TÜRK-FRANSIZ İLİŞKİLERİ TEMELİNDE DÜŞÜNCE VE YAKLAŞIMLARI İLE DİKKAT ÇEKEN BİR GENERAL: HENRİ GOURAUD
Author :
Abstract
I. Dünya Savaşı neticesi Çukurova Bölgesi’nin işgali Fransızlar açısından elverişli görülmüş, Kilis, Antep, Urfa, Maraş, Adana, Mersin, Kozan ve Osmaniye sancaklarını içine alan Çukurova Bölgesi’nin kendilerine bırakılması ile birlikte Türkiye’nin Güney-Doğu topraklarını ele geçiren Fransa, oldukça sert bir Türk direnişi ile karşılaşmıştır. Bu direnişin Fransızlara ağır kayıplar verdirmesi, Fransızların Kilikya’daki ümitlerini kaybetmelerini ve emellerinden vazgeçmek gerektiğini anlamalarını sağlamıştır. General Gouraud’nun, Çanakkale muharebelerini anma törenlerine katılmak için geldiği Türkiye’de yapmış olduğu konuşmalarda, Türklere yönelik taşıdığı dostluğun canlılığını muhafaza ettiği görülmüş olup, gerek Çanakkale muharebelerinde gerekse Millî Mücadele sırasında acımasızca mücadele ettiği, hatta vücudunun bir parçasını muharebe meydanında koparıp alan Türklere karşı kin ve nefret içerisinde olmamış ancak, “profesyonel bir düşman” olmuş, Türklerin kahramanlıklarına da saygı duymayı bilmiştir. Araştırmada amacı, evrenin özellikleri hakkında bilgi toplamak, kişileri, durumları veya olayları tam ve doğru olarak betimlemek olan araştırma modeli esas alınmış, arşiv malzemelerinden ve telif- tetkik eserlerden istifade edilmiştir.
Keywords
Abstract
The invasion of Çukurova region following World War II was favorable to the French, but they faced an extremely harsh resistance after the Turks after they seized the South-East lands of Turkey with the release of the Çukurova region that encompassed the districts of Kilis, Gaziantep, Urfa, Marash, Adana, Mersin, Kozan and Osmaniye. This resistance took a heavy toll on the French, upon which they had to give up their hopes on Cilicia and abort mission. When General Gouraud came to attend a memorial ceremony in Canakkale, the speeches he gave made it apparent that he still felt sincere sympathy towards the Turks, against whom he fought to the last drop of blood both in Canakkale battles and during war of independence, where he even had to lose a part of his body. Nevertheless, he never showed hatred towards the Turks, but he became a "professional enemy" and was able to respect their heroism. A research model that aims to collect information about the features of the universe and describe people, situations or events precisely and correctly was used and archival materials and copyrighted works were reviewed.
Keywords
- Afet İnan A. (1962). Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, Ankara.
- Akgül Fuat (1992). “Paris Konferansından Sevr’e Türkiye’nin Paylaşılması Meselesi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.8, (381-395).
- Akbıyık Yaşar (1999). Millî Mücadelede Güney Cephesi Maraş, Atatürk Araştırma Merkezi Yay. Akyüz Yahya (1975). Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız Kamuoyu 1919-1922, TTK, Ankara. Baussan Charles (1918). “General Gouraud”, An Irish Quarterly Review, Vol. 7, Nu. 27, (400415). Baykal Hülya (1991). “Kurtuluş Savaşı’nda Türk-Fransız İlişkileri ve Bir Fransız Dostu Albay Mougin”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 7, (1-53). Baykara Tuncer (1985). Milli Mücadele, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara. Bayur Yusuf Hikmet (1938). Türkiye Devleti'nin Dış Siyasası, İstanbul. BCA, 030.10.244.649.1172. BCA, 030.10.244.649.9/2-3. BCA, 30.10.244.649.10/2. Bolat Mahmut (2006). “Genel Hatlarıyla Atatürk Dönemi Türkiye’nin İkili İlişkileri”, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),7/1, 2006, (45-74). ……………(2018). “Mustafa Kemal Paşa’nın Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı Sırasında Mondros Mütarekesi ve Sonrası Oluşan Duruma Tepkisi ve Hatay’a Yönelik Faaliyetleri”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Sayı XVIII, (73-102). Borlat Barış (2013). “Bir Kolu ve Gönlü Türkiye’de Kaldı”, Çanakkale 1915, Yıl 4, Sayı 15, (38-43). Budak Ömer (2008). “Milli Mücadele Dönemi Türk-Fransız İlişkileri”, Karadeniz Araştırmaları, Sayı 19, (97-114). Çataltepe Sipahi (1997). 