Bu araştırmada, İstanbullu Ermeni asıllı ressam, tarihçi, dilbilimci ve topografya uzmanı Kozmas Komidas Kömürciyan (1749-1814)’ın sanat alanındaki çalışmaları ele alınmıştır. 1778’de İstanbul’da Napoli elçiliğinde diloğlanı olarak görev alan Kömürciyan, büyükelçi Kont Guglielo Ludolf’un ressamı olarak çalışmış, İstanbul’un tarihi anıtlarının gravürlerini hazırlamıştır. 18. yüzyıl sonu İstanbul ortamını belgeleyen bu gravürlerinin bir kısmına Descrizione Topografica dello Stato presente di Costantinopoli (İstanbul'un Bugünkü durumunun Topografik Tasviri) adlı İtalyanca eserinde yer vermiştir. Burada, İstanbul manzaraları ve anıtlarını anlattığı söz konusu kitabındaki çizimleri ile elçilik çevrelerindeki diplomatlar / araştırmacılar için hazırladığı panoramaları dönemin sanat piyasası açısından değerlendirilmiş, eserlerinden örnekler sunularak İstanbul’daki elçilik çevrelerinin yerli üretime etkisi tartışılmıştır.
Present study focuses on İstanbullite-Armenian painter, historian, linguist and and topography expert Kozmas Komidas Kömürciyan’s works on art. Commissioned as a diloğlanı (dragoman) in İstanbul Napoli embassy in 1778, Kömürciyan was the painter of Ambassador Count Guglielo Ludolf. He was the painter of the gravures depicting İstanbul’s historical monuments. Some of these gravures documenting late 18th century- İstanbul were displayed in his Italian work: Descrizione Topografica dello Stato presente di Costantinopoli (Topographic Picture of Modern İstanbul). In present paper the drawings displayed in this particular book narrating İstanbul scenery and monuments have been discussed. Besides, the panoramic pictures prepared for embassy diplomats / researchers have been analyzed with respect to the art market in particular era and the contributions of embassy scions in İstanbul on the national art settings have been discussed via specific examples from his works.