İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN ÖRGÜTSEL ADALET ALGILARI İLE ÖRGÜTSEL SESSİZLİK VE ÖRGÜTSEL GÜVEN ALGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Araştırmanın amacı; ilkokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile örgütsel sessizlik ve örgütsel güven algıları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini 2019-2020 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde 46 resmi ilkokulda görev yapan toplam 2028 öğretmen oluşturmaktadır. Belirlenen ilçenin büyüklüğü ve 2028 öğretmene ulaşmanın zorluğu göz önünde bulundurularak örneklem alma yoluna gidilmiştir. Araştırmanın örneklemini Küçükçekmece ilçesinde görev yapan “basit tesadüfü örneklem” yöntemi ile belirlenen 408 öğretmen oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen Polat (2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Örgütsel Adalet Ölçeği”, Yılmaz (2006) tarafından geliştirilen “Örgütsel Güven Ölçeği” ile Kahveci ve Demirtaş (2013) tarafından geliştirilen “Örgütsel Sessizlik Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, SPSS istatistik programı kullanılarak aritmetik ortalama, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi ile çözümlenmiştir. Yapılan analizler neticesinde öğretmenlerin örgütsel adalet algılarının “yüksek”, örgütsel güven algı düzeylerinin “yüksek”, örgütsel sessizlik algılarının da “orta” düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel güven algıları arasında pozitif yönde “orta” düzeyde ve örgütsel adalet algıları ile örgütsel sessizlik algıları arasında negatif “orta” düzeyde bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yine öğretmenlerin örgütsel güven algıları ile örgütsel sessizlikleri arasında da negatif “orta” düzeyde bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Purpose of the research is to examine the relationship between primary school teachers' perceptions of organizational justice and their perceptions of organizational silence and organizational trust. The universe of the research consists of 2028 teachers working in 46 official primary schools in Küçükçekmece district of Istanbul province in the 2019-2020 academic year. Considering the size of the district and the difficulty of reaching 2028 teachers, sampling was done. The sample of the study consists of 408 teachers working in Küçükçekmece district and who are determined by the "simple random sampling" method . While collecting data, “Organizational Justice Scale” developed by Niehoff and Moorman (1993) and adapted to Turkish by Polat (2007), “Organizational Trust Scale” developed by Yılmaz (2006) and “Organizational Silence Scale” developed by Kahveci and Demirtaş (2013) are used. The data has been resolved with arithmetic mean, t test, one way variance analysis (ANOVA), Pearson correlation analysis and multiple regression analysis using SPSS statistics program. According to the findings of the research, it was concluded that, the perceptions of teachers about organizational justice are “high” ; perception levels of organizational trust are “high” ; their perceptions about organizational silence are at the “medium” level. In the study, it was concluded that there was a positive “medium” level between teachers' perceptions of organizational justice and their perceptions of organizational trust, and a negative “medium” level with their perceptions of organizational justice and organizational silence. Also, it was concluded that there was a negative “medium” relationship between teachers' perceptions of organizational trust and organizational silences.
Keywords
- Acar, G. (2011). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışlarının Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet ve Motivasyon Düzeyleriyle İlişkisi(Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Acaray, A. (2014). Örgüt Kültürü, Örgütsel Sessizlik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
- Afşar, L. (2013). Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Güven İlişkisi: Konuya İlişkin Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
- Akgüney, E. (2014). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algılamaları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Alanoğlu, M. (2019). Algılanan Okul Müdürü Yönetim Tarzları ile Öğretmenlerin Karara Katılma, Örgütsel Adalet, İş Doyumu ve Tükenmişlik Algıları Arasındaki İlişkinin Analizi (Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
- Algın, İ. (2014). Üniversitelerde Örgütsel Sessizlik (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Alioğulları D. Z. (2012). Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Atalay, İ. (2005). Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
- Atasoy, U. A. (2019). Eğitim Sektöründe Örgütsel Adaletin İş Tatmini Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Üniversitesi, İstanbul.
- Aydın, K. (2015). İlkokul ve Ortaokul Öğretmenlerinin Adalet Algıları ile İşe Yabancılaşma Algıları Arasındaki İlişki (Uşak İli Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Uşak.
- Bilgiç, Ö. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Güven Düzeyine İlişkin Algıları (Küçükçekmece Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik
- Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2011). Sosyal Bilimler İçin İstatistik (7.baskı) Ankara: PegemA.
- Cerit, Y. (2009). Öğretmenlerin Örgütsel Güven Düzeyleri İle İşbirliği Yapma Düzeyleri Arasındaki İlişki. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XXII, (2), 637-657.
- Cerit, Y. (2020). The Role of Leaders in Peace Building. Empowering Multiculturalism and Peace building in Schools içinde (Eds: S. Polat & G. Günçavdı), pp. 158-178. Hershey PA: IGI Global.
- Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde Sessizlik: Sessizliğin Teorik Temelleri ve Dinamikleri. Çukurova ÜniversitesiSosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 145-162.
- Çelik, K. ve Gencer, M. (2019). Öğretmenlerin Örgütsel Güven Algılarının Değişime İlişkin Tutumlarına Etkisi. Trakya Eğitim Dergisi, 9(1), 108-124.
- Çokluk-Bökeoğlu, Ö. ve Yılmaz, K. (2008). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güven Hakkında Öğretmen Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(54), 211-233.
