COVİD-19 PANDEMİSİNİN SINIRLI BAĞIMSIZ DENETİM RAPORLARI ÜZERİNE ETKİSİ: TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
2019 yılı sonunda Çin’de ortaya çıkan ve tüm dünyayı saran Covid-19 (yeni tip coronavirüs), 11 Mart 2020 tarihinde WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından pandemi olarak ilan edilmiştir. Pandemi sürecinde uygulanan önlemlerin ve kısıtlamaların yarattığı ekonomik belirsizlikler, işletmeler hakkında yöneticilere veya finansal tablo kullanıcılarına bilgi veren finansal raporlar üzerinde çeşitli etkilere neden olmuştur. Çalışmanın temel amacı; Covid-19 pandemisinin, bankaların sınırlı bağımsız denetim raporlarında ne kadar yer tuttuğunun ve bu raporlarda yer alan bağımsız denetçinin vardığı sonuca etkisinin belirlenmesidir. Bu amaçla, BİST 100’de yer alan mevduat bankalarının 2020 yılında yayımlamış oldukları ara dönem finansal bilgilere ilişkin sınırlı denetim raporları incelenmiştir. Verilerin analizinde, içerik analizi ve ikili lojistik regresyon yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, incelenen mevduat bankalarının sermaye yapısının sınırlı denetim raporunda yer alan bağımsız denetçinin bildirdiği sonucu etkilediği, sınırlı denetim raporlarında yer alan Covid-19 ile ilgili açıklamaların ve ilgili raporun yayımlandığı periyodun ise denetçi tarafından bildirilen sonuç üzerinde etkili olmadığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Covid-19 (new type of coronavirus), which emerged in China at the end of 2019 and surrounded the world, was declared as a pandemic by WHO (World Health Organization) on March 11, 2020. The economic uncertainties created by the measures and restrictions applied during the pandemic process have caused various effects on the financial reports that inform the managers or users of the financial statements. The main purpose of the study is to determine the extent to which the Covid-19 pandemic is included in the limited independent audit reports of the banks and its effect on the result reached by the independent auditor included in these reports. For this purpose, the limited audit reports on interim financial information published by the deposit banks in BIST 100 in 2020 were examined. Content analysis and binary logistic regression methods were used to analyze the data.As a result of the research, it was determined that the capital structure of the analyzed deposit banks affected the result reported by the independent auditor in the limited audit report. It was determined that the explanations about Covid-19 in the limited audit reports and the period in which the related report was published did not affect the result reported by the auditor.
Keywords
- Adana, Burak Ali; Özbirecikli, Mehmet, (2020), “Bağımsız Denetim Sürecinin Covid-19 Salgınının Etkileri Açısından Değerlendirilmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, Volume 12/2, s. 2080-2093.
- Albitar, Khaldoon; Gerged, Ali Meftah; Kikhia, Hassan; Hussainey, Khaled, (2020), “Auditing in Times of Social Distancing: The Effect of COVİD-19 on Auditing Quality”, International Journal of Accounting & Information Management, Volume 29/1, s. 169178.
- Anıl Keskin, Duygu, (tahm.2017), İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Ders Notu Denetim, web: http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/isletme_ue/denetim.pdf
- Appelbaum, Deniz; Budnik, Shaun; Vasarhelyi, Miklos, (2020), “Auditing and Accounting During and After the COVID-19 Crisis”, The CPA Journal, Volume 90/6, s. 14-19.
- Baskan, Tuba Derya, (2020), “Analyzing The Going Concern Uncertainty During The Period of Covid-19 Pandemic in Terms of Independent Auditor’s Reports”, ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, Y. 4, S. 2, s. 28-42.
- Bezirci, Muhammet; Karasioğlu, Fehmi, (2011), “Türkiye’de Denetimin Tarihsel Gelişimi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi”, Volume 11/21, s. 571-592.
- Bircan, N.Gözde, (2020), “Belirsizlik ve Kriz Durumlarında Çevik Denetim Anlayışı ve Denetim Mesleği Üzerine Etkileri: Covid- 19 Vakası Üzerine Bir Değerlendirme”, Mali Çözüm Dergisi, Y.30, S. 161, s. 245-258.
- Cavlak, Hakan, (2020), “Covid-19 Pandemisinin Finansal Raporlama Üzerindeki Olası Etkileri: BİST 100 Endeksi’ndeki İşletmelerin Ara Dönem Finansal Raporlarının İncelenmesi”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, Y. 19, S. Covid-19 Special Issue, s. 143 - 168.
- Demir, Zekeriya, (2020), “Covid-19’un TFRS Kapsamındaki Finansal Raporlamaya Olan Etkileri ve TMS Kapsamında Denetçinin Dikkate Alması Gereken Hususların Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Denetime Bakış,Y. 21, S. 61, s. 255-278.
