Author :
Abstract
Tarımsal ürünlerin, özellikle de başta buğday olmak üzere, tarla bitkilerinin biçerdöver ile hasat edilmesinden sonra tarlada kalan saplara genel olarak anız denmektedir. Toprağın daha kolay işlenmesi, zaman ve enerji tasarrufu sağlamak, zararlı canlıları yok etmek gibi amaçlar doğrultusunda anızlar yakılmaktadır. Anız yangınları sonucu erozyon, toprak altı ve üstü canlıların yok olması, hava kirlenmesi, küresel ısınma, gibi pek çok zarara neden olmaktadır. Diyarbakır’da yarı kurak ılıman karasal (bozkır) ikliminin varlığı, bozkır bitki örtüsü ile kuraklığa dayanıklı tahıl ürünleri yetiştirilmesinin ana nedenleri arasındadır. Bu ürünlerin üstten kesilerek hasadının yapılması anız yangınları için geniş bir alan ortaya çıkarmaktadır. 2024 yılının ilk altı ayında 1196 anız yangını ve bu yangınlar sonucunda 19.577 dekar anız yanmıştır. 2024 Haziran ayında Diyarbakır ili Çınar ilçesi ile Mardin ili Mazıdağı ilçeleri arasında çıkan anız yangınında 5 insan yaşamını yitirmiş, 5811 dekar anız, 2089 dekar hasat edilmemiş alan yanmış ve 924 küçükbaş hayvan telef olmuştur. Diyarbakır’da anız yangınlarının önlenmesi için çiftçilerin eğitilerek bilinçlendirilmesi, konunun ilk ve orta öğretim okullarında derslerde işlenmesi, yakanlara cezai işlemlerin uygulanması ve ürünlerin hasat sırasında dipten biçilmesi gibi tedbirler alınması bu sorunun çözümünde etkili olabilir. Anızların kağıt ve enerji üretiminde kullanılması ve hayvan yemi olarak değerlendirilmesi gibi önlemler de anız yangınlarını azaltacaktır.
Keywords
Abstract
The stems remaining in the field after the harvest of agricultural products, especially field crops such as wheat, are generally called stubble. Stubble is burned for purposes such as easier soil cultivation, saving time and energy, and destroying harmful organisms. Stubble fires cause a lot of damages such as erosion, destruction of living things above and below the soil, air pollution, global warming. The presence of a semi-arid temperate continental (steppe) climate in Diyarbakır causes the growth of steppe vegetation and drought-resistant cereal crops. Harvesting these crops by cutting them on top creates a large area for stubble fires. In the first six months of 2024, 1196 stubble fires and 19577 decares of stubble were burned as a result of these fires. In June 2024, 5 people lost their lives, 5811 decares of stubble and 2089 decares of unharvested land were burned and 924 sheep and goats perished in a stubble fire between Çınar district of Diyarbakır and Mazıdağı district of Mardin province. In Diyarbakır, measures are taken to prevent stubble fires, such as raising public awareness, teaching the issue in schools, imposing penalties on burners, and mowing crops from the bottom. The use of stubble for paper and energy production and animal feed will reduce stubble fires.
