Author :
Abstract
Yoğun endüstrileşme faaliyetleri, işletmeler arasında artan rekabet, teknolojik değişimler, hızlı artan nüfus ve beraberinde canlanan tüketim talepleri, kent-lerdeki düzensiz yerleşme gibi nedenlerle çevre sorunları ortaya çıkmış, gün geçtikçe ivme kazanarak küresel boyutlara ulaşmıştır. Çevresel kaynaklarda oluşan kirlenmeler, niceliksel azalmalar ve niteliksel bozulmalar; canlıların yaşamı için tehdit oluşturmaya başlamıştır. Ulusal ve uluslararası düzeyde çevresel farkındalık ve bilinç artış göstermiştir. Çevresel sorunlarla yakından ilişkisi olan işletmeler tarafından sosyal sorumluluk üstlenerek çevresel farkındalığın, ‘çevreye duyarlı olma’ anlayışıyla işletme düzeyine yaygınlaştırılması gerekliliği doğmuştur. İşletmelerin faaliyetleri ile bu faaliyetlerin çevresel etkileri hu-susunda bilinçli davranmaları ve topluma karşı sorumlu olmaları çevre muhasebesi sistemine duyulan ihtiyacı ortaya koymuştur. Çünkü oluşturulan çevresel strateji doğrultusunda işletmelerin aldığı üretim, yönetim ve finansal kararlarında çevresel maliyet bilgilerine gerek duyulacaktır. Bu çevresel maliyet bilgilerine etkin ve doğru bir şekilde işleyen çevre muhasebesi sistemi sayesinde ulaşılacaktır. Böylece çevre muhasebesi sistemi ile işletmelerin çevrenin korunmasına yönelik gösterdikleri gönüllülük ve sorumluluk faaliyetleri, çevresel bilgilerin muhasebe bilgi sistemine dahil edilmesi yoluyla hem paydaşların hem de ilgili üçüncü kişilerin bilgilendirilmesini sağlayacaktır. Bu çalışmada, işletmelerin çevre ile olan ilişkisinden ve bu ilişki sonucu ortaya çıkan çevresel maliyetlerden bahsedilerek, çevresel maliyetlerin muhasebeleştirilmesine yönelik bilgi verilmiş, çevre muhasebesi sisteminin amaçları ortaya koyularak, gerekliliği ortaya konulmuştur.
Keywords
Abstract
Environmental problems have arisen due to intense industrialization activities, increasing competition among enterprises, technological changes, rapidly inc-reasing population and the demands of revitalized consumption, irregular settlements in cities, and it has gained momentum and reached global dimensions. Pollution, quantitative decreases and qualitative deterioration in environmental resources; life has started to pose a threat to life. Increased environmental awareness and consciousness at national and international levels. Businesses closely associated with environmental issues; by assuming social responsibility, this environmental awareness must be extended to the level of the enterprise with the understanding of ’being sensitive to the environment’ Being conscious about the activities of the enterprises and their environmental effects and being responsible to the society revealed the need for the environmental accounting system. Because environmental cost information will be needed in production, management and financial decisions taken by enterprises in line with the established environmental strategy. In this context, environmental cost information will be needed in production and management decisions taken by enterprises in line with the environmental strategy established. This environmental cost information will be achieved through an effective and accurate environmental accounting system. In this way, the environmental accounting system and the volunteerism and responsibility activities of the enterprises for the protection of the environment will ensure that both stakeholders and relevant third parties are informed through the incorporation of environmental information into the accounting information system. In this study, the relationship between the enterprises and the environment and the environmental costs resulting from this relationship have been mentioned and information about the accounting of environmental costs has been given and the necessity of the environmental accounting system has been put forward.
Keywords
- Akdoğan, Nalan ve Orhan Sevilengül. 2000. Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması. 10. bs. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Başkale, Elif. 2009. “Çevre Muhasebesi ve Uygulaması”. Yüksek Lisans, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Büyükmirza, Kamil. 1985. Çok Ortaklı Şirketler İçin SPK Sistemine Uygun Muhasebe El Kita- bı. Yayın No:23. Ankara: Devlet Sanayi ve İşçi Yatırım Bankası A.Ş. Yayınları.
