Author:
Abstract
Sürdürülebilik kavramının gelişmesiyle birlikte iklim değişikliği gibi sorunların etkilerinin olumsuz yönde artması kent bileşenlerinin sorgulanmasına ve bu bileşenlerin incelenmesine neden olmuştur. Kent ormanları, ağaçlar, kent parkları ve bahçeleri geçmişten günümüze kent için önemli kent bileşenleridir. Ancak günümüzde bu bileşenlere ek olarak kent dokusunda çoğunlukla göz ardı edilen spontane bitkiler önem kazanmaya başlamıştır. Çünkü spontane bitkilerin kent dokusu içinde var olma oranı oldukça yüksektir. Bu bitkiler kent yüzeyinde bir çatlaktan çıktığı gibi terk edilmiş bir arazide de çıkabilmektedir. Sponatane bitkiler kentsel peyzajın geçici bir bileşeni gibi görülsede sağladığı ekosistem hizmetleri sayesinde kentsel habitat içerisinde önemli rollere sahiptir. Ancak sponatane bitkilerin varlığının, çeşitliliğinin ve yayılımının hangi değişkenler tarafından yönlendirildiğiyle ilgili çalışmalar oldukça kısıtlıdır. Yapılan bu çalışmada spoantane bitkilerin varlığını ve yayılımını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bunun için iki farklı yetişme ortamında örneklem alanları oluşturulmuş ve sorgulanan değişkenler kontrol bir şekilde uygulanarak gözlem yapılmıştır. Gözlemler sonucunda spontane bitkilerin varlığını, çeşitliliğini ve yayılımını pozitif yönde en çok etkileyen değişkenin tohum varlığı olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra sponatane bitkilerin varlığını, çeşitliliğini ve yayılımını negatif yönde etikeleyen faktörlerin fiziksel baskı ve sert zemin varlığı olduğu tespit edilmiştir. Spontane bitkileri etkileyen değişimlerin bilinmesi bu kent bileşenin doğru yerlerde ve bilinçli olarak kullanılmasına olanak tanıyacak ve bileşenin ekosistem hizmetlerine sağladığı katkının oranını arttıracaktır.
Keywords
Abstract
With the development of the concept of sustainability, the negative effects of problems such as climate change have led to the questioning of urban components and the examination of these components. Urban forests, trees, city parks and gardens are important urban components for the city from past to present. However, nowadays, in addition to these components, spontaneous plants, which are mostly ignored in the urban fabric, have started to gain importance. Because the rate of existence of spontaneous plants in the urban fabric is quite high. These plants can emerge from a crack in the city surface as well as in an abandoned land. Although spontaneous plants are seen as a temporary component of the urban landscape, they have important roles in the urban habitat thanks to the ecosystem services they provide. However, studies on which variables are directed by the existence, diversity and spread of spontaneous plants are very limited. In this study, it was aimed to evaluate the factors affecting the presence and spread of spontaneous plants. For this, sample areas were created in two different habitats and the questioned variables were applied in a controlled manner and observations were made. As a result of the observations, it was determined that the variable that most positively affects the existence, diversity and spread of spontaneous plants is the presence of seeds. In addition, it has been determined that the factors that negatively affect the existence, diversity and spread of spontaneous plants are physical pressure and the presence of hard ground. Knowing the changes affecting spontaneous plants will allow this urban component to be used consciously and in the right places, and will increase the rate of the component's contribution to ecosystem services.