Author :
Abstract
Tulum çalgısı aleti dünyada belli başlı ülkelerde görülmektedir. Varlığını gösterdiği birçok ülkedeki Tulum çalgısı için şekil, ses ve çalım tekniği itibariyle Türkiye tulumuna benzer özellikler taşıdığını söylemek mümkündür. Tulum çalgısının, günümüz itibariyle değerlendirildiğinde dünyanın hiçbir ülkesinde Türkiye’deki kadar yaygın olmadığı ortaya çıkmaktadır. Bunun nedeni, Türkiye’de, bu çalgıya hayat veren kültürün yoğun olarak yaşanması, bu çalgıyı kullananların çokluğu ve tulum çalgısı yapım ustalarının fazla oluşudur. Tulum Türkiye’de özellikle Karadeniz bölgesinin Rize ilinde yaşayan etnik Laz-Hemşin kültürüne ait nefesli bir çalgı aletidir. Nefesle doldurulan deri bir hazneye sahip olan Nav bölümünde bulunan ve ses veren kamışlardan kaynaklı akort problemleri de fazlasıyla yaşanmaktadır. Tulum çalgısında nota dizilimi, yapılışı itibariyle belirli kısıtlı bir aralıkta olması sebebiyle geniş bir icra alanına sahip değildir. Yine oldukça yüksek ve gür bir sese sahip olması itibariyle de beraberinde bazı sorunları getirmektedir. Makalemizde Tulum çalgı aletindeki icra zorlukları ve kısıtlılığı hakkında bilgi verilmesi amaçlanmaktadır.
Keywords
Abstract
Bagpipe can be seen in different countries in the world. The bagpipes used in different countries in the world has the same characteristics with regards to shape, sound and the styles of playing technique. This instrument is not common as much as Turkey when compared to other countries. The reason behind it is that; the richness of the culture, numerousness of its users and masters. Tulum is a woodwind instrument, which especially belongs to the culture of ethnic Laz-Hamshen living in the province of Rize, Black Sea region in Turkey. There are also a lot of tuning problems caused by the reeds in the Nav section. The musical note arrangement on the Tulum instrument does not have a wide range of performances due to its limited range of construction. Besides, it has a very high and strong sound. In our study, it is aimed to give information about the difficulties and limitations of performance in the instrument.
Keywords
- Abdullayev, S. 2007 Azerbaycan Folklorunda Çalgı Aletleri, Bakü Adiloğlu Yayınları, 214
- Akbulut, U. (2009). Müzik Aletleri 40 Bin Yıl Öncesine Dayanır, http://www.uralakbulut.com.tr/wp-content/uploads/2009/11/M%C3%9CZ%C4%B0KALETLER%C4%B0-40-B%C4%B0N-YIL-%C3%96NCES%C4%B0NEDAYANIYOR-HAZ%C4%B0RAN-2012.pdf (Erişim:26.11.2018).
- Cour, A.(1997). “Gayta”, İslam Ansiklopedisi, cilt 4, sayfa 727-728, Ankara.
- Çalık, İ. (2016).Gelişen Dünyada Tulum Enstrümanının Elektronikleşen Enstrümanlar Arasında Yerini Alması, 2.uluslararası müzik ve dans kongresi e bildiri kitabı, 26-28 Eylül, Muğla.
- Çalık, İ. (2017). Tulum Enstrümanının Yapımında Kullanılan Derinin Özellikleri ve Ses Olu- şumuna Olan Etkisi, Musiqi Dünyası, 7848-7850.
- Çalık, İ. (2016).Tulum Enstrümanının Yapısal Çok Sesliliği ve Akortlama Teknikleri,
- Gazimihal, M.. (1962). Tulum Çalgısı. Türk Folklor Araştırmaları, 159, 2863-2863.
- Gazımihal, M. (1975). Türk Nefesli Çalgıları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara
- Hopa, E. (2013). Tahta ve Bakır Üflemeli Çalgı Çalan Müzisyenlerde Nefes Kontrolü, Anadolu Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Dergisi, 109-115.
- İnce, Ö. Müzik Öğretmeni ve Tulum Enstrümanı Yapım Ustası. (Görüşme 09.10.2014)
- Karkamış,M.Ö. 700’ler; 4http://www.uralakbulut.com.tr/wp- content/uploads/2009/11/M%C3%9CZ%C4%B0K-ALETLER%C4%B0-40B%C4%B0N-YIL-%C3%96NCES%C4%B0NE-DAYANIYOR-HAZ%C4%B0RAN2012.pdf
- Özkan, İ.H. (2001). Türk Musikisi Nazariyatı Ve Usulleri Ve Kudüm Velveleler, Ötüken Neşri- yat, İstanbul.
- tr.wikipedia.org, (2018). Tulum, https://tr.wikipedia.org/wiki/Tulum
- www.mavirize.com,(2018).Tulum Nedir?,http://www.mavirize.com/tulum.html
