Author :
Abstract
Katılım bankaları ekonomilerde faizden uzak işlem yapmak isteyen müşterilerin tercih ettiği banka türleridir. Faaliyetlerini Türkiye’de sürdüren altı katılım bankasının finansal performans ölçümlerini Critic ve Mairca yöntemlerini içeren bütünleşik bir ÇKKV yöntemi ile analiz edilmesi çalışmamızda amaçlanmıştır. Bunun için katılım bankalarının 2021 yılı verileri bankaların yıllık bazda yayınladıkları faaliyet raporlarından yer alan konsolide olmayan mali tablolarından elde edilmiştir. Peformans analizinde kullanılacak olan kriterlerin ağırlıkları Critic yöntemi kullanılarak elde edilmiş sonrasında ise elde edilen alternatiflerin değerlendirmelerinin sıralaması Mairca yöntemi ile bulunmuştur. Araştırmanın sonucunda ise 2021 yılı verilerine göre Critic yöntemi kuulanıldığında katılım bankalarının finansal performanslarının belirlenmesinde en önemli kriterin Likit Aktifler / Yükümlülükler en önemsiz kriterin ise Net Kar-Zarar / Toplam Aktifler olduğu; Mairca yöntemine göre 2021 yılında katılım bankaları arasında finansal performans sıralamasında ilk sırayı Kuveyt Türk katılım Bankası A.Ş. altıncı sırayı ise Ziraat Katılım Bankası A.Ş.nin aldığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Participation banks are the types of banks preferred by customers who want to make transactions in economies away from interest. It is aimed in our study to analyze the financial performance measurements of six participation banks operating in Turkey with an integrated MCDM method including Critic and Mairca methods. For this purpose, the data of the participation banks for the year 2021 were obtained from the unconsolidated financial statements included in the annual reports published by the banks. The weights of the criteria to be used in the performance analysis were obtained by using the Critic method, and then the ranking of the evaluations of the obtained alternatives was found by the Mairca method. As a result of the research, when the Critic method is used according to the data of 2021, the most important criterion in determining the financial performance of participation banks is Liquid Assets / Liabilities and the least important criterion is Net Profit-Loss / Total Assets; According to the Mairca method, Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. ranked first in the financial performance ranking among participation banks in 2021. It was determined that Ziraat Katılım Bankası A.Ş. took the sixth place.
Keywords
- Akbulut, O. Y. (2020). Finansal Performans ile Pay Senedi Getirisi Arasındaki İlişkinin Bütünleşik CRITIC ve MABAC ÇKKV Teknikleriyle Ölçülmesi: Borsa İstanbul Çimento Sektörü Firmaları Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 471-488.
- Aktaş, M. & Darwish, Z. (2021). Türkiye’de Katılım Bankaları ile Kamu Bankalarının Performanslarının Karşılaştırılması. International Journal of Social Science Research, 10(2), 285-299.
- Akyüz, F., Soba, A., & Yeşil, T. (2020). Katılım Bankalarının CAMELS Analizi Yöntemiyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 87, 145166.
- Altan, M. & Candoğan, M. A. (2014). Bankaların Finansal Performanslarının Değerlendirilmesinde Geleneksel ve Gri İlişki Analizi: Katılım Bankalarında Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Sosyal ve Akademik Araştırmalar Dergisi, 14(1), 374-396.
- Aydemir, R., Kadıoğlu, M. K., & Övenç, G. (2022). Türkiye’deki Geleneksel ve Katılım Bankacılığının Karşılaştırmalı Analizi: Ücret ve Komisyon Gelirleri, Mevduat Faizleri ve Karlılık. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 1, 78-105.
- Ayrıçay, Y., Özçalıcı, M., & Bolat, İ. (2017). Katılım Bankalarının Performanslarının AHP ve GIA Tekniklerinden Oluşan Bütünleşik Bir Sistem ile Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 4(2), 54-69.
