Author :
Abstract
Horlatmalı dilli kaval, ülkemizde özellikle Karadeniz bölgesinde icrâ edilen bir kaval çeşididir. Trabzon, Bolu ve Tokat’ta daha sık görülmektedir. Ancak çalgı ekseriyetle mahalli boyutta icrâ edilmektedir. Profesyonel müzik ortamlarında yaygınlaşması için çalgıya ait fiziksel özelliklerinin iyi şekilde belirlenip yapıma yönelik geliştirilmesi önem arz etmektedir. Çalışmada söz konusu bölgelerde kullanılan bu kaval çeşitlerinin gerek fiziki yapıları bakımından gerekse icrâ teknikleri bakımından benzerliklerinin ve farklılıklarının ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu çalışma literatürde bulunan sınırlı sayıda araştırmaya kaynak sağlaması bakımından önemlidir. Araştırmada kaynak tarama, analiz ve görüşme teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de kullanılan kaval çeşitleri, örneklemini ise Karadeniz bölgesinde icrâ edilen horlatmalı dilli kavallar oluşturmaktadır. Sonuç olarak söz konusu bölgelerde kullanılan kaval tiplerinin, fiziksel yapı özellikleri bakımından barındırdıkları farkların, icrâ tekniği açısından çalgıdaki parmak pozisyon kullanımlarını doğrudan etkilediği anlaşılmıştır. Kromatik dizi yapıya sahip horlatmalı dilli kavalların parmak pozisyonu kullanımları açısından daha zengin olduğu görülmüştür.
Keywords
Abstract
Horlatmalı dilli kaval is a kind of kaval performed in our country, especially in the Black Sea region. It is more common in Trabzon, Bolu and Tokat. However, the instrument is mostly performed in the locally. In order to become widespread in professional music environments, it is important to determine the physical properties of the instrument and develop it for production. In this study, it is aimed to reveal the similarities and differences of these horlatmalı dilli kaval types used in the mentioned regions both in terms of their physical structure and performance techniques. This study is important for providing a limited number of studies in the literature. Resource scanning, analysis and interview techniques were used in the research. The universe of the study consists of kaval types which are used in Turkey and the sample of the study consists of the horlatmalı dilli kaval types performed in the Black Sea region As a result, it was found that the differences in the physical structure characteristics of the kaval types used in these regions directly affect the use of finger position in the instrument in terms of performance technique. Chromatic string horlatmalı dilli kaval types were found to be richer in terms of finger position.
Keywords
- Atasoy, U. (2013), Ülkemı̇zde Müzı̇k Eğı̇tı̇mı̇ Anabı̇lı̇m Dallarında Geleneksel Nefeslı̇ Çalgıla- rımızdan Kaval’ın Yerı̇ Ve Önemı̇, Erciyes İletişim Dergisi “akademia” 2013 Cilt (Volume): 3, Sayı (Number): 2, (88-98).
- Ahmet İhsan Aytek. İlk Müzik Aleti Flüt, Bilim ve Teknik Dergisi, sayı 506, (Ocak 2010) s. 83.
- https://www.nytimes.com/2012/05/29/science/oldest-musical-instruments-are-even-older-than- first-thought.html (ET:2019.08.08).
- https://www.revolvy.com/page/Paleolithic-flutes (ET: 2019.08.08)
- Kaçar, Y. G. (2012). Türk Mûsikîsi Üzerine Görüşler Analiz ve Yorumlar. Ankara: Maya Aka- demi Yayıncılık, 194
- Kastelli, A. Serdar, (2004), Türk Halk Oyunlarında Kullanılan Nefesli Çalgıların Orkestrasyon İçindeki Kullanımı ve Yörelere Göre İncelenmesi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Onuk, Ö. (2018). Flütte Vibrato: Tarihsel Bir Bakış Açısı, sayı:71, s. 164. Doi: http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.13771
- Öztunç, A. (2005), Üflemeli Çalgıcının Anatomisi, İstanbul: Bemol Yayıncılık, 9.
- TDK (2011). Türkçe Sözlük, s. 193.
- Turgay, H. (2017). Flüt Vibratosunun Teknik, Müzikal ve Kültürel Boyutu. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 3 (2), 74-76.
- Yurtçu, C. (2006), Bir Performans Aracı Olarak Kaval ve Teknik Gelişimi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Youtube. (2019). Bolu’lu Ömer Öztekin Kıbrıscık Çiftetelli Kaval Havası. https://www.youtube.com/watch?v=7mC7GqDbVi4 adresinden erişildi. (ET:2019.03.19)
- Youtube. (2019). Çaykara Kerim Aydın Şakşaklı Sallama https://www.youtube.com/watch?v=t789DGSovpg adresinden erişildi. (ET:2019.03.20)
- Zeren, A. (1997). Müzik Fiziği. İstanbul: Pan Yayıncılık, 278-279.
