Author:
Abstract
Çoğul kişilik (ya da kimlik çözülmesi / ayrışması) ruh sağlığına dair bozukluklar bağlamında önemli bir yer tutar. Aynı bedende; değişik zamanlarda farklı kişiliklerin ortaya çıkıp ayrı ayrı davranım örüntüleri ortaya koymalarını içerir. Ekseriya farklı kişiliklerin toplamı ikidir. İki farklı kimlik (hüviyet) arasında dolaşım gibidir; ancak, bazı süjelerde; ikiden fazla kişiliğin dahi bir arada görülmesi mümkün olabilir. Keskin (ağır) vak'alarda anılan farklı kişilikler arasında köprülerin iyice atılması mânâsına gelecek surette bellek kayıpları dahi söz konusu olabilir. Konu, edebiyat ve beyaz perde yapıtlarına da aksetmiş; bu şekilde hem akıcı ve sürükleyici anlatımlara geçit bulunmuş hem de izleyicinin mesele hakkında daha iyi aydınlanması sağlanmıştır. Yeni tarihli bir Amerikan filmi ile tarihçi yazar Reşat Ekrem’in kaleminden bir yaşanmış öykü çok çarpıcı ve belirtici (demonstratif) iki misâl olarak bu çalışmada ele alınmışlardır. İlginç bir diğer nokta; marazî bu gelişimin kimi sanatçılar nezdinde yaratıcılığa katkı veren bir ekstra imkân yerine geçebilmesidir. Meselâ bir romancı; bu farklı şahsiyetlerden birleştirdiği unsurlar ile daha gerçekçi kurgusal karakterleri daha kolayca eserine aktarabilir. Birçok ruhsal bozuklukta birbiriyle örtüşme ya da geçişkenlik söz konusu olduğundan; çoğul kişilik de kimi zaman başka etiketlerle ifade edilen diğer marazî haller ile at başı gidebilmektedir.
Keywords
Abstract
Multiple personality (or dissociation of personality) constitutes an important sort of psychiatric disorder among the others. It involves the emergence of distinct personalities displaying different behavior patterns within the very same body. In most cases the number of such distinct personalities adds up to two. So, it is like a circulation of identities; however; in the case of certain subjects, simultaneous existence of more than two identities is also possible. In certain severe examples, memory losses may occur which entirely delineate the involved identities from each other. The topic found its way into works of literature and movies thereby ending up in fluent, exciting expressions while rendering the clearing of the issue better in the eyes of the readers / spectators. A contemporary American movie as well as a true story from the pen of historian Reşat Ekrem took place within the scope of this study as two demonstrative and striking examples. Still another interesting point is that the sickly development may contribute to the creativity of some artists. For instance, a novelist may transfer more realistic fictional characters in an easier manner onto his/her works thanks to mere combinations of such multiple identities in his /her mind. article. Since overlapping or transitivity among some mental disorders is a recurring fact; multiple-identity-disorder may sometimes co-exist with other mental cases described under other terminology.