19.Yüzyıl Başlarında Avrupa Dengesi ve Nizam-ı Cedit Ordusu, İstanbul. Çolak Kamil (2008). “Mısır’ın Fransızlar Tarafından İşgali ve Tahliyesi (1798-1801), SAÜ Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2, (141-183). 40 BCA, 030.10.244.649.1172. Dağıstan Adil ( 2002). “Milli Mücadelede Türk-Fransız İlişkileri (1918-1921)”, Türkler, C.16, Yeni Türkiye Yay., Ankara, 2002, (272-277). Ener Kasım (1970). Çukurova Kurtuluş Savaşında Adana Cephesi, Ankara. Erat Muhammed (2015). “Çanakkale Muharebeleri’nde Kâzım Karabekir Paşa”, Çanakkale Muharebeleri’nin İdaresi, Komutanlar ve Stratejiler, Çanakkale Valiliği Yayınları, Çanakkale. Erim Nihat (1953). Devletlerarası Hukuk ve Siyasi Tarih Metinleri, C. I, Ankara. Felwine Sarr- Bénédicte Savoy (2018). The Restitution of African Cultural Heritage. Toward a New Relational Ethics. Görgülü İsmet ( 1999). Ana Hatlarıyla Türk İstiklal Harbi, Kastaş Yay., İstanbul, 1999. https://www.wikizeroo.org/index.php?q=aHR0cHM6Ly9lbi53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvS GVucmlfR291cmF1ZF8oRnJlbmNoX0FybXlfb2ZmaWNlcik (Erişim Tarihi 17.12.2019). https://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/%c4%b0zzet-%c3%96ZTOPRAKD%c4%b1%c5%9fi%c5%9fleri-Bakan%c4%b1-Bekir-Sami-Beyin%c4%b0stifas%c4%b1-Meselesi.pdf (Erişim Tarihi 04.03.2020). Kara Bülent (2009). “Savaş Hazırlayan Barış Konferansı: Londra Konferansı”, Gazi Akademik Bakış, 3/5, (143-170). Karal Enver Ziya (1994). Osmanlı Tarihi, C.5., Ankara. Kurat Yuluğ Tekin (1986). Osmanlı İmparatorluğu'nun Paylaşılması, Ankara. Lewis Bernard (1998). Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çev. Metin Kıratlı), Ankara. Sagay Reşat (1972). XIX ve XX. Yüzyıllarda Büyük Devletlerin Yayılma Siyasetleri, İstanbul. Sedan Notre Historie, “Gouraud le libérateur de Sedan”, No:100, 2011-2012. Soysal İsmail (1964). Fransız İhtilali ve Türk-Fransız Diplomasisi Münasebetleri (1789-1802), Ankara. Sönmez Cahide Sınmaz (2015). “Çanakkale Savaşları’nı Anma ve Kutlama Etkinlikleri (19161938)”, Çanakkale Araştırmaları Yıllığı, Yıl 13, Sayı 19, (173-195). Şenel Şennur (2017). “1919-1922 Kurtuluş Savaşı Dönemi Türk-Fransız İlişkileri”, Geçmişten Günümüze Türk-Fransız İlişkileri, (Ed.. Haydar Çakmak), Efil Yay., Ankara, (69-89). T.C. Genelkurmay Başkanlığı (1966). Türk İstiklâl Harbi, Güney Cephesi, IV. Cilt, Ankara. Tansel Selahattin (1973). Mondros'tan Mudanya'ya Kadar, C. 1, Ankara. Taşkıran Cemalettin (2015). “Çanakkale Savaşları’ndaki Tanınmış Yabancı Komutanlar”, Çanakkale Muharebelerinin İdaresi Komutanlar ve Stratejiler, Çanakkale Valiliği Yayınları, Çanakkale. Yavuz Bige (1992). “1921 Tarihli Türk-Fransız Anlaşması’nın Hazırlık Aşamaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, VIII/23, (273- 308).
- …………… (1994). Kurtuluş Savaşı Döneminde Türk-Fransız İlişkileri Fransız Belgeleri Açı- sından 1919-1922, TTK, Ankara.
- Yıldız Sıddık (2019). “General Gouraud’ın Türk Zaferleri ve Türk-Fransız İlişkilerine Ait Gö- rüşleri”, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Doktora Semineri, Kırşehir.
