Author:
Abstract
Bu çalışmanın amacı, 1960 baharında Demokrat Parti iktidarını devirmeye yönelik bir örgütlenme ve eylemlilik çabası içindeki öğrenci hareketi ile dağınık ve güçsüz durumdaki komünist hareketin dönemin atmosferi içindeki konumlarını ve bu iki hareketin temasını olanaksız kılan koşulları Bir Gün Tek Başına’daki işlenişinden yola çıkarak açıklamaktır. Çalışma boyunca, metnin estetik yönüne ilişkin değerlendirmelerden kaçınılmış, edebiyat sosyolojisinin sınırları içinde hareket edilmiştir. Roman kişilerinin, romandaki temel mesele ve tartışmaların gerçek hayattaki karşılığı, tarihsel ve sosyolojik kaynaklara başvurularak incelenmiş ve yazarın birçok yönden gerçekliğe sadık kaldığı kanaatine varılmıştır. Romanda, üniversite gençliğinin, öğrenci hareketini mobilize etmekte yetersiz kalan yasal öğrenci kuruluşlarına alternatif örgütlenme arayışları sırasında yaşanan tartışmalarda açığa çıkan örgütlenme pratiğine ve sol düşünceye yönelik yaklaşımları, eylemlilik anlarında belirginleşen siyasal tutum ve konumlanışları ayrıntılı bir biçimde anlatılmaktadır. Ayrıca, Türkiye Komünist Partisi geleneğine mensup dar bir çevreye karşılık gelen komünist hareketin ise sol siyasetin meşruiyet zemininden ve toplumsal tabandan yoksun olması nedeniyle gençliğin dinamizmine yön çizme olanağı bulamadığı ve öğrenci ayaklanmasını uzaktan izlemekle yetindiği ortaya konmaktadır.
Keywords
Abstract
In the spring of 1960, the university students of the period which aimed to overthrow the Democratic Party power were in a struggle for organizing and activism, while the communist movement was disorganized and powerless. The aim of this study is to explain the positions of the student movement and communist movement, and the conditions that make impossible the contact of these two movements based on its exposition in Bir Gün Tek Başına. Throughout the study, assessments of the aesthetic aspect of the text was avoided. The real life equivalent of the novel’s person, the main issues and discussions in the novel was examined by referring to historical and sociological sources, and it was concluded that the author remained true to realty in many respects. Approach of university youth about organizing practice and left view revealed in the discussions experienced during the search for organizing alternative to legal student organizations that fail to mobilize the student movement, and also their political attitudes and positions that become evident in moments of agency are described in detail in the novel. Besides, it is exhibited that communist movement which was a small group that based on tradition of the Communist Party of Turkey doesn’t have an opportunity about point the way to dynamism of youth because of deprivation of legitimacy and social base of left-wing politics and this movement has to contented with remote viewing the student revolt.