- Can, Ahmet Vecdi. 1998. “Çevre Muhasebesi”. Yüksek Lisans, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
- Çakar, Ulaş. 2007. “Çevreci Şirket ve Çevre Muhasebesi”. Mali Çözüm (83):81-92.
- Çetin, Ayşe Tansel, Murat Özcan, ve Rahmi Yücel. 2004. “Çevre Muhasebesine Genel Bakış”. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi (7):61-76.
- Çetin, Eray. 2011. “Üretim İşletmelerinin Sosyal Bir Sorumluluk Olarak Çevre Muhasebesine Verdikleri Önem: Mersin – Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde Faaliyet Gösteren Üretim İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”. Yüksek Lisans, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Karaman.
- EPA (Environmental Protection Agency). 1995. “An Introduction to Environmental Accounting as a Business Management Tool: Key Concepts and Terms”.
- Gray, Rob. 1990. The Greening Of Accountancy: The Profession After Pearce. 17. bs. London: Certified Accountants Publications Ltd.
- Güvemli, Oktay ve Ümit Gökdeniz. 1996. “Çevre Muhasebesindeki Gelişmeler”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi 1(4):24-28.
- Haftacı, Vasfi ve Kamuran Soylu. 2008. “Çevresel Bilgilerin Muhasebesi ve Raporlanması”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (15):92-113.
- Kırlıoğlu, Hilmi ve Ahmet Vecdi Can. 1998. Çevre Muhasebesi. 1. bs. Sakarya: Değişim Yayın- ları.
- Kırlıoğlu, Hilmi ve Meral Fidan. 2011. “İşletmelerde Çevresel Maliyetler ve Bir Uygulama”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi 2(1):1-24.
- Lazol, İbrahim, Elif Muğal, ve Yener Yücel. 2008. “Sürdürülebilir Bir Çevre İçin Çevre Muha- sebesi ve KOBİ’lere Yönelik Bir Araştırma”. Muhasebe ve Finansman Dergisi (38):5669.
- Lodhia, Sumit K. 2003. “Accountant’s Responses to the Environmental Agenda in a Developing Nation: An Initial And Exploratory Study On Fiji”. Critical Perspectives on Accounting 14(7):715-37.
- Okutmuş, Ergin. 2005. “Çevre Muhasebesi Bilgi Sistemi ve Bir Uygulama”. Yayımlanmamış Doktora, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
- Özbirecikli, Mehmet ve Zeynep Melek. 2002. “Çevre Muhasebesi ve Çevresel Maliyetlerin Maliyet Muhasebesi Sistemine Etkileri ve Bir Araştırma”. Muhasebe ve Finansman Dergisi 14:82-91.
- Özkol, A. Erdal. 1998. “Çevre Muhasebesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13(1).
- Öztürk, Ayşegül. 2018. “Tms/Tfrs Açısından Çevre Muhasebesi ve Bir İnceleme”. Yüksek Li- sans, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Sevilengül, Orhan. 1996. Genel Muhasebe. 5. bs. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Seyitoğulları, Osman. 2016. “Sanayi Sektöründe Çevre Muhasebesi Üzerine Bir Araştırma: Diyarbakır İli Örneği”. Yüksek Lisans, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
- Taşdemir, Vahdi. 2011. “İşletme-Çevre İlişkilerinin Muhasebe Açısından Raporlanması”. Yük- sek Lisans, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Tuğlu, Umut. 2010. “Çevre Muhasebesi ve Alanya’daki Bir Konaklama İşletmesinde Uygulan- ması”. Yüksek Lisans, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
- Türk, Mevlüt. 2013. Çevre Bilinci Yasal Sorumluluktan Sosyal Sorumluluğa. 3. bs. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Vasile, Emilia ve Mariana Man. 2012. “Current Dimension Of Environmental Management Accounting”. Procedia-Social and Behavioral Sciences (62):566-70.
- Yıldırım, Ercan Çalış. 2013. “Çevresel Maliyetlerin Muhasebeleştirilmesi”. Marmara Üniversi- tesi İ.İ.B. Dergisi 34(1):175-90.
