Author:
Abstract
Sosyal fobi, diğerleri tarafından olumsuz değerlendirilmeyi, gözetlenme ve yargılanma korkusu yaşaması sebebiyle, iletişim kurulacak ortamlarından rahatsız olmayı ve kaçınmayı içermektedir. Daha çok ergenlik döneminde başlayan ve her yaşta görülebilen bir anksiyete bozukluğudur. Bu çalışmada, sosyal fobi tedavi ve tekniklerinin ele alındığı bir derleme çalışması yapılmıştır. Sosyal fobisi olan danışanların tedavisinde kullanılan tekniklere ve olgu sunumuna yer verilmiştir. Çalışmanın amacı, yaygın olarak görülen kaygı bozukluklarından biri olan sosyal fobinin tedavisinde kullanılan Bilişsel Davranışçı Terapi tekniklerini açıklamayı ve bu terapi teknik ve tedavi türlerini açıklayarak kullanıldığı çalışmaları gözden geçirmektir. Çalışmada maruz bırakma, sistematik duyarsızlaştırma, bilişsel yeniden yapılandırma, sosyal beceri eğitimi, gevşeme, sanal gerçeklikte alıştırma tekniği, rol oynama, psiko-eğitim, erken dönem travmatik anıları kodlama (görüntüyü yeniden kodlama), farkındalık temelli bilişsel terapi, internet temelli bilişsel davranışçı terapi, bilişsel davranışçı grup terapisi, ev ödevleri ve kendine yardım olarak belirlenmiştir. Sosyal fobi tedavisinde kullanılan tekniklerle ilgili yapılan araştırmalar incelendiğinde yüzleştirme, bilişsel yapılandırma, sosyal beceri eğitimi ve travmatik yaşantılarda etkili olduğu tespit edilmiştir. Kendine yardım ve internet tabanlı terapinin diğerlerine kıyasla faydasının daha az olduğu ortaya konulmuştur. Sosyal fobi tedavisinde uygulanan teknikler ile ilgili teknikler ve tedavi planı ile ilgili çalışmaların yetersiz olduğu ve çalışmalara ihtiyaç duyulduğu gözlenmiştir. Tekniklerin tedavi işleyişinde çalışmaların ve çalışma etkilerinin karşılaştırmalı analizleri yapılması literatüre önemli katkıları olacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
Social phobia includes being disturbed and avoiding communication environments due to the fear of being negatively evaluated by others, being watched and being judged. It is an anxiety disorder that usually begins in adolescence and can be seen at any age. In this study, a review of social phobia treatments and techniques was conducted. Techniques used in the treatment of clients with social phobia and a case report are included. The aim of the study is to explain the Cognitive Behavioral Therapy techniques used in the treatment of social phobia, which is one of the common anxiety disorders, and to review the studies in which this therapy is used by explaining the techniques and treatment types. The techniques to be used in the study are exposure, systematic desensitization, cognitive restructuring, social skills training, relaxation, adaptation technique in virtual reality, role playing, psycho-education, coding of early traumatic memories (image recoding), mindfulness-based cognitive therapy, internet-based cognitive behavioral therapy, cognitive behavioral group therapy, homework and self-help. When the studies on the techniques used in the treatment of social phobia are examined, it has been found that exposure, cognitive restructuring, social skills training and coding of early traumatic memories (image recoding) are effective. Self-help and internet-based therapy have been shown to be less beneficial than others. It has been observed that studies on the techniques and treatment plan applied in the treatment of social phobia are insufficient and studies are needed. It is thought that making comparative analyzes of the studies and study effects of the techniques in the treatment process will make important contributions to the literature.