- Demirbilek, N. (2018). Okul Müdürlerinin Kayırmacı Davranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Müdüre Güvene Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
- Dönmez, E. (2016). Örgütsel Sosyalleşme ile Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
- Efe, D. (2018). Algılanan Örgütsel Adalet ile Örgütsel Sessizlik ve Seslilik Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- Geceoğlu, T. (2018). İşletmelerde Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Bir Alan Araştırması(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
- Gencer, M. (2018). Güç Merkezi Oluşturma Oyunlarının Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Sosyalleşmeye Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
- Gökyıldırım-Durmuş, H. (2019). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizlik Algıları Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
- Gören, Ç. S. ve Özdemir, M. (2015). Ortaokul Öğretmenlerinin Örgütsel Güvene İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 793-801.
- Gül-Güleryüz, D. (2017). Öğretmenlerin Örgütsel Güven Seviyeleri ve Motivasyon Seviyeleri İlişkisinin İncelenmesi (Bursa İli Nilüfer İlçesi Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe
- Günaydın, S. C. (2001). İsletmelerde Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Değişkenlerinin Politik Davranış Algısı ve İşbirliği Yapma Eğilimine Etkisini İnceleyen Bir Çalışma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Güngör-Kıranlı, S. ve Potuk, A. (2018). Öğretmenlerin Mobbing, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizlik Algıları ve Aralarındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 33(3), 723-742.
- Halbaw, A. (2018). Erbil Temel Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algılarıyla Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
- İmamoğlu, G. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Bağlılık Düzeyleri ve Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- İren, S. (2015). İlkokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Mesleki Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Tuzla Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
- İşleyici, K. (2015). Örgütsel Adalet ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin incelenmesi (Zonguldak İli Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
- Kahveci, G. (2010). İlköğretim Okullarına ÖrgütselSessizlik ile ÖrgütselBağlılık Arasındaki İlişkiler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
- Kahveci, G. (2015). Okullarda Örgüt Kültürü, Örgütsel Güven, Örgütsel Yabancılaşma ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler (Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
- Karakuş, B. (2019). Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Güven Hakkındaki Algıları ve Görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
- Kovancı, M. (2019). İlkokul Öğretmenlerinin Örgütsel Güven Algıları ile Örgütlerine Yabancılaşmaları Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
- Külekçi-Akyavuz, E. (2017). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 805-831.
- Memduhoğlu, H.B. ve Zengin, M. (2011). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güvene İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 211-217.
- Morrison, E. W. &Milliken, F. J. (2000). Organizational Silence: A Barrier to Change and Development İn A Pluralistic World. The Academy of Management Review, 25(4), 706–725.
- Örücü, E. ve Kambur, E. (2017). Otel Çalışanlarında Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Güven İlişkisi: Bandırma İlçesi Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 11101123.
- Özmen, Ö.N.T.,Arbak, Y. &Süral-Özer, P. (2007). Adalete Verilen Değerin Adalet Algıları Üzerindeki Etkisinin Sorgulanmasına İlişkin Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış,7(1), 17- 33.
- Özgöçer, Z. Ö. (2019). Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algısı ve İş Tatmin Düzeylerinin İncelenmesi (Malatya İli Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
- Özmen, M. ve Köseoğlu, İ. (2017). Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Sessizlik Nedenleri Arasındaki İlişkiler: Üniversite Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 1-18.
- Paşa, Ö. (2015). Öğretmenlerin Yöneticiye GüvenDüzeyleri ve Okul Yöneticisi Tarafından Sergilenen Etik Liderlik Davranışlarının ÖrgütselSessizlik Üzerindeki Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mevlana Üniversitesi, Konya
- Polat, S. (2007). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları, Örgütsel Güven Düzeyleri ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
- Polat, S. ve Celep, C. (2008). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven, Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(2),s. 307-331.
- Sandal, İ. (2014). Örgütsel Güven ile Verimlilik Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara.
- Samancı, S. (2006). Örgütsel İklim ve Örgütsel Vatandaşlık (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
- Samancı, G. (2007). Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
- Söyük, S. (2007). Örgütsel Adaletin İş Tatmini Üzerine Etkisi ve İstanbul İlindeki Özel Hastanelerde Çalışan Hemşirelere Yönelik Bir Çalışma (Doktora Tezi). İstanbul
- Şener-Pars, M. (2017). Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Kaynakları ile Öğretmenlerin Örgütsel Güven Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
- Turan, M. F. (2017). Örgütsel Sessizlik ile Örgütsel Güven Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Ağrı Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı.
- Uçar, Z. (2016). ÖrgütlerdeYaşanan Sessizlik Olgusunun Kişisel Özellikler Bağlamında Araştırılması: Nitel Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, 311-342.
- Ünlü, Y.,Hamedoğlu, M. A. Ve Yaman, E. (2015). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ve Örgütsel Sessizlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 140-157.
- Yalçın, B., ve Baykal, Ü. (2012). Özel Hastanelerde Görevli Hemşirelerin Sessiz Kaldığı Konular ve Sessiz Kalma Nedenleriyle İlişkili Faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, (9), 42-50.
- Yılmaz, K. (2009). Özel Dershane Öğretmenlerinin Örgütsel Güven Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 471-490.
- Yıldız, K. (2013). Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 289-316.
- Zengin, M. (2011). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güven ile Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
- Zengin, Y., Kaygın, E. ve Sağbaş, M. (2017). Çalışanların Örgütsel Adalet Algısı ile Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki: Kars ili örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13), 168-192.
