Bir edebî eserde mesaj belli bir terkip, kurgu estetiği içinde okura sunulur. Mesajın kurgu içinde eritilerek sunulması için ise, anlatı içinde belli bir düzenleme ve sıralama gereklidir. Yazar niyeti vaka ile somutlaştırır, ancak vaka da şahsın iç dünyasındaki çatışmaların onun dış yaşamında bir davranış ve tepkiye dönüşmesi neticesinde ortaya çıkar. Dolayısıyla bu noktada şahsın davranışlarına sebep olan psikolojik bir yapının varlığı yadsınamaz. Bu sebeple bir anlatıda vaka ve psikolojik yapı ilişkisinin sağlam kurulması kurgu estetiği açısından önemlidir. Bu çalışmada da bir anlatıda vaka-psikolojik tahlil ilişkisinin kuruluşu ve bunun estetik terkipin oluşmasındaki işlevi, Peyami Safa'nın "Mahşer" adlı romanından hareketle ortaya konulmaya çalışılmıştır.
In a literary work the message is presented in a certain composition in a fiction aesthetic. In order for the message to be melted in fiction, a certain arrangement and sorting is required in the narrative. The writer, embodies his intention with the case, but the case arises as a result of the conflicts of his inner world transforming into a behavior and response in his external life. Therefore, at this point, the existence of a psychological structure that causes person's behavior can not be denied. For this reason, the establishment of the relationship between event and psychological structure in a narrative is important in terms of aesthetic fiction. In this study, Peyami Safa's in "Mahşer" novel, has been tried to be revealed the function of the relationship between event-psychological analysis in a narrative.