.2021)
- Anonim (2021a). Artist’s Tower of Protest. https://rokantyfaszystowski.org/en/artists-tower-of- protest/ (erişim: 29.04.2021).
- Aydemir, C. ve Genç, S. Y. (2011). Ortaçağın Sosyoekonomik Düzeni: Feodalizm. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36): 226-241.
- Bard, A. ve Söderqvist, J. (2015). Fütürika Üçlemesi: Netokratlar (G. E. Yılmaz, Çev.). İzmir: Karakalem Yayınları.
- Cassirer, E. (1984). Devlet Efsanesi (Çev. N. Arat). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Collingwood, R. G. (1990). Tarih Tasarımı (Çev. K. Dinçer). Ankara: Gündoğan Yayınları.
- Dauer, D. W. (1997). Nietzsche ve Zaman Kuramı (Çev. Alp Tümertekin). Cogito Dergisi, Sayı 11, s. 83-100.
- Demir, Ö. (2012). Bilim Felsefesi. Bursa: Sentez Yayıncılık.
- Ferry, L. (2012). Homo Esteticus-Demokrasi Çağında Beğeninin İcadı (Çev. D. Çetinkasap). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
- Gombrich, E. H. (2007). Sanatın Öyküsü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Goodwin, B. (1999). Liberallere Karşı Ütopya Düşüncesi. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 1, s. 115-134.
- Harrison, C. ve Wood, P. (Ed.) (2015). Sanat ve Kuram, 1900-2000 Değişen Fikirler Antalojisi. İstanbul: Küre Yayınları.
- Işık, S. (2018). Akideden Mite: Antikite’den 20. Yüzyıla İlerleme Kavramı. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (1), 15-31.
- Jones, C. (2013). Zamanı Betimlemek (P. L. Galison; G. Holton; S. S. Schweber (Ed). 21. Yüzyıl İçin Einstein: Bilim, Sanat ve Modern Kültüre Bıraktığı Miras içinde. İstanbul: Alfa Bilim Basım Yayım.
- Kahraman, H. (2016). Çağdaş Felsefe Öncesi Düşüncede Akıl-İlerleme İlişkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4): 1519-1533.
- Kalina, R. (1996). In Another Light. Art in America içinde.
- Keha, M. K. (2017). Wittgenstein ve Kuhn: Dil Oyunları ve Paradigma Kavramları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(33): 953-969.
- Koçyiğit, H. (2013). Modern Tefsir Hareketinin Niteliği. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(1), s. 233-260.
- Krausse, A. C. (2005). Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü. Almanya: Literatür Yayıncılık.
- Lodder, C. (1987). Russian Constructivism. Londra: Yale University Press.
- Lynton, N. (1991). Modern Sanatın Öyküsü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Murphy, J. (2000). Postmodern Sosyal Analiz ve Postmodern Eleştiri. İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Sancar, N. (2021). Ekim Devrimi’nin 100. Yılı; ‘Sanat İçin Kent, Kent İçin Sanat. http://www.postseyyah.com/ekim-devriminin-100-yili-sanat-icin-kent-kent-icin-sanat/ (erişim: 24.02.2021).
- Timuçin, A. (2005). Düşünce Tarihi 2. İstanbul: Bulut Yayınları.
- Tokdil, E. (2017). Felsefi Düşünce Sistemlerinde Paradigma Kaymaları, Sanat Alanında Göstergeleri ve Kuratörlüğün Değişen Anlamı Üzerine Bir Okuma. Hacettepe Sanat Yazıları, Sayı 36, s. 121-138.
- Tokdil, E. ve Gültekin, T. (2019). Çağdaş Bilim Anlayışı ve Postmodern Sanatsal Söylemin Alegorisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68): 637-644.
- Tokdil, E. (2021). Rus Konstrüktivistler ve Dördüncü Boyut Tartışması Üzerine. Taras Shevchenko 6th International Congress on Social Sciences Proceedings Book (Nisan 2021), s. 86-107.
- VanHemert, K. (2010). The iphone’s New Architecture. https://gizmodo.com/the-iphones-new- architecture-5542909 (erişim: 29.04.2021).
- Wittgenstein, L. (2011). Mavi Kitap Kahverengi Kitap. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