- Bektaş, S. (2021). ENTROPİ ve MAIRCA Yöntemiyle Türk Katılım Bankalarının Finansal Performans Sıralaması. International Journal of Social Inquiry, 14(1), 113-144.
- Çelik, S. (2020). Türk Katılım Bankacılığı Sektöründe Performans Analizi: Bütünleşik CRITIC ve MABAC Uygulaması. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 6(2), 311-334.
- Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining Objective Weights in Multiple Criteria Problems: The CRITIC Method. Computers & Operations Research, 22(7): 763-770.
- Doğan, M. (2015). Türkiye’de Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. Journal of Economics, Finance and Accountig. 2(4), 638-650.
- Esmer, Y., & Bağcı, H. (2016). Katılım Bankalarında Finansal Performans Analizi: Türkiye Örneği-Financial Performance Analysis of Participation Banks: The Case of Turkey. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 17-30.
- Gigović, Ljubomir- Pamučar, Dragan- Bajić, Zoran - Milićević, Milić (2016). The Combination of Expert Judgment and GIS-MAIRCA Analysis for the Selection of Sites for Ammunition Depots. Sustainability, 8(4): 1-30. https://doi.org/10.3390/su8040372
- Hamamcı, H. N., & Karkacıer, A. (2022). Türkiye’de Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği ve Körfez İş birliği Konseyi Üye Ülkelerinde Mevcut Bankalarla Karşılaştırması. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 8(2), 266-280.
- Kılıç, S. B. (2006). Türk Bankacılık Sistemi İçin Çok Kriterli Karar Alma Analizine Dayalı Bir Erken Uyarı Modelinin Tahmini. ODTÜ Gelişme Dergisi, 33,117-154.
- Küçükbay, F. & Gözkonan, Ü. H. (2019). Katılım Bankaları ile Geleneksel Bankaların ÇKKV Yöntemleri ile Performansının Değerlendirilmesi: Topsis ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemleri ile Karşılaştırmalı Analiz. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 25, 71-94.
- Odabaş, A. & Bozdoğan, T. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının ELECTRE Yöntemiyle Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 88, 199-224.
- Onour, I. A. & Abdalla A. M. A. (2011). Efficiency of Islamic Banks in Sudan: A Non- parametric Approach. Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, 7(4), 79-92.
- Özer, K. & Saygın, O. (2022). Katılım Bankacılığının Finansal Performans Analizi: Türkiye Uygulaması. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(1): 257-273.
- Pamucar, Dragan S.- Tarle, Snezana Pejcic- Parezanovic, Tanja (2018). New Hybrid MultiCriteria Decision-Making DEMATEL-MAIRCA Model: Sustainable Selection of a Location for the Development of Multimodal Logistics Centre. Economic Research Ekonomska istraživanja, 31(1): 1641-1665. https://doi.org/10.1080/1331677X.2018.1506706
- Sakarya, B. & Kaya, Y. (2013). Katılım Bankaları Mevduat Bankalarından Farklı mı Çalışıyor? EY International Congress on Economics I “Europa and Global Economic Rebalancing”,24-25 Ekim, Ankara/Turkey, 1-13.
- Stewart, C., Matousek, R., & Nguyen T. N. (2016). Efficiency in the Vietnamese Banking System: A DEA Double Bootstrap Approach. Research in International Business and Finance, 36, 96-111.
- Taşcı, M. Z., & Akbalık, M. (2022). Türk Sigorta Sektöründe Hayat/Emeklilik Branşında Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Performans Analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 726-735.
- Tetik, N. & Şahin, A. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi. EAtatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(2), 293-314.
- Ural, M., Demireli, E., & Özçalık S. G. (2018). Kamu Bankalarında Performans Analizi: Entropi ve WASPAS Yöntemleri ile Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 129-141.
- Yayar, R. & Baykara H. V. (2012). TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama. Business and Economics Research Journal, 3(4), 2142.