- Faradiba, Hanna; Ningsih, Ayu; Andrew, Lucas; Muda,Iskandar, (2020), “The Ideal Financial Audit Models for Private Sector Assistance Against COVİD-19 Pandemic”, International Journal of Research and Review, Volume 7/4, s. 248-255.
- Gülbahar, Yasemin; Alper, Ayfer, (2009), “Öğretim Teknolojileri Alanında Yapılan Araştırmalar”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Volume 42/2, s. 93-111.
- Gürbüz, S.; Şahin, F., (2018), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz, Seçkin Yayıncılık, Ankara
- Karacan, Sami, (2020), “Yeni Tip Koronavirüs’ün (Covid-19) Finansal Tablolara Muhtemel Etkileri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, Y. 13, S. 73, s. 944-951.
- Karakaya, Gencay, (2020), “Covid - 19 Gündeminde İşletme Sürekliliği ve Bağımsız Denetim İlişkisi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 19, S. 37 Bahar (Covid19-Özel Ek) , s. 14-29.
- Köksal, Ahmet; Sevinç Turpan, Meral; Tektüfekçi, Fatma, (2020), “Bağımsız Denetçi Raporunda Covid-19 Etkisinin Kilit Denetim Konusu Belirlenmesi Ve Kilit Denetim Konusu Bildiriminde BİST Spor Faaliyetleri Eğlence ve Oyun Faaliyetleri Sektörü Üzerine Bir Araştırma”, (Ed. Özgür Karataş), Spor Bilimleri Alanında Akademik Çalışmalar – II, s. 31-53, Ankara.
- KAP, Kamuyu Aydınlatma Platformu, (2014), Türkiye Denetim Standartları Sınırlı Bağımsız Denetim Standardı 2410, www.kap.org.tr
- KAP, Kamuyu Aydınlatma Platformu, (2018), Türkiye Denetim Standartları Sınırlı Bağımsız Denetim Standardı 2400, www.kap.org.tr
- Köse, Tunç; Ağdeniz, Şafak, (2020), “Covid-19 Salgınının BDS 570 İşletmenin Sürekliliği Standardının Uygulama Sürecine Etkileri”, Mali Çözüm Dergisi, Volume 30/161, s. 69
- Kutukız, Doğan; Öncü, Akif, (2009), “Bağımsız Denetimin Anonim Ortaklıklarda Kurumsal Yönetimin Gelişmesine Etkisi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Volume 41, s. 131
- Levy, Howard B., (2020), “Financial Reporting and Auditing Implications of the COVİD-19 Pandemic”, The CPA Journal, Y. 6, S. 5, s. 26-33.
- Nezhyva, Mariia; Miniailo, Viktoriia , (2020), “Digitalization of Audit in The Conditions of the Covid-19”, Visnik of Kiev National University of Trade and Economics Audit, Volume 3, s. 123-134.
- Ozili, Peterson K, (2021), “Accounting and Financial Reporting During A Pandemic”, Available at SSRN 3613459.
- Peng, Chao-Ying Joanne; Lee, Kuk Lida; Ingersoll Gary M., (2002), “An Introduction to Logistic Regression Analysis and Reporting”, The Journal of Educational Research, Volume 96/1, s. 3-14.
- Selimoğlu, Seval, (2012), “Denetim Gereksinimi ve Kavramı”, ( Ed. Seval Selimoğlu), Muhasebe Denetimi ve Mali Analiz, s. 2-21, Eskişehir.
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi, (2013), Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği (II-14.1), www.mevzuat.gov.tr
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete, (2006), Sermaye Piyasası Kurulundan Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ, www.resmigazete.gov.tr
- Syahputra, Ardhan; Saraswati, Dwi, (2020), “Explanatory Study Related to the Impact of the COVİD-19 Pandemic in the Implementation of Public Sector Accountability for Financial Reporting Quality from SKPD in North Sumatera Province, Indonesia”, International Journal of Research and Review, Volme 7/7, s.17-30.
- Tavşancıl, E.; Aslan, E., (2001), İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri, Epsilon Yayınları, İstanbul.
- Uyar, Süleyman, (2015), “Denetim Standartlarına Göre Sınırlı Bağımsız Denetim (Finansal Tabloların Gözden Geçirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi, Y. 25, S. 130, s. 15 - 39.
- Vupa Çilengiroğlu, Özgül; Yavuz, Arzu, (2020), “Lojistik Regresyon ve CART Yöntemlerinin Tahmin Edici Performanslarının Yaşam Memnuniyeti Verileri için Karşılaştırılması”, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Volume 18, s. 719-